Έσβησε από τον χάρτη η βόρεια Εύβοια

Χωρίς το δάσος, η περιοχή δεν έχει ζωή…

-«Μας άφησαν να καούμε για να σώσουν την Αθήνα», καταγγέλλουν οι κάτοικοι

Επί μία και πλέον εβδομάδα έκαιγε σαν λαμπάδα στη Βόρεια Εύβοια η τεράστια φωτιά που ξεκίνησε από τις 3 Αυγούστου και θα τη σιγοκαίει άλλη μία μέχρι να σβήσει εντελώς, αποκαλύπτοντας τις αδυναμίες του κράτους να προστατεύσει τις περιουσίες των πολιτών αλλά και τον φυσικό πλούτο της χώρας μας.

Οι κάτοικοι βρέθηκαν ολομόναχοι στη δίνη του κυκλώνα. Τα πυροσβεστικά μέσα ήταν ελάχιστα, τα εναέρια απουσίαζαν τις πρώτες κρίσιμες ώρες, με αποτέλεσμα να πάρει τρομακτικές διαστάσεις η φωτιά και να μη σταματάει με τίποτα και το μόνο που έκανε το κράτος ήταν να τους στέλνει μηνύματα να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους…

«Αν αντί για μηνύματα έστελναν πυροσβέστες, δεν θα ήμασταν σήμερα ζωντανοί-νεκροί», λένε οι πυρόπληκτοι στις Ροβιές, στις Γούβες, στη Λίμνη, στο Πευκί και στο Ψαροπούλι.

«Αν τους ακούγαμε και φεύγαμε, δεν θα υπήρχαν σήμερα τα χωριά μας και τα σπίτια μας», λένε οι κάτοικοι στις Κεχριές, στον Βουτά, στο Αχλάδι, στην Κερασιά, στα Βασιλικά, στο Αγριοβότανο και τα άλλα μέρη από τα οποία πέρασε ο πύρινος εφιάλτης.

«Μόνοι μας, κυριολεκτικά, με εθελοντές από γειτονικές περιοχές, με τα τρακτέρ μας, με τα πριόνια μας, με τα μηχανήματά μας κάναμε αντιπυρικές ζώνες, κόψαμε δέντρα για να μη φουντώσουν, ρίχναμε νερό στα λιβάδια και γλιτώσαμε τα σπίτια μας. Αν τους ακούγαμε, θα ήμασταν άστεγοι σήμερα».

«Όταν πλησίαζαν οι φλόγες, εμφανιζόταν και κάποιο πυροσβεστικό όχημα, αλλά αν δεν ήμασταν εμείς εδώ, να έχουμε κάνει ολοήμερη προετοιμασία, τα χωριά θα είχαν γίνει κάρβουνο».

«Και που γλιτώσαμε, τι καταλάβαμε;», αναρωτιόταν ο Γιώργος Β. από τις Ροβιές. «Χωρίς σπίτι, χωρίς δουλειά, χωρίς προοπτική, τι θα κάνουμε; Θα περιμένουμε να ζήσουμε από ελεημοσύνες; Χωρίς αξιοπρέπεια, χωρίς ένα σημείο αναφοράς και ασφάλειας, όπως το σπίτι μας; Θα είμαστε ζωντανά πτώματα. Και να μου δώσουν λεφτά για να ξαναχτίσω το σπίτι μου θα το σκεφτώ αν θα χτίσω στην καμένη γη. Χωρίς το δάσος, ολόκληρη η περιοχή δεν έχει ζωή. Είναι καταδικασμένη σε μαρασμό. Δεν υπάρχει πια μέλλον στη Βόρεια Εύβοια. Πρέπει όλοι να καταλάβουν ότι η Βόρεια Εύβοια δεν υπάρχει, τελείωσε», συμπλήρωσε ο Δαβίδ Κ. από το ίδιο χωριό.

Λόγια απόγνωσης από ανθρώπους που μέχρι προχθές έσφυζαν από ζωή και αισιοδοξία. Και σήμερα τα βλέπουν όλα μαύρα, όπως το τοπίο γύρω τους.

Ανυπολόγιστη οικολογική καταστροφή
Όπως ανέφεραν εκπρόσωποι οικολογικών οργανώσεων αλλά και περιβαλλοντολόγοι, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις τοπικών παραγόντων, το σύνολο του καμένου πευκοδάσους ανέρχεται σε 500.000 στρέμματα, που σημαίνει ότι θα υπάρξει σημαντική αναταραχή σε όλο το οικοσύστημα της χώρας. Αν αναλογισθούμε ότι παρόμοιας έκτασης είναι η ζημιά που έγινε από τις φωτιές στην Τουρκία και εκεί θεωρείται μεγάλη η καταστροφή, αναλογιζόμαστε τι σημαίνει για τη χώρα μας αυτή η φωτιά. Πέρα από την άγρια πανίδα που χάθηκε και δεν πρόκειται να την ξαναδούμε, γιατί το δάσος μετά από κάποια χρόνια θα ξαναγίνει, αλλά τα ζώα δεν ξαναγίνονται, θα υπάρξει πρόβλημα και στην Αττική γιατί τα δάση της Εύβοιας είναι το… μαξιλάρι της Αθήνας. Συγκρατούν τις αέριες μάζες του Αιγαίου, φιλτράρουν και οξυγονώνουν την ατμόσφαιρα που αναπνέουμε στην Αθήνα, διασφαλίζουν την ισορροπία στο οικοσύστημα της Ανατολικής Στερεάς κ.λπ. Τώρα η ισορροπία αυτή διαταράσσεται και τα αποτελέσματα θα φανούν σύντομα…

Όπως έλεγαν, πρόκειται για τη μεγαλύτερη οικολογική καταστροφή από συστάσεως του ελληνικού κράτους. Στην Ηλεία είχαν χαθεί 400.000 στρέμματα. Τώρα καταστράφηκαν 100.000 περισσότερα. Θλιβερό ρεκόρ, ολέθριο…

Αυτήν την παράμετρο σίγουρα δεν την υπολόγισαν οι αρμόδιοι, καθώς τη στιγμή που ενημερώθηκαν ότι είχε ανάψει μέτωπο στη Λίμνη γύρισαν πλευρό και κοιτούσαν μόνο τη Βαρυμπόμπη…

Έτσι φθάσαμε στο σημερινό, απελπιστικό αποτέλεσμα.

Εικόνες βιβλικής καταστροφής
Όλεθρος, Αρμαγεδδών, κόλαση, τραγωδία. Όποια λέξη κι αν χρησιμοποιήσει κανείς, δεν θα μπορέσει να δώσει την εικόνα της απίστευτης, πρωτοφανούς, βιβλικής καταστροφής που προκάλεσαν οι φωτιές στη Βόρεια Εύβοια, στο πιο ωραίο, πιο δασωμένο, το πραγματικά μοναδικό κομμάτι του νησιού.
Όταν έχεις ένα σπάνιο δάσος Natura, το οποίο οι παγκόσμιοι γεωφυσικοί χάρτες αναφέρουν ως άξιο παρατήρησης, ανάδειξης και γεωλογικής έρευνας και το έχεις παρατημένο, χωρίς κανένα μέτρο πυροπροστασίας, χωρίς κάποιο σχέδιο έκτακτης ανάγκης, χωρίς τα ουσιώδη μέσα για την κατάσβεση της φωτιάς, το μόνο βέβαιο είναι ότι σε κάποιο χρονικό διάστημα δεν θα το έχεις.

Εκείνο που τόνισαν από την αρχή ο δήμαρχος Μαντουδίου αλλά και ο περιφερειάρχης Στερεάς Ελλάδος κ. Σπανός είναι ότι ένιωσαν πως τους παράτησαν στην πιο δύσκολη στιγμή της ζωής. Ένιωσαν ότι το κράτος δεν τους άκουγε όταν φώναζαν για την καταστροφή που ερχόταν, ότι δεν ενδιαφερόταν αν θα γίνει παρανάλωμα ολόκληρη η Βόρεια Εύβοια, ότι θεωρούσε την περιοχή δεύτερης διαλογής.

Σε όλο το απέραντο δάσος, από τον Μουρτιά μέχρι τη Λίμνη και από το Καλαμούδι μέχρι τις Κεχριές και το Αχλάδι, είχαν τοποθετήσει παρατηρητήρια, από τα οποία παρακολουθούσαν την κάθε κίνηση, το κάθε ίχνος καπνού.

Δυο μέρες έκαιγε η φωτιά, αλλά μόλις μπήκαν τα πολλά εναέρια μέσα έσβησε.

Γι’ αυτό δήμαρχος και περιφερειάρχης φώναζαν για εναέρια μέσα. Γιατί και σε αυτήν τη φωτιά τα παρατηρητήρια είχαν εντοπίσει έγκαιρα τον καπνό, αλλά εναέρια μέσα δεν φάνηκαν… Όπως μας είπαν έμπειροι πυροσβέστες, όταν η φωτιά θεριεύει και έχει μεγάλη φλόγα δημιουργεί τεράστιο θερμικό φορτίο, που εκτείνεται αρκετά μέτρα πάνω από το έδαφος και φθάνει και τους 200 βαθμούς Κελσίου. Όποιο νερό πέσει από ψηλά, όταν πλησιάζει το έδαφος εξαερώνεται, γίνεται ατμός, όποτε δεν προσφέρει κάτι.

Από τη στιγμή που η φωτιά αφέθηκε και γιγαντώθηκε, δεν υπήρχε περίπτωση να τη… μαζέψει κανένας. Τι θα πει ο κ. Χαρδαλιάς στον κάτοικο της Λίμνης, που είδε το σπίτι του να καίγεται; Ότι δεν υπήρχαν αεροπλάνα γιατί ήταν απασχολημένα στη Βαρυμπόμπη; Και αν ο ξεσπιτωμένος της Λίμνης του πει με ποιο δικαίωμα ή ποιος αποφάσισε ότι θα έπρεπε εκείνος να μείνει χωρίς σπίτι για να διασφαλιστεί το σπίτι του κατοίκου της Βαρυμπόμπης, τι θα του απαντήσει; Ποιος αποφάσισε ότι έπρεπε να σωθούν τα ακριβά προάστια της Αθήνας και καταδίκασε σε ηθικό και οικονομικό θάνατο τους Ευβοείς; Ποιος θεωρεί πολίτες πολυτελείας τους μεν και αποπαίδια ή παρίες τους δε;

Τα ερωτήματα αυτά ακούει κανείς τώρα στην πυρόπληκτη Εύβοια, μαζί με ένα τεράστιο «ΓΙΑΤΙ». Πολλά τα «γιατί», μα καμία απάντηση από πουθενά, από κανέναν. Η οργή ξεχειλίζει στα καμένα. Και η αγανάκτηση επίσης.

Χάθηκε η ζωή μας
Οι πυρόπληκτοι της Εύβοιας δεν κλαίνε μόνο τα σπίτια τους. Το περιβάλλον, ο μικρόκοσμός τους ήταν οι μοναδικοί πόροι επιβίωσης που είχαν, αλλά χάθηκαν μέσα σε πέντε μέρες. Όπως είπε ο δήμαρχος Μαντουδίου, στον Δρυμό που εκτεινόταν από τον Ρετσινόλακκο μέχρι τη Φαράκλα, πάνω από 700 άτομα μάζευαν τη ρετσίνα από τα πεύκα και είχαν ένα σταθερό ετήσιο εισόδημα. Όχι μεγάλο, αλλά ούτε ευκαταφρόνητο. Από την περιοχή αυτή συγκεντρωνόταν το 80% της παραγωγής ρητίνης όλης της χώρας. Αυτό το υλικό πλέον θα λείψει. Άρα θα λείψει και το εισόδημα. Το βασικό έσοδο των κατοίκων ήταν ο τουρισμός, κατά κύριο λόγο, και ο πρωτογενής τομέας. Καλλιεργούσαν τον χειμώνα και πουλούσαν το καλοκαίρι τα προϊόντα τους στους τουρίστες ή εξέτρεφαν ζώα ακριβώς γι’ αυτόν τον λόγο. Οι περισσότεροι είχαν ενοικιαζόμενα δωμάτια, καταστήματα εστίασης κ.λπ. και ζούσαν από τη δραστηριότητα αυτή. Και φυσικά πουλούσαν το τοπίο, την εξαιρετική βλάστηση, τα παρθένα δάση, τις αψεγάδιαστες θάλασσες.

Σε όλη τη Βόρεια Εύβοια οι ακυρώσεις των κρατήσεων για τον Αύγουστο έρχονται βροχηδόν. Κάτι που σημαίνει ότι μετά την περσινή χάνεται και η φετινή τουριστική σεζόν για την περιοχή. Και κανένας δεν ξέρει πόσες ακόμα. Οι κάτοικοι που είχαν μικροεπιχειρήσεις και εκείνοι που εργάζονταν σε αυτές αγωνιούν: «Έχουμε δύο χρόνια να δουλέψουμε και φέτος που περιμέναμε να βγάλουμε κάποια σπασμένα, πάλι δεν θα έχουμε δουλειά. Πώς θα ζήσουμε τον υπόλοιπο χρόνο; Πού θα βρούμε διέξοδο;».
Ούτε εδώ υπάρχει μάλλον απάντηση… Όπως δεν θα υπάρξει απάντηση και για εκείνους που ζούσαν από τα δάση εκμεταλλευόμενοι την ξυλεία ή εκείνους που είχαν μελίσσια που κάηκαν κ.λπ.

Η πιο σωστή τοποθέτηση ήταν του Περιφερειάρχη κ. Σπανού:
«Οι δουλειές αυτές, είτε το ρετσίνι, είτε ο τουρισμός, είτε οι διάφορες αγροτικές εργασίες, είχαν κρατήσει τους νέους στην περιοχή. Είχε δημιουργηθεί μια υγιής οικονομία, που είχε αντιστρέψει το κλίμα και είχε δημιουργήσει ρεύμα επιστροφής τόσο στα αστικά κέντρα όσο και στην ύπαιθρο. Όλος αυτός ο κόσμος τώρα τι θα γίνει; Τι θα κάνει; Μοιραία, θα αποψιλωθούν πάλι οι πόλεις και τα χωριά της περιοχής, η οποία σταδιακά θα οδηγηθεί σε μαρασμό. Εκεί που είχε αρχίσει να γίνεται κάτι, γκρεμίστηκε».

Τίποτα πλέον δεν θα είναι όπως χθες. Οι πευκοσκεπασμένες πλαγιές, οι καταπράσινες χαράδρες με τα τρεχούμενα νερά και τα ποτάμια, τους καταρράκτες και τις πηγές, δεν υπάρχουν πια. Δεν θα ακούγονται πουλιά και τζιτζίκια, δεν θα βλέπουμε λαγούς, αγριογούρουνα, ζαρκάδια, χελώνες, σκαντζόχοιρους να ξεπροβάλλουν ανάμεσα από τα δέντρα και τους θάμνους.

Η φύση έκλεισε τα μάτια στη Βόρεια Εύβοια. Έπεσε σε χειμερία νάρκη το κατακαλόκαιρο, πληγωμένη από τις φωτιές, αηδιασμένη από τον ανθρώπινο παράγοντα, αποκαμωμένη από τους αλλεπάλληλους βιασμούς.

Ας ελπίσουμε όταν τα ξανανοίξει να αντικρίσει μια διαφορετική μέρα. Εκτός και αν είναι τόσο βαθιές οι πληγές της, που δεν θα τα ανοίξει ποτέ πια…

Έντυπη έκδοση ΤΟ ΠΑΡΟΝ

Φωτό: alphafreepress.gr