Το μεγάλο ταξίδι των μύθων
Συγγραφέας
Ηλίας Κ. Πετρόπουλος
Πώς ερμήνευε ο άνθρωπος στο απώτατο παρελθόν θανατηφόρες λοιμικές ασθένειες, όπως η λέπρα, ο τύφος και η χολέρα, και με ποια μέσα τις αντιμετώπιζε; Πόσο παλαιά είναι η κοινή αντίληψη για την (αυτο)θυσία του εξιλαστήριου θύματος; Ποια είναι η σχέση της προσφάτως βιωμένης πανδημίας με την πανάρχαια αντίληψη για τον αποδιοπομπαίο τράγο, τον αρχαϊκό ελληνικό αποικισμό και τον θεό Απόλλωνα;
Αυτά είναι μερικά μόνο από τα σημαντικότερα ερωτήματα που τίθενται στο ανά χείρας πόνημα. Οι ανθρώπινες κοινωνίες ήδη από τα προϊστορικά χρόνια, αδυνατώντας να αντιληφθούν τα πραγματικά αίτια για τα οποία ενέσκηπτε λιμός ή και λοιμός, απέδιδαν την εμφάνιση τέτοιων συμφορών σε επέμβαση θεϊκών δυνάμεων, οι οποίες τις έστελναν στους ανθρώπους ως τιμωρία και ως μέσο σωφρονισμού για την παραβατική τους συμπεριφορά. Με στόχο τον εξευμενισμό του θεού, την ίαση και την επιστροφή στην ομαλότητα επιστρατεύονταν κατάλληλα τελετουργικά και ειδικές προσευχές, που συνέτασσαν και εκτελούσαν μάντεις-θεραπευτές οι οποίοι, λόγω της εξειδικευμένης τους κατάρτισης, ήταν σε θέση να ερμηνεύουν τα κακώς κείμενα και να δίνουν τις προσήκουσες λύσεις.
Στο βιβλίο αυτό, μέσα από τη σύγκριση των πρωιμότερων αρχαίων ελληνικών πηγών με διάφορα εξειδικευμένα τελετουργικά κείμενα Χετταίων, Λουβίων, Χουρριτών, κ.ά. ιατρομάντεων της τρίτης και δεύτερης χιλιετίας π.Χ., που προέρχονται από βιβλιοθήκες αρχαίων ανατολικών βασιλείων, ιχνηλατείται η πορεία της αντίληψης για την αποπομπή του τελετουργικού φαρμακού (του αποδιοπομπαίου τράγου) στις αρχαίες κοινωνίες. Μέρος της πολύτιμης αυτής και μακραίωνης γνώσης των λαών της αρχαίας Εγγύς Ανατολής φαίνεται πως πέρασε απρόσκοπτα στον κόσμο του Αιγαίου και την ηπειρωτικής Ελλάδας περί τις αρχές της πρώτης χιλιετίας π.Χ. Κατά το μεγάλο ταξίδι των μύθων στον αρχαίο ελληνικό κόσμο και την Εγγύς Ανατολή, η μορφή του ισχυρού επήλυδος θεού Απόλλωνος αναδείχθηκε, και μάλιστα με την καίρια συμβολή του ίδιου του Ομήρου, σε θεό θεραπευτή λοιμικών ασθενειών και προστάτη του ελληνικού αποικισμού, μπολιάζοντας καθοριστικά τον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό.
Εικόνα εξωφύλλου: Νίκος Μαστερόπουλος
Αφηρημένη σύνθεση με θέμα την αρχαία ελληνική μυθολογία. Μόσχα 1992-1994. Σμάλτο σε χαλκό, 60 x 112,5 εκ.
Λίγα λόγια για τον συγγραφέα
Ο Ηλίας Κ. Πετρόπουλος υπηρετεί στη βαθμίδα του Αναπληρωτή Καθηγητή στο Τμήμα Γλώσσας, Φιλολογίας και Πολιτισμού Παρευξεινίων Χωρών του Δ.Π.Θ., με γνωστικό αντικείμενο την «Ιστορία του Ελληνισμού στον Παρευξείνιο χώρο κατά την αρχαιότητα». Απέκτησε το διδακτορικό του δίπλωμα το 1999 από την Ιστορική Σχολή του Κρατικού Πανεπιστημίου M. V. Lomonosov της Μόσχας, έχοντας ως θέμα της διδακτορικής του διατριβής τον ελληνικό αποικισμό στον Βόρειο Εύξεινο Πόντο από τον 7ο αιώνα π.Χ. έως το πρώτο τέταρτο του 6ου αι. π.Χ.
Η πρώτη μονογραφία του, με τίτλο Hellenic Colonisation in Euxeinos Pontos: Penetration, Early Esta-blishment and the Problem of the “emporion” Revisited, εκδόθηκε στην Οξφόρδη το 2005, ενώ το 2018 ακολούθησε και η δεύτερη μονογραφία του με τίτλο Όμηρος και Ανατολή στο σταυροδρόμι του Αιγαίου, Ιστορία-Αρχαιολογία-Μυθολογία (εκδόσεις Κλειδάριθμος). Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα αφορούν στο ανασκαφικό έργο σε διάφορες αρχαίες ελληνικές αποικίες της Μαύρης Θάλασσας, τα μυθολογικά στοιχεία, τις θεότητες και τα λατρευτικά μνημεία της περιοχής, τις ελληνικές πολιτισμικές επιδράσεις στους τοπικούς πληθυσμούς (Κιμμέριοι, Θράκες, κ.ά.) κατά την Αρχαϊκή και Κλασική περίοδο, καθώς και τις εμπορικές σχέσεις των Ελλήνων αποίκων με τους λαούς του Παρευξείνιου χώρου και ευρύτερα της Εγγύς Ανατολής.
Έχει μεταφράσει από τα ρωσικά στα ελληνικά έργα διαπρεπών επιστημόνων και είναι μέλος του Δ.Σ. της Επιτροπής Ποντιακών Μελετών. Γνωρίζει αρκετές σύγχρονες και αρχαίες γλώσσες της Μικράς Ασίας, όπως χεττιτικά, λουβικά, φρυγικά και χουρριτικά, καθώς και τη σφηνοειδή και την ιερογλυφική λουβική γραφή.
Κατηγορία: Θεωρητικές επιστήμες
ISBN : 978-960-645-177-5