Βασίλης Ταλαμάγκας στο “Π”: Φωτιές: Η Ιστορία πρέπει να διδάξει

Του
ΒΑΣΙΛΗ ΤΑΛΑΜΑΓΚΑ

Το καλοκαίρι του 2007 μια σειρά από δασικές πυρκαγιές σε πολλούς νομούς της Ελλάδας είχε ως αποτέλεσμα να χάσουν τη ζωή τους 84 άνθρωποι, να καούν 1.500 σπίτια, περισσότερα από 270.000 εκτάρια γης, 4,5 εκατ. ελαιόδεντρα και 60.000 ζώα.

Από τις πυρκαγιές επλήγησαν οι Νομοί Μεσσηνίας, Αρκαδίας, Ηλείας (όπου έχασαν τη ζωή τους 49 άνθρωποι), Αχαΐας, Λακωνίας, Αργολίδας, Κορινθίας, Αττικής, Εύβοιας και Φθιώτιδας. Το ύψος των καταστροφών αποτιμήθηκε σε περισσότερα από 3,5 δισ. ευρώ.

Το φθινόπωρο του 2007 σχηματίστηκε η δεύτερη κυβέρνηση Κώστα Καραμανλή, μετά τη νίκη του κόμματος της Νέας Δημοκρατίας στις βουλευτικές εκλογές του 2007. Παρά την έντονη δυσαρέσκεια του ελληνικού λαού από την καταστροφή που υπέστη η χώρα λόγω των δασικών πυρκαγιών του καλοκαιριού του 2007, το κόμμα και ο αρχηγός της ΝΔ κατάφεραν να κερδίσουν τις εκλογές, με οριακή όμως πλειοψηφία (152 βουλευτές).

Κατά τη διάρκεια της δεύτερης θητείας Καραμανλή πραγματοποιήθηκε μια σειρά δημοσίων έργων, εκ των οποίων τα σημαντικότερα ήταν: Η ολοκλήρωση της Εγνατίας Οδού το 2009, η επέκταση του δικτύου του μετρό της Αθήνας προς Αιγάλεω και η κατασκευή και άλλων ενδιάμεσων σταθμών, η επέκταση του τραμ της Αθήνας προς τα νότια, η ανακατασκευή της Εθνικής Οδού Αθηνών – Θεσσαλονίκης στο πέταλο του Μαλιακού Κόλπου. Επίσης, θεσμοθετήθηκε η χωροθέτηση της διπλής ανάπλασης σε Βοτανικό και Λεωφόρο Αλεξάνδρας, ενώ προωθήθηκε η ολοκλήρωση των σχεδίων για τη δημιουργία του Μητροπολιτικού Πάρκου του Ελληνικού.

Μετά την ήττα της Νέας Δημοκρατίας στις ευρωεκλογές της 7ης Ιουνίου του 2009 ο Κώστας Καραμανλής ανακοίνωσε την παραίτηση της κυβέρνησης και την πρόωρη προσφυγή στις κάλπες. Μετά το αποτέλεσμα των βουλευτικών εκλογών της 4ης Οκτωβρίου του 2009 και την ήττα που υπέστη το κόμμα του παραιτήθηκε και από αρχηγός της Νέας Δημοκρατίας.

Αν μελετήσει κάποιος όλη αυτήν την περίοδο θα δει ότι η μεγάλη πτώση του κόμματος, που οδήγησε στην ήττα, ήταν στις περιοχές που είχαν γίνει οι τεράστιες καταστροφές το 2007. Τα συμπεράσματα είναι σαφή. Ο κόσμος δίνει ευκαιρία, περιμένει και δεν ξεχνά.

Ο τότε πρωθυπουργός ανέλαβε –και σωστά– την ευθύνη για τις όποιες ολιγωρίες μετά από 24 μήνες.

Οι τελευταίες καταστροφικές πυρκαγιές στέλνουν το δικό τους, αντίστοιχο, μεγεθυμένο μήνυμα.

Σήμερα το Πυροσβεστικό Σώμα έχει στη διάθεσή του 71 πτητικά μέσα για την αεροπυρόσβεση – τα 40 είναι κρατικά και τα 31 μισθωμένα. Όλα αυτά τα έχει σε διάφορες βάσεις και χρειάζεται διαχείριση από το επιχειρησιακό κέντρο. Έπρεπε να κάνει ορθολογική διαχείριση.

Οι γνωρίζοντες λένε ότι υπάρχει μια στρατηγική. Η Πυροσβεστική γνωρίζει για τα εναέρια μέσα που στέλνει αλλά και τον χρόνο που ένα εναέριο μέσο θα χρειαστεί για να επιστρέψει. Αυτό θα πει συντονισμός. Χρειάζονται ταυτόχρονες βολές, διαδοχικά, έτσι ώστε να µην επεκταθεί το μέτωπο. Αν επεκταθεί η φωτιά, το παιχνίδι έχει ήδη χαθεί.

Σύμφωνα με μελέτη του πρώην υπαρχηγού του Πυροσβεστικού Σώματος κ. Ανδριανού Γκουρμπάτση, το διάστημα 1980 – 2020 έχει καταστραφεί από τις συνολικά προκληθείσες 56.326 δασικές πυρκαγιές συνολική έκταση 18.190.592 στρεμμάτων, που αντιστοιχεί στο 13,8% της συνολικής έκτασης της Ελλάδας. Κάηκε δηλαδή έκταση ίση συνολικά με την έκταση της Πελοποννήσου και της Αττικής.

«Από τη Μεταπολίτευση και μετά τριπλασιάστηκαν οι καμένες εκτάσεις. Ειδικότερα υπάρχει αύξηση τόσο του αριθμού των πυρκαγιών δασών και υπαίθρου όσο και των καμένων εκτάσεων από τη δεκαετία του 1980 και έπειτα. Σε αυτό συντέλεσαν σημαντικά παράγοντες όπως η εγκατάλειψη της υπαίθρου, η αστικοποίηση και η εξ αυτής αλλαγή χρήσης γης (κυρίως οικοπεδοποίηση δασικών εκτάσεων) σε περιοχές ζώνης μείξης πόλεων και δασικών εκτάσεων, δεδομένης της μέχρι πρότινος έλλειψης κτηματολογίου, δασολογίου, δασικών χαρτών κ.λπ.», επισημαίνει ο κ. Γκουρμπάτσης.

Επιπλέον, στην Αττική προκαλείται η μία σχεδόν στις έξι από τις μεγαλύτερες πυρκαγιές της επικράτειας και σε αυτήν καταστρέφεται το 6,3% του συνολικού αριθμού των καμένων εκτάσεων στην επικράτεια. Οι πιο καταστροφικές σε καμένες εκτάσεις (δηλαδή μεγαλύτερες των 80.000 στρεμμάτων) δασικές πυρκαγιές στην Ελλάδα είναι μόλις περίπου 40.

Τι δείχνουν τα παραπάνω στοιχεία; Ότι οι πολίτες μετά την πρόοδο της τεχνολογίας έχουν γίνει περισσότερο απαιτητικοί από το κράτος.

Συγχωρούν ελάχιστα πια. Αν το 2007 έδωσαν ευκαιρία, η σωρευτική μνήμη εκείνης της γενιάς οδηγεί τη σκέψη, σήμερα, στη γενικευμένη αμφισβήτηση των υπηρεσιών του κράτους.

Επειδή οι συνθήκες αλλάζουν και τα βιώματα είναι έντονα, η όποια προσπάθεια διαχείρισης της σημερινής κατάστασης με όρους μικροπολιτικής σκοπιμότητας μπορεί να οδηγήσει στη γενικευμένη αμφισβήτηση του ίδιου του αστικού συστήματος.

Η κάλπη, δε, μπορεί να βγάλει τέρατα…

Έντυπη έκδοση ΤΟ ΠΑΡΟΝ