Απροετοίμαστη η ανθρωπότητα στην εισβολή του κορονοϊού…

Είναι πόλεμος Ελευθερίας και Αξιοπρέπειας 

-Το λάβαρο της Εκκλησίας κατά του μεγάλου εχθρού, του κορονοϊού, σήκωσαν Αρχιμανδρίτες και Πρεσβύτεροι της Ιεράς Μητροπόλεως Δημητριάδος και Αλμυρού
-Ώρα για κόκκινες γραμμές

Tόλμησαν. Όχι, δυστυχώς, η ηγεσία της Εκκλησίας μας, ο επικεφαλής της, ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ. Ιερώνυμος, αλλά Αρχιμανδρίτες και Πρεσβύτεροι που υπάγονται στη Μητρόπολη Δημητριάδος και Αλμυρού τόλμησαν να σηκώσουν το λάβαρο της Ελευθερίας και της Αξιοπρέπειας. Η εισβολή του κορονοϊού είναι θέμα τεράστιο όχι μόνο για την πατρίδα μας αλλά για όλες τις χώρες της Γης, σε Ανατολή και Δύση, σε Βορρά και Νότο. Γιατί ο κορονοϊός δεν κάνει διακρίσεις και έχει επιβάλει παντού στρατιωτική πειθαρχία, με ζωές να χάνονται κάθε μέρα και την καραντίνα να έχει αλλάξει τη ζωή σε όλο τον πλανήτη. Κάθε στιγμή ο κόσμος ζει με την αγωνία μήπως χτυπήσει την πόρτα του ο αδίστακτος εχθρός. Που δεν έχει μπέσα…

Η πρωτοβουλία ανήκει στον Πρωτοσύγκελλο της Ιεράς Μητροπόλεως Δημητριάδος και Αλμυρού π. Δαμασκηνό και είχε στόχο τη δημιουργία οκτώ ομάδων συμπροβληματισμού, οι οποίες δούλεψαν όλο το καλοκαίρι πάνω στα προβλήματα της πανδημίας.

Η ομάδα που ανατέθηκε στον Πρωτ. Δημήτριο Κατούνη αποτελείται από τους Πανοσιολογιωτάτους Αρχιμανδρίτες Επιφάνιο Οικονόμου, Χριστόφορο Καρδατζή, Αγάθωνα Ντάτσιο, Αλέξιο Αλεξόπουλο, Σεραφείμ Κοντακτσή, Νεκτάριο Παναγιωτακόπουλο, τους Αιδεσιμολογιωτάτους Πρωτοπρεσβυτέρους Χαρίλαο Παπαγεωργίου, Απόστολο Ντόκο, Θεόδωρο Παπασακελλαρίου, Ιωάννη Ντίνο και τους Αιδεσιμολογιωτάτους Πρεσβυτέρους Ευάγγελο Ντούρα, Σταύρο Ποδαρόπουλο, Ιωάννη Σωτηρόπουλο, Γεώργιο Κορνούτο και Στέφανο Στύλα.

Πιάστηκαν όλοι σε ύπνο βαθύ, την ώρα που ο ιός ύφαινε τα σχέδιά του
Πρώτη φορά ἡ παγκόσμια κοινότητα ἔρχεται σέ ἀμηχανία καί καλεῖται νά ἀντιμετωπίσει καταστάσεις πού πραγματικά τέμνουν καί σημαδεύουν τήν ἱστορία της. Γιά πρώτη φορά ἡ ἀνθρωπότητα ἑνώθηκε κάτω ἀπό τόν πόνο καί τήν ἀγωνία γιά τήν ἀβεβαιότητα τοῦ παρόντος καί τή ζοφερή προσμονή τοῦ μέλλοντος.

Ἡ ἀνθρωπότητα ἔχει νά ἀντιμετωπίσει θέματα γιά τά ὁποῖα δέν προετοιμάστηκε:

Οι αιτίες της πανδημίας
Ὑπάρχει μεγάλη ἀπορία, καί μᾶλλον πρός τό παρόν θά μείνει ἄλυτο ἐρώτημα, γιά τό ποιά εἶναι ἡ αἰτία τῆς ἀσθένειας τοῦ covid – 19. Εἶναι ἰατρικό λάθος, κοινωνικό πείραμα, οἰκονομικά συμφέροντα, πολιτικές παγκόσμιας ἐπιβολῆς; Ὅλ’ αὐτά ἀκούγονται σάν σενάρια πού στηρίζονται πάνω σέ ἐνδείξεις. Μία πρώτη πρόκληση λοιπόν εἶναι νά φανεῖ ἡ ἀλήθεια γιά τίς αἰτίες τῆς πανδημίας, διότι αὐτό θά βοηθήσει πάρα πολύ στήν ἐπιστροφή μας πρός την κανονικότητα. Ἐάν μάθουμε τί γέννησε τόν κορωνοϊό, θά μπορέσουμε νά ἀποφύγουμε τήν ἐπανάληψη αὐτῆς τῆς δυσάρεστης ἐμπειρίας.

Η αδυναμία της Ιατρικής
Μέσα ἀπό τήν παροῦσα πανδημία φάνηκε μία ἀδυναμία τῆς ἰατρικῆς ἐπιστήμης νά φρο­ντίσει τόν πάσχοντα ἄνθρωπο γρήγορα καί ἀποτελεσματικά. Ἀμηχανία καί σύγκρουση ἀπόψεων χαρακτηρίζουν τόν ἰατρικό κόσμο σ’ αὐτή τή φάση, μέ ἀποτέλεσμα τόν παγκόσμιο θρίαμβο τῆς πανδημίας.

Ἡ μεγάλη πρόκληση γιά τήν ἰατρική δέν εἶναι μόνον ἡ ἀδυναμία της στήν ἀντιμετώπιση τῆς ἀσθένειας ἀλλά καί ἡ ἀδυναμία της στό νά ὁμονοήσει καί νά βρεῖ μία κοινή γλώσσα ἔκφρασης καί ἐπικοινωνίας.

Ο Μαμωνάς του χρήματος
Ἡ φαρμακοβιομηχανία πάντοτε ἦταν ἕνας πανίσχυρος κλάδος στό δημόσιο βίο.

Οἱ φαρμακευτικές ἑταιρεῖες, ἀνάλογα μέ τά συμφέροντά τους, κατευθύνουν τήν πορεία καί τά συμπεράσματα γιά τήν πανδημία. Καθορίζουν ἐπίσης τόν τρόπο καί τό ρυθμό τῆς ἀντιμετώπισης ὅλης αὐτῆς τῆς κατάστασης. Μπροστά στή δύναμή τους στέκονται μέ ἀδύναμη ἀμηχανία ἀκόμη καί οἱ κατά τόπους κυβερνήσεις τῶν κρατῶν. Αὐτό φάνηκε πολύ καθαρά στήν ὑπόθεση τῶν ἐμβολίων. Ὅλος ὁ θόρυβος καί οἱ συ­γκρούσεις γιά τά ἐμβόλια στηρίζεται, ὅπως πλέον ὁμολογεῖται φανερά, πάνω στά συμφέροντα τῶν διαφόρων φαρμακοβιομηχανιῶν. Οἱ φαρμακευτικές ἑταιρεῖες κινοῦνται ἡ μία ἐναντίον τῆς ἄλλης μέ σκοπό ἡ κάθε μία νά ἐξασφαλίσει τή μέγιστη δυνατή μερίδα στά τεράστια καί ἀνυπολόγιστα κέρδη ἀπό τή διάθεση τῶν δισεκατομμυρίων ἐμβολίων στόν παγκόσμιο πληθυσμό. Στήν περίπτωση τῆς φαρμακευτικῆς φαίνεται πώς ὁ μαμωνάς τοῦ χρήματος στέκει πάνω ἀπό τήν ἀξία τῆς ἀνθρώπινης ζωῆς καί πάνω ἀπό τήν ἀξιοπρέπεια τοῦ προσώπου.

Η αμηχανία της λογικής
Ἡ πανίσχυρη λογική μας ὑποκλίνεται μπροστά στό μικροσκοπικό ἰό. Ἀδυνατεῖ νά τόν προβλέψει, νά τόν ταξινομήσει, νά τόν διαχειριστεῖ, διότι ὁ ἰός ἔχει τούς δικούς του μηχανισμούς καί τή δική του λογική, ἡ ὁποία μᾶλλον εἶναι πολύ πρωτόγονη καί γιά τοῦτο δέν εἶναι εὔκολο νά συλληφθεῖ ἀπό τή δική μας σύγχρονη καί προηγμένη.

Η φιλοσοφία περί ζωής
Παρ’ ὅλο τόν πλοῦτο τῆς ἀνθρώπινης σκέψης φανερώθηκε ἡ φτώχεια τῆς ἀνθρώπινης ψυχῆς. Μέσα στά πολλά του κατορθώματα ὁ ἄνθρωπος δέν κατάφερε τελικά νά φιλοσοφήσει βαθιά πάνω στά μεγάλα θέματα τῆς ὕπαρξής του, τῆς ζωῆς και τοῦ θανάτου. Αὐτό εἶναι μία πρόκληση πού θά συνεχισθεῖ, ἀκόμη καί ἄν ὑποτεθεῖ ὅτι κάποτε θά περάσει ἡ δοκιμασία τοῦ κορωνοϊοῦ.

Η επιβολή του φόβου
Ἡ πανδημία τοῦ κορωνοϊοῦ ἐπέβαλε ἕναν παγκόσμιο φόβο. Εἶναι ὁφόβος τοῦ θανάτου, ὁ τρόμος μπροστά στή φθορά, ἡ ἀπέχθεια γιά τήν ταλαιπωρία τῆς ἀσθένειας καί ἡ θλίψη γιά τήν ἀπώλεια. Ὁ φόβος ἔγινε ἕνα ἐργαλεῖο ἐπιβολῆς γιά τακτικές καί συνήθειες προσβλητικές πρός τό ἀνθρώπινο πρόσωπο. Μέ σύνθημα τό φόβο οἱ ἄνθρωποι ἀπομακρύνθηκαν ὁ ἕνας ἀπό τόν ἄλλο, σταμάτησαν νά ἀγκαλιάζονται, νά ἀγγίζονται, νά ἐκδηλώνουν σωματικά τά αἰσθήματα τῆς καρδιᾶς τους.

Ὁ φόβος δηλητηρίασε τίς καρδιές καί ψύχρανε τούς ἀνθρώπους. Ὁ φόβος ἔγινε τό νῆμα καί ἡ σκιά πού ἕνωσε ὁλόκληρη τήν ἀνθρωπότητα, ἀνεξάρτητα ἀπό θρησκεῖες, ἰδεολογίες, πολιτικά συστήματα καί βιοτικό ἐπίπεδο.

Πρώτη φορά ἡ ἀνθρωπότητα ἑνώθηκε γιά κάτι, ἀλλά δυστυχῶς αὐτό τό κάτι εἶναι ὁ κοινός φόβος ὅλων τῶν ἀνθρώπων γιά τήν ἀπεχθέστατη ἀρρώστια καί τόν ἐπακολουθοῦντα θάνατο. Τό περίεργο εἶναι ὅτι σ’ αὐτόν τό φόβο ὑπέκυψαν ἀκόμη καί λαοί πού ἡ κουλτούρα καί οἱ παραδόσεις τους δέν ἔχουν τό στοιχεῖο τοῦ φόβου, ἀλλά ἔχουν μέσα στόν τρόπο τῆς σκέψης τους τήν ἀπάθεια ἤ τήν ἐλπίδα.

Ὁ φόβος μετατράπηκε σ’ ἕνα ἐργαλεῖο ἐλέγχου καί καθοδήγησης τῶν μαζῶν. Ἔγινε ὁ βασικός παράγοντας πάνω στόν ὁποῖο στηρίζονται τά νομοθετήματα καί οἱ κυβερνητικές ὁδηγίες πρός τούς πολίτες. Ἡ μεγαλύτερη πρόκληση ἀπό τοῦδε καί εἰς τό ἑξῆς εἶναι νά μπορέσει ἡ ἀνθρωπότητα νά ξεπεράσει τό σκοτεινό πέπλο τοῦ φόβου πού σκέπασε τούς πάντες.

Η ιεράρχηση των αξιών
Ὡς ὑπέρτατη ἀξία οἱ ἄνθρωποι ἔβαλαν τόν ἀτομισμό. Φροντίζουν μόνο γιά τήν ἀκεραιότητα τοῦ ἑαυτοῦ τους, γιά τήν προφύλαξή του ἀπό τήν ἀσθένεια καί γιά τίς παροχές πού θά λάβει. Χάθηκε ἡ ἀξία καί ἡ ἔννοια τοῦ διπλανοῦ, διότι ὁ διπλανός μετατράπηκε ἀπό συνάνθρωπος σέ ζωντανή ἀπειλή, πού μέ κάθε τρόπο πρέπει νά κρατιέται σέ ἀπόσταση. Εἶναι πλέον τεράστια πρόκληση γιά τόν ἄνθρωπο νά ξαναβρεῖ τίς ἀληθινές ἀξίες τῆς ζωῆς καί νά τίς ἀκολουθήσει μέ συνέπεια.

Tο ένα έθνος εναντίον του άλλου
Οἱ οἰκονομικά εὔρωστες χῶρες ἀνέπτυξαν τίς ἄμυνές τους γρήγορα καί ἀποτελεσματικά. Οἱ ὑποανάπτυκτες χῶρες ἀφέθηκαν στήν πορεία τῶν πραγμάτων, νά περιμένουν τά ψίχουλα ἀπό τά περισσεύματα τῶν ἰσχυρῶν γιά νά ἐπουλώσουν τίς πληγές τους.

Ἡ ἐκλε­κτικότητα τῶν δυνατῶν λειτούργησε μέ τρόπο σχεδόν ρατσιστικό ἔναντι τῶν ἀδυνάτων. Εἶναι μία ἀκόμη πρόκληση γιά τό σύγχρονο ἄνθρωπο νά δεῖ τό συνάνθρωπό του μέ δικαιοσύνη. Εἶναι μία πρόκληση νά μή στρέφεται τό ἕνα ἔθνος ἐναντίον τοῦ ἄλλου μέ ἀφορμή τήν πανδημία καί τά ἐφήμερα συμφέροντα.

Η άγνοια της αλήθειας
Σ’ ὁλόκληρο τόν πλανήτη πλανιέται τό βασανιστικό ἐρώτημα ἐάνβιώνουμε μία παγκόσμια ἀπάτη ἤ μία τραγική πραγματικότητα. Αὐτό τό ἐρώτημα γεννιέται μέσα ἀπό τήν ἀντιφατικότητα καί τόν εὐμετάβλητο χαρακτῆρα τῶν μέτρων πού λαμβάνονται γιά τήν ἀντιμετώπιση τῆς πανδημίας.

Τήν ἴδια στιγμή πού οἱ ἄνθρωποι λαμβάνουν κάποιες ἀπαντήσεις, ἔρχεται κάποιο καινούργιο στοιχεῖο γιά νά τούς δημιουργήσει καινούργιες ἀπορίες. Αὐτό μπορεῖ νά εἶναι μία νέα μετάλλαξη τοῦ ἰοῦ, ἕνα νέο πειραματικό φάρμακο, μία ἄλλη ἀνακάλυψη κάποιου ἐμβολίου, μία διαφορετική πολιτική κάποιου ἄλλου κράτους καί διάφορα ἀκόμη στοιχεῖα πού καθημερινά παγιώνουν τήν ἄποψη πώς χάσαμε τήν ἀλήθεια τῆς καταστάσεως καί εἶναι μία ἀναγκαία πρόκληση νά ξαναβροῦμε αὐτή τήν ἀλήθεια, γιά νά μπορέσουμε νά ἐπιβιώσουμε.

Ο διχασμός
Αὐτός ὁ διχασμός μετατρέπει τήν πανδημία ἀπό ἰατρικό περιστατικό σέ πολιτική συμφορά. Ἤδη διαπιστώνουμε πώς οἱ ἄνθρωποι χωρίστηκαν σέ ἐμβολιασμένους καί ἀνεμβολίαστους, σέ ἐμβολιαστές καί ἀντεμβολιαστές, σέ συμβιβασμένους καί σέ ἐπαναστάτες, σέ εὔπιστους καί σέ δύσπιστους.

Ἐάν δέν ἀπαλειφθεῖ αὐτός ὁ διχασμός σ’ ὅλες τίς μορφές του, θά φέρει πολύ μεγαλύτερα δεινά ἀπό αὐτά πού φέρνει ἡ ἀρρώστια. Ἐάν συντηρηθεῖ, οἱ ἄνθρωποι θά χάσουν πολύ περισσότερα πράγματα ἀπό τήν ὑγεία τοῦ σώματός τους.

Οικονομική κρίση
Μέ τή θύελλα τῆς πανδημίας τά οἰκονομικά προβλήματα αὐξήθηκαν δραματικά. Ἡ παράνομη ἐκμετάλλευση τῶν ἐργαζομένων, ὁ παράλογος καί ἀνήθικος πλουτισμός κάποιων ἐπιχειρηματιῶν, ἡ ἐξαθλίωση τῶν φτωχότερων κοινωνικῶν ὁμάδων εἶναι μερικές ἀπό τίς ἐπιπτώσεις τῆς πανδημίας, πού δύσκολα θά θεραπευτοῦν. Ἀμέτρητες εἶναι οἱ μαρτυρίες ἐργαζομένων πού συνέχισαν νά ἐργάζονται, ἐνῶ βγῆκαν σέ ἀναστολή ἐργασίας, πού δούλεψαν, χωρίς νά λάβουν ἀμοιβή ἀπό τό ἀφεντικό τους, μέ τή δικαιολογία ὅτι ἔλαβαν τό κρατικό ἐπίδομα. Ὑπάρχουν ἀκόμη καί περιπτώσεις πού ἄνθρωποι ἀπολύθηκαν ἐν μέσῳ πανδημίας, χωρίς καμία μέριμνα καί καμία πρόνοια γιά τήν ἐπιβίωσή τους ἀλλά μέ χαρακτηριστική ἀδιαφορία γιά τήν κατάστασή τους, προκειμένου νά μή μειωθοῦν τά κέρδη τῶν ἐπιχειρήσεων.

Ἡ ἀλήθεια εἶναι πώς ὁ κορωνοϊός συνέλαβε τούς ὀρθοδόξους ἀδιάβαστους καί ἀπροετοίμαστους. Ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία βιώνει μερικές ἐμπειρίες πού δέν τήν τιμοῦν οὔτε τήν καταξιώνουν στά μάτια τῶν ἀνθρώπων.

Ο διχασμός και η αντιφατικότητα
Εἶναι μεγάλη προσβολή γιά τήν Ἐκκλησία νά μήν μπορεῖ νά ἑνώσει τά διεστῶτα μέσα στούς κόλπους της. Εἶναι ὑποτιμητικό νά περιφέρεται ἀνάμεσα στήν κοινωνία τῶν ἀνθρώπων μέ ξεσκισμένο καί κατακομματιασμένο τόν ἄρραφο χιτῶνα τοῦ Ἱδρυτοῦ της. Εἶναι σκανδαλιστικό νά συγκρούονται μέ σφοδρότητα οἱ διάφορες ὁμάδες μεταξύ τους καί νά ἐξαπολύουν ἡ μία γιά τά μέλη τῆς ἄλλης χαρακτηρισμούς ἀνεπίτρεπτους, ἀκόμη καί γιά τή γλώσσα καί τό ἐπίπεδο τοῦ πεζοδρομίου. Εἶναι ἐπικίνδυνο γιά τή σωτηρία τῶν πιστῶν νά διακυβεύεται ἡ πατρότητα τοῦ ἐπισκόπου, τό ὀρθόδοξο φρόνημά του καί ἡ ἀκεραιότητα τῶν προθέσεών του. Οἱ ὁμάδες πού ἐπιλέγουν νά ζήσουν ἀκέφαλες τοποθετοῦν τόν ἑαυτό τους ἔξω ἀπό τήν Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ καί, ἄρα, ἔξω ἀπό τή σωτηρία. Μία τεράστια πρόκληση γιά τήν Ἐκκλησία εἶναι νά διευκρινίσει καί νά προσδιορίσει ἐπακριβῶς τό μεγάλο ζήτημα τῆς ὑπακοῆς. Ἀπό ποῦ ξεκινάει καί ποῦ τελειώνει. Πότε καί πῶς γίνεται ἀπό ἐλεύθερη ἀρετή δουλική ὑποταγή. Ἔχουμε ἀνάγκη νά ξανασπουδάσουμε τήν ὑπακοή, νά μελετήσουμε τή βασίλισσα ταπείνωση καί νά ἐμβαθύνουμε στήν κορυφαία ὅλων τῶν ἀρετῶν, τή διάκριση. Εἶναι ἐξίσου θλιβερό καί ἡ ἀνυπακοή καί ἡ στανική ἐπιβολή. Εἶναι ἀπίστευτα ὑποκριτικό νά κρίνουμε τούς πάντες καί τά πάντα καί νά θεωροῦμε πώς ἐμεῖς εἴμαστε οἱ μόνοι σεσωσμένοι. Εἶναι ἀντιφατικό νά εἴμαστε ὀρθόδοξοι καί νά σκεφτόμαστε προτεσταντικά, βάζοντας τή δική μας λογική πάνω ἀπό τήν καθολική ἐμπειρία τῆς σωτηρίας. Μία τεράστια πρόκληση ἐπίσης γιά τήν Ἐκκλησία εἶναι νά προσδιορίσει τήν ἔννοια καί τό περιεχόμενο τῆς ἑνότητας. Τί σημαίνει ἑνότητα μέσα στήν Ἐκκλησία, τί σημαίνει τό γεγονός πώς λειτουργοῦμε ὅλοι μαζί ὡς τά μέλη ἑνός ζωντανοῦ σώματος; Ὁ διχασμός στηρίζεται πάνω στήν ἀτομικότητα, ἀλλά ἐμεῖς εἴμαστε ἡ Ἐκκλησία τῶν προσώπων καί ὄχι τῶν ἀτόμων.

Θεολογική ανεπάρκεια
Θλιβερή πρόκληση ἀποτελεῖ γιά τήν Ὀρ­θόδοξη Ἐκκλησία ἡ θεολογική ἀνεπάρκεια τῶν μελῶν της. Βεβαίως, ὁ ἀπαίδευτος λαός δέν ἔχει τή δυνατότητα νά διαθέτει τίς γνώσεις καί τήν ἐμπειρία, γιά νά ὀρθοτομήσει τό λόγο τῆς ἀληθείας. Οἱ διδάσκαλοι τῆς πίστεως καί οἱ ποιμένες, ὅμως, ὑποτίθεται ὅτι εἶναι τουλάχιστον μελετημένοι πάνω στά θέματα τῆς ὀρθόδοξης ζωῆς καί παράδοσης, πάνω στή νοοτροπία καί τίς ἀλήθειες τῆς Ἁγίας Γραφῆς καί πάνω στήν ἁγιοπνευματική ἐ­μπειρία, πού διατρέχει τήν Ὀρθοδοξία ἐδῶ καί πολλούς αἰῶνες.

Αὐτή ἡ θεολογική ἀνεπάρκεια δυστυχῶς φαίνεται καί διαδίδεται, χάρη στή σύγχρονη τεχνολογία, μέσα ἀπό τά κηρύγματα, τά μηνύματα, τά κείμενα, τίς ἀποφάσεις πού λαμβάνο­νται καί τίς ἐνέργειες πού πραγματοποιοῦνται ὅλο αὐτό τό διάστημα τῆς πανδημίας. Αὐτή εἶναι καί μία ἀπό τίς αἰτίες τοῦ διχασμοῦ πού βιώνει τό ὀρθόδοξο ἐκκλησιαστικό σῶμα.

Έλλειψη ηγετικού και στιβαρού λόγου
Σέ καιρό πειρασμοῦ οἱ ἄνθρωποι ἔχουν ἀνάγκη ἀπό λόγο παρηγοριᾶς.

Δέν ἀκούστηκαν λόγια ἀληθινῆς παρηγοριᾶς ἀπό χείλη ἐπίσημα. Μόνον χλιαρές προσεγγίσεις, ἀόριστα γλυκανάλατα κείμενα, ἄνευρες ἀποφάσεις καί ποικιλόμορφες παροτρύνσεις, χωρίς οὐσιαστική βαθιά τεκμηρίωση. Ἔτσι οἱ ἄνθρωποι, μέσα στήν ἀγωνία τους, κατέφυγαν σέ πάσης φύσεως τσαρλατάνους καί πλανεμένους, οἱ ὁποῖοι ἀνέλαβαν νά κάνουν τό ἔργο πού ἔπρεπε νά γίνει ἀπό τούς ἡγέτες τῆς πίστεως, νά στηρίξουν δηλαδή καί νά παρηγορήσουν τούς ἀνθρώπους.

Φιλανθρωπία
Μέσα στό δύσκολο κλίμα τῆς πανδημίας ἄνθισε τό φιλανθρωπικό ἔργο τῆς Ἐκκλησίας. Ἦταν μία πρόκληση νά ἐξασκηθεῖ ἡ φιλανθρωπία στίς δύσκολες καί ἰδιαίτερες συν­θῆκες πού δημιουργήθηκαν, καί μάλιστα μέ τά ἔκτακτα οἰκονομικά προβλήματα πού ἐνέ­σκηψαν. Ἐντούτοις ἡ Ἐκκλησία, μέσα ἀπό τίς συντονισμένες ἐνέργειες τῆς χρηστῆς διαχείρισης καί τῆς διάθεσης προσφορᾶς, στήριξε ὅσο μπόρεσε τούς ἐνδεεῖς καί αὐτό εἶναι πανθομολογούμενο ἀκόμη καί ἀπό τούς ἐχθρούς της.

Οικονομική δυσπραγία
Μία μεγάλη πρόκληση γιά τήν Ἐκκλησία πάνω σέ θέματα πρακτικά εἶναι ἡ οἰκονομική δυσπραγία πού χτύπησε ὅλες τίς κοινωνικές δομές. Ξαφνικά οἱ Ναοί ἔκλεισαν καί ἔμειναν χωρίς πιστούς. Μετά τό ἄνοιγμά τους δέν ξαναγέμισαν ἀπό πιστούς γιά πολλούς καί ποικίλους λόγους. Χωρίς τήν παρουσία τῶν πιστῶν εἶναι δύσκολο νά στηριχθοῦν τά ἔργα συντήρησης, κατήχησης, φιλανθρωπίας καί λατρείας μιᾶς ἐνορίας.

Ἡ νέα πρόκληση γιά τήν Ἐκκλησία εἶναι νά βρεῖ τούς τρόπους νά ὀρθοποδήσει οἰκονομικά ἀπό μόνη της, μέ ἀξιοπρέπεια καί ἀρχοντιά, χωρίς νά περιμένει ἐλεημοσύνες καί προσβολές.

Υπαρξιακές αναζητήσεις
Ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία ἔχει τίς ἀπαντήσεις γιά ὅλα τά ὑπαρξιακά θέματα, ἀρκεῖ νά προσφερθοῦν στούς ἀνθρώπους μέ διάκριση καί ἀγάπη, προκειμένου νά χορτάσουν τήν πείνα καί τή δίψα τους γιά τήν ἀλήθεια. Αὐτή ἡ προσφορά θά βοηθήσει τούς ἀνθρώπους νά ξαναβροῦν τή χαμένη ἰσορροπία τους καί τήν ἐσωτερική γαλήνη μέσα στήν ταραχή τῶν συνεχῶς ἀρνητικῶν ἐξελίξεων.

Πνευματικός αγώνας
Ἡ Ἐκκλησία καλεῖται νά δείξει πώς ὁ πνευματικός ἀγῶνας γιά κάθαρση, φωτισμό καί θέωση εἶναι τό μονοπάτι πού ἀπεγκλωβίζει τόν ἄνθρωπο ἀπό τά ψευδοπροβλήματα πού τόν γεμίζουν μέ ἄγχος καί πανικό, μέ θλίψη καί ἀπογοήτευση. Μόνον ὁ πνευματικός ἀγῶνας μέ μετάνοια καί καθοδήγηση μπορεῖ νά ἀποτρέψει τήν ἀπελπισία καί τά ὀλέθρια ἀποτελέσματά της. Ἡ Ἐκκλησία εἶναι ἡ ἐμπειρία τῆς ἐλπίδας, διότι κατέχει τή ζωντανή ἐλπίδα τῶν πάντων, τόν Ἰησοῦ Χριστό.

Η προσέγγιση των ανθρώπων
Ἡ περιπέτεια τῆς πανδημίας ἀνέδειξε τήν ἀνάγκη νά βρεθοῦν φόρμες ἔτσι ὥστε ἡ Ἐκκλησία νά προσεγγίσει τούς ἀνθρώπους μέ τρόπο σύγχρονο. Τά ἠλεκτρονικά ἐργαλεῖα τῆς ἐποχῆς μας μποροῦν νά βοηθήσουν σ’ αὐτό. Εἶναι ἀπαραίτητο νά πολεμηθεῖ ἡ ἐσωστρέφεια καί ἡ αὐτάρκεια, πού πολλές φορές χαρακτηρίζουν τούς ἀνθρώπους τῆς Ἐκκλησίας. Ἡ ξύλινη γλώσσα μέ τίς ἀρχαιοπρεπεῖς ἐκφράσεις καί τά δυσνόητα νοήματα, πού κινεῖται μακριά ἀπό τά ἐνδιαφέροντα καί τίς ἀγωνίες τῶν ἀνθρώπων, εἶναι ἐμπόδιο στήν προσέγγισή τους. Οἱ ἄνθρωποι ἔχουν ἀνάγκη ἀπό ἀνθρωπιά καί ἀλήθεια, ἀπό προσευχή καί στηριγμό, ἀπό παρηγοριά καί ἐνίσχυση, ἀπό σιωπή καί ἡσυχία.

Ενότητα και διαφορετικότητα
Ἐδῶ ἔρχεται νά παίξει σημαντικό ρόλο ἡ ἡγεσία τῆς Ἐκκλησίας. Οἱ προκαθήμενοι τῶν Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν καί οἱ ἐπίσκοποι, ὡς πατέρες τῶν κατά τόπους Ἐκκλησιῶν, καλοῦνται νά διασφαλίσουν τήν ἑνότητα μέ τό συγκροτημένο καί σταθερό τους λόγο καθώς καί μέ τή στιβαρή καί λαμπερή παρουσία τους. Ἡ ἑνότητα σέ κάθε χῶρο κατ’ ἀρχήν εἶναι ὑπόθεση τοῦ πρώτου καί μετά ὑπόθεση τῶν κάτω ἀπ’ αὐτόν. Εἰδικά στήν Ἑλλάδα ἡ Ἐκκλησία εἶναι ἀπαραίτητο νά παίξει τόν ἑνοποιό της ρόλο δυναμικά, διότι φαίνεται πώς ὁ διχασμός εἶναι ἕνα κίνδυνος πρό τῶν πυλῶν μέ ὀλέθρια πάντοτε ἀποτελέσματα.

Πίστη και επιστήμη
Μία ἀκόμη πρόκληση πού πρέπει νά ἀντιμετωπιστεῖ ἔγκαιρα καί ξεκάθαρα εἶναι ἡ σχέση τῆς πίστης μέ τήν ἐπιστήμη. Ἡ Ἐκκλησία δέν καλεῖται νά δώσει ἀπαντήσεις σέ ἐπιστημονικά θέματα. Δέν πρέπει νά δίνει συμβουλές σέ ἰατρικά προβλήματα, σφετεριζόμενη τό δικαίωμα τῶν εἰδικῶν ἐπιστημόνων νά τό κάνουν αὐτό. Ἀλλά καί ἡ ἐπιστήμη δέν ἔχει τό δικαίωμα νά θεολογεῖ καί νά ἀποφαίνεται γιά θέματα πού τό πείραμα καί ἡ λογική δέν μποροῦν νά τά ἀγγίξουν.
Eκκλησία και Πολιτεία

Ἡ Ἐκκλησία ὀφείλει νά διαφυλάσσει τούς νόμους τοῦ κράτους. Ὅταν, ὅμως, ἡ πολιτεία δέν ἐνδιαφέρεται γιά τό Εὐαγγέλιο καί νομοθετεῖ ἐχθρικά ἀπέναντι στήν Ἐκκλησία, ἐκεῖ τά πράγματα περιπλέκονται. Στήν περίοδο τῆς πανδημίας ἡ πολιτεία στοχοποίησε τήν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία, τήν ταπείνωσε, τήν ἐξευτέλισε καί τήν κτύπησε φανερά καί ὑπόγεια πολλές φορές. Βεβαίως, ἡ Ἐκκλησία ὑπέμεινε τήν κατάσταση μέ στωικότητα καί ὑπομονή. Ἀνέχτηκε τά κτυπήματα γιά χάρη τῆς ἑνότητας τοῦ λαοῦ. Δέχτηκε τίς ταπεινώσεις καί τίς προσβολές, διότι ἐπέλεξε τό μεῖζον ἀπό τό ἔλασσον.

Κόκκινες γραμμές
Ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία, προκειμένου νά διασφαλίσει κάποια στοιχεῖα τῆς πίστης ἀδιαπραγμάτευτα, μίλησε γιά «κόκκινες γραμμές». Ἔβαλε κάποια ὅρια, γιά νά δώσει πρός κάθε κατεύθυνση τό μήνυμα πώς ὑπάρχουν κάποια πράγματα πού ἤ τά δέχεσαι ἤ τά ἀπορρίπτεις, δέν τά συζητᾶς, ὅμως, γιά νά μήν τά εὐτελίσεις. Τό πιό σημαντικό ἀπό τά θέματα αὐτά εἶναι τό ζήτημα τῆς Θείας Εὐχαριστίας.
Καθώς, ὅμως, ἡ πανδημία ἐξελίσσεται ὅλο καί περισσότερο σέ πολιτικό γεγονός καί μπαίνουν πλέον σέ πρώτη γραμμή τά θέματα τῆς πολιτικῆς ἐλευθερίας καί τῶν ἀνθρωπίνων δικαιωμάτων, ἡ Ἐκκλησία δέν πρέπει νά σιωπήσει. Δέν εἶναι θέματα πού ἅπτονται ἄμεσα τῆς σωτηρίας, ἀλλά εἶναι θέματα πού θίγουν τήν προσωπικότητα τῶν πολιτῶν, οἱ ὁποῖοι εἶναι παιδιά της καί μέλη της.

Ὁ λαός διχάζεται καθημερινά. Ἄνθρωποι χάνουν τίς δουλειές τους, ἐπειδή θέλουν νά διατηρήσουν τό ἀνθρώπινο δικαίωμα τῆς ἐπιλογῆς. Γύρω μας μαίνεται ἕνας πόλεμος μέ θύματα καί θύτες. Εἶναι ὁ πόλεμος τῆς ἐλευθερίας καί τῆς ἀξιοπρέπειας. Ὡς στοργική μάνα η Εκκλησία δέν μπορεῖ νά ἀδιαφορήσει γιά τά ζητήματα πού θίγουν καί ταπεινώνουν τά παιδιά της. Ὀφείλει νά ὀρθώσει πολιτικό λόγο, χωρίς ὅμως νά ἐκτραπεῖ σέ κομματικές τοποθετήσεις.

Όλα θα γίνονται εξ αποστάσεως
Ἡ μεγαλύτερη πρόκληση εἶναι τό ἐρώτημα ἄν θά ὑπάρξει μετά τόν covid ἐποχή ἤ θά μάθουμε νά ζοῦμε μέ τόν ἰό γιά πάντα (ἐποχή μετά τοῦ covid). Πάντως ἀπό τή μέχρι τώρα ἐμπειρία φάνηκε, δυστυχῶς, πώς στή μετά covid ἐποχή ὁ ἄνθρωπος μπορεῖ νά ζήσει χωρίς τή λατρεία, χωρίς τήν ἐνορία, χωρίς τή φιλανθρωπία, χωρίς τή Θεία Εὐχαριστία, χωρίς τίς λατρευτικές καί ἐθνικές παραδόσεις, χωρίς τήν ἀνθρώπινη ἐπαφή στό πένθος καί στή χαρά, χωρίς τό διαπροσωπικό τρόπο ἐκπαίδευσης καί μόρφωσης, χωρίς τό συνηθισμένο τρόπο τῶν οἰκονομικῶν συναλλαγῶν.

Τώρα πλέον μπαίνει σάν σύνθημα ἡ ἀπόσταση, μέ ὁδηγία ὅλα νά γίνονται «ἐξ ἀποστάσεως». Μέσα ἀπό τήν ὀδυνηρή ἐ­μπειρία τῆς πανδημίας προέκυψαν μία σειρά ἀπό ἀνάγκες, πού ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία καλεῖται νά θεραπεύσει.

Εἶναι ἡ ἀνάγκη ἁγιασμοῦ, ἐνίσχυσης τῆς λατρείας, παρηγορητικοῦ λόγου, ἔμπρακτης φιλανθρωπίας. Ἡ ἀνάγκη πνευματικῆς καί πολιτιστικῆς καλλιέργειας τῶν κληρικῶν, ἐνημέρωσης, συμπαράστασης, καθοδήγησης.

Έντυπη έκδοση ΤΟ ΠΑΡΟΝ