Γιάννος Χαραλαμπίδης στο “Π”: Ο Αναστασιάδης κάλεσε τους Τουρκοκύπριους να επιστρέψουν στο Σύνταγμα του ’60
Συμβολική τιμωρία στον Τατάρ και στο λεγόμενο «Υπουργικό του Συμβούλιο»
-Το δεύτερο σκέλος της πρότασης του κύπριου Προέδρου αφορά τον καθορισμό εδαφών που θα διοικεί η κάθε πλευρά
-Ποια είναι η αντίφαση στην πρόταση Αναστασιάδη και ποια η στάση του ΑΚΕΛ
Του
ΓΙΑΝΝΟΥ ΧΑΡΑΛΑΜΠΙΔΗ
Δρος των Διεθνών Σχέσεων
Το Υπουργικό Συμβούλιο της Κύπρου αποφάσισε την αφαίρεση διαβατηρίων της Κυπριακής Δημοκρατίας από 14 αξιωματούχους του ψευδοκράτους, μεταξύ των οποίων και ο κατοχικός ηγέτης Ερσίν Τατάρ.
Η απόφαση που ελήφθη την περασμένη Τρίτη είναι, όπως διευκρινίστηκε, συμβολική και η ελάχιστη απάντηση στα τετελεσμένα που επιβάλλουν το ψευδοκράτος και η Τουρκία στην Αμμόχωστο. Βεβαίως, οι 14 τουρκοκύπριοι πολιτικοί, που είναι μέλη του λεγόμενου «Υπουργικού Συμβουλίου» των Κατεχομένων, εξακολουθούν να κατέχουν ταυτότητες εκδοθείσες από την Κυπριακή Δημοκρατία, οι οποίες δεν τους έχουν αφαιρεθεί.
Προσφυγή στο Διεθνές Δικαστήριο
Ταυτοχρόνως, ανακοινώθηκε ότι η κυπριακή κυβέρνηση θα προσφύγει ενώπιον του Δικαστηρίου των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Συμβουλίου της Ευρώπης. Αυτή θα είναι η πέμπτη διακρατική προσφυγή σε βάρος της Τουρκίας. Η τετάρτη ήταν ιδιαιτέρως σημαντική, αφού καθορίζει ότι το ψευδοκράτος είναι υποτελής διοίκηση της Άγκυρας και ως εκ τούτου η Τουρκία φέρει την ευθύνη για ό,τι συμβαίνει στα Κατεχόμενα. Το θέμα δεν είναι μόνο η έκδοση των αποφάσεων από το Διεθνές Δικαστήριο, αλλά η πολιτική βούληση υλοποίησής τους. Επειδή, επί μακρόν, η Κυπριακή Δημοκρατία δεν ήθελε να ενοχλήσει την Τουρκία ή το κατοχικό καθεστώς, φοβούμενη ότι δεν θα προσέρχονταν στις συνομιλίες για τη λύση του Κυπριακού, το περιεχόμενο της τέταρτης διακρατικής προσφυγής είχε τεθεί στο ράφι. Ακόμη, πάντως, δεν έχει διευκρινιστεί ποιο θα είναι το περιεχόμενο της πέμπτης διακρατικής προσφυγής. Εκείνο που απλώς ελέχθη είναι ότι θα αφορά τα νέα τετελεσμένα που προκάλεσε η Τουρκία στην Αμμόχωστο.
Το κοινό κράτος…
Παρότι ο κατοχικός ηγέτης αρχικά είχε δηλώσει ότι δεν θα τον ενοχλούσε αν του αφαιρούσαν το διαβατήριο της Κυπριακής Δημοκρατίας, εν συνέχεια ισχυρίστηκε ότι η κυπριακή κυβέρνηση δεν έχει τέτοιο δικαίωμα και ότι είναι κοινό το κράτος της Ζυρίχης! Από τη μια, δηλαδή, ισχυρίζεται ότι είναι πρόεδρος χωριστού κράτους και από την άλλη υποστηρίζει ότι έχει δικαιώματα, τα οποία πηγάζουν από το κράτος της Κυπριακής Δημοκρατίας, το οποίο ούτε ο ίδιος ούτε η Τουρκία αναγνωρίζουν. Απαντώντας στον κατοχικό ηγέτη, ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκος Αναστασιάδης είπε ότι είναι ευπρόσδεκτος και ο ίδιος και η τουρκοκυπριακή κοινότητα να επανενσωματωθούν στο κράτος και στους θεσμούς της Ζυρίχης και μετά να συνομιλήσουν για την έκταση του εδάφους που θα τεθεί υπό τη διοίκηση κάθε πλευράς.
Η πρόταση του κύπριου Προέδρου
Η πρόταση του Προέδρου παρουσιάζει την εξής αντίφαση: Από τη μια καλεί τους Τουρκοκυπρίους να συμμετάσχουν στους θεσμούς του ενιαίου κράτους της Κυπριακής Δημοκρατίας και από την άλλη δηλώνει ετοιμότητα να το διαλύσει και να το αντικαταστήσει από δύο, ισότιμα συνιστώντα κράτη στο πλαίσιο μιας συνομοσπονδίας, που ενδέχεται να έχει σαφή συνομοσπονδιακό χαρακτήρα. Υπό αυτές τις συνθήκες, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας θα πρέπει να ξεκαθαρίσει τι ακριβώς επιζητεί, διότι ήδη το ΑΚΕΛ αφήνει να νοηθεί ότι δεν πρόκειται περί σαφούς πρότασης αλλά περί πυροτεχνήματος. Μάλιστα κατηγορεί τον κύπριο Πρόεδρο, επισημαίνοντας οδηγεί με τη στάση του το Κυπριακό σε πιο βαθιά αδιέξοδα, ενώ, ως φαίνεται, το ίδιο το ΑΚΕΛ επιλέγει την ομοσπονδία των δύο, ισότιμων συνιστώντων κρατών ως μορφή λύσης, αντί την επιστροφή στο ενιαίο κράτος, την έννομη τάξη του οποίου παραβίασε η Τουρκία το 1974 με την εισβολή.
Η επινόηση της ομοσπονδίας
Είναι αληθές ότι η λύση της ομοσπονδίας είχε επινοηθεί το 1956 από τον Νιχάτ Ερίμ και τη Βρετανία ως μορφή διχοτόμησης της Κύπρου. Προ του 1974 ήταν ανάθεμα τόσο για την Αθήνα όσο και για τη Λευκωσία. Εν συνεχεία έγινε συνώνυμη με την επανένωση και σταδιακά έδωσε την ευκαιρία στην Τουρκία να περάσει από την ομοσπονδιακή λύση των δύο, ισότιμων συνιστώντων κρατών σε αυτήν των «δύο κρατών». Έτσι παρέχεται η δυνατότητα στους Βρετανούς να προβάλουν τον ισχυρισμό ότι μπορεί να τετραγωνιστεί ο κύκλος και να χωρέσουν δύο κράτη σε μία ομοσπονδία, η οποία στην ουσία θα έχει συνομοσπονδιακό χαρακτήρα και θα μετατρέπει την Κύπρο σε προτεκτοράτο της Άγκυρας.
Ραντεβού στη Νέα Υόρκη
Δεν είναι βέβαιο αν τελικά θα πραγματοποιηθεί η τριμερής (Αναστασιάδης, Τατάρ, Γκουτιέρες) στο πλαίσιο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, τον προσεχή Σεπτέμβριο, στη Νέα Υόρκη, όπως ήταν η πρόθεση του ΓΓ του ΟΗΕ. Η απεσταλμένη του Αντόνιο Γκουτιέρες στην Κύπρο, Τζέιν Χολ Λουτ, η οποία αναμενόταν να επισκεφθεί την Κύπρο στο τέλος του μήνα, φαίνεται εκ των πραγμάτων ότι αναβάλλει την άφιξή της υπό το πρόσχημα των τραγικών εξελίξεων στο Αφγανιστάν. Οι δε Αμερικανοί υποστηρίζουν ότι θα πρέπει να περιοριστούν στο ελάχιστο οι αντιπροσωπείες των κρατών που θα λάβουν μέρος στη Γενική Συνέλευση καθώς και οι επαφές που θα γίνουν στο πλαίσιό της. Η ίδια η κυπριακή κυβέρνηση παραδέχεται ότι ακόμη δεν έχει καθοριστεί αν και πότε θα γίνει η τριμερής. Ανεξαρτήτως της τριμερούς, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας θα μιλήσει ενώπιον της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών και είναι μια πρώτης τάξεως ευκαιρία για να τοποθετηθεί με σαφή πολιτικό και νομικό λόγο, εξηγώντας ότι ο μεγαλύτερος ρεαλισμός είναι η ύπαρξη του κράτους της Κυπριακής Δημοκρατίας, που τελεί υπό τουρκική κατοχή. Ως εκ τούτου, η διεθνής κοινότητα οφείλει να συνδράμει στην απαλλαγή ενός κράτους-μέλους του ΟΗΕ και της Ευρωπαϊκής Ένωσης από τα τουρκικά στρατεύματα και να αποκαταστήσει την παραβιασθείσα έννομη τάξη και όχι να συμβάλει στη διάλυση ενός ενιαίου κράτους, αντικαθιστώντας το από άλλα δύο, εκ των οποίων το ένα θα είναι το σημερινό –επί τη βάσει των ψηφισμάτων 541 και 550 του Συμβουλίου Ασφαλείας– ψευδοκράτος.
Έντυπη έκδοση ΤΟ ΠΑΡΟΝ