Κωνσταντίνος Μίχαλος στο “Π”: Οι επιχειρήσεις και η επόμενη μέρα

Του
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΜΙΧΑΛΟΥ
Προέδρου ΚΕΕ & ΕΒΕΑ

Εδώ και ενάμιση χρόνο βρίσκεται σε εξέλιξη μια πρωτοφανής υγειονομική κρίση, που ανέτρεψε δραματικά τα δεδομένα στην παγκόσμια οικονομία, στη δραστηριότητα και στη ζωή εκατομμυρίων ανθρώπων. Η έναρξη των εμβολιασμών στις αρχές του έτους άνοιξε ένα παράθυρο αισιοδοξίας, που δεν υπήρχε πριν. Ωστόσο, μέχρι στιγμής, η κατάσταση παραμένει αρκετά ευμετάβλητη και αβέβαιη.

Σε κάθε περίπτωση, θέλουμε να ελπίζουμε ότι η πανδημία πλησιάζει στο τέλος της. Πλέον εστιάζουμε στα προβλήματα που θα συνεχίσουν να απασχολούν την ελληνική οικονομία και τις επιχειρήσεις και τα επόμενα χρόνια, ως απότοκο των πληγών της πανδημίας. Και σε αυτά θα επικεντρώσουμε τις παρεμβάσεις μας το επόμενο διάστημα.

Η Πολιτεία έχει λάβει αρκετά μέτρα μέχρι τώρα για την υποστήριξη των επιχειρήσεων και των θέσεων εργασίας. Θα απαιτηθεί, ωστόσο, προσεκτικός σχεδιασμός, ώστε να υποστηριχθεί και η περίοδος «ανάρρωσης» της οικονομίας μετά την απόσυρση αυτών των μέτρων. Είναι απαραίτητο να υπάρξουν στοχευμένες παρεμβάσεις, που θα βοηθήσουν τις επιχειρήσεις να σταθούν γρηγορότερα στα πόδια τους και να διατηρήσουν όσο το δυνατόν περισσότερες θέσεις εργασίας.

Στο περιβάλλον που διαμορφώνεται μετά την πανδημία, η επιλογή τούbusinessasusual δεν υπάρχει. Η επανεκκίνηση της οικονομίας πρέπει να συνδεθεί με τη μετάβαση σε ένα νέο, περισσότερο διαφοροποιημένο και ανθεκτικό παραγωγικό μοντέλο. Τα κονδύλια του Ταμείου Ανάκαμψης είναι η μεγάλη ευκαιρία της χώρας να προωθήσει σημαντικές επενδύσεις αλλά και να ολοκληρώσει μεγάλες μεταρρυθμίσεις, ώστε να αλλάξει το παραγωγικό μοντέλο της οικονομίας της.

Σε ό,τι αφορά το Ελληνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας που παρουσίασε η κυβέρνηση για τη διαχείριση των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης, διαθέτει αρκετά στοιχεία που υποστηρίζουν τον στόχο της μετάβασης σε ένα νέο μοντέλο. Αντλεί το σύνολο των διαθέσιμων ευρωπαϊκών κονδυλίων και προβλέπει –επίσης– τη συγχρηματοδότηση επενδυτικών προγραμμάτων με φορείς του ιδιωτικού τομέα. Τα κεφάλαια αυτά μπορούν να επιτρέψουν το «επενδυτικό άλμα» που έχει ανάγκη σήμερα η Ελλάδα ώστε να καλύψει το τεράστιο κενό που δημιουργήθηκε κατά τη διάρκεια της περασμένης δεκαετίας. Να ενισχύσει την παραγωγική της βάση, τις παραγωγικές της δυνατότητες.

Η επιτυχία, όμως, του Σχεδίου θα κριθεί από συγκεκριμένους παράγοντες: Από την αποτελεσματικότητα και την ταχύτητα της διοίκησης στο στάδιο της υλοποίησης. Από τον βαθμό στον οποίο θα καταφέρει να κινητοποιήσει και ιδιωτικά κεφάλαια πέρα από τις δημόσιες επενδύσεις. Κι αυτό είναι κάτι που δεν εξασφαλίζεται μόνο με κίνητρα. Προϋποθέτει, παράλληλα, ένα επιχειρηματικό περιβάλλον που χαρακτηρίζεται από αξιοπιστία, προβλεψιμότητα, ποιοτική λειτουργία της διοίκησης και των θεσμών. Προϋποθέτει, με άλλα λόγια, επιτάχυνση και ολοκλήρωση των απαραίτητων μεταρρυθμίσεων.

Παράλληλα, μόνιμο πρόβλημα παραμένει, δυστυχώς, η συνεχιζόμενη δυσκολία των επιχειρήσεων να χρηματοδοτήσουν τις ανάγκες τους με φθηνό, έστω ανταγωνιστικό, κόστος. Ένας βασικός λόγος για τον οποίο οι τράπεζες διστάζουν να παρέχουν νέες χορηγήσεις είναι το υψηλό ποσοστό των μη εξυπηρετούμενων δανείων. Ένας άλλος παράγοντας τον οποίο επικαλούνται τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα είναι το ότι, λόγω της διάρθρωσης της ελληνικής οικονομίας, δεν υπάρχουν αρκετές αξιόχρεες επιχειρήσεις. Το ζήτημα αυτό είναι γνωστό και η επιμελητηριακή κοινότητα έχει αναδείξει επανειλημμένα την ανάγκη να αυξηθεί το μέγεθος και η παραγωγικότητα των μικρών επιχειρήσεων που διαθέτει η χώρα.

Για να γίνει όμως αυτό, απαιτούνται κεφάλαια. Πώς θα επιχειρηθεί η μεγέθυνση χωρίς πρόσβαση σε χρηματοδότηση; Είναι προφανές ότι αυτός ο φαύλος κύκλος δεν μπορεί να συνεχιστεί. Η κατάσταση πρέπει να αλλάξει, με ευθύνη τόσο των τραπεζών όσο και της Πολιτείας. Απαιτείται επιτάχυνση της διαδικασίας μείωσης των μη εξυπηρετούμενων δανείων με εφαρμογή νέου γύρου του προγράμματος «Ηρακλής», σε συνδυασμό με τη δημιουργία badbank. Θετικό ρόλο ελπίζουμε ότι θα έχει η εφαρμογή του νέου πλαισίου για την αφερεγγυότητα.

Και σε αυτό το σημείο η κυβέρνηση, μέσω της αξιοποίησης των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης, οφείλει να σχεδιάσει ολοκληρωμένες παρεμβάσεις για την ενθάρρυνση της επιχειρηματικής μεγέθυνσης. Στο πλαίσιο αυτό μπορούν να ενταχθούν και εργαλεία όπως το microfinancing, ώστε να αποκτήσουν πρόσβαση στον δανεισμό και επιχειρήσεις οι οποίες δεν έχουν τα τυπικά κριτήρια για να δανειστούν από τράπεζα.

Οι ελληνικές επιχειρήσεις μπορούν και οφείλουν να αποτελέσουν την ατμομηχανή της ανάκαμψης της ελληνικής οικονομίας το επόμενο διάστημα. Αξίζουν, λοιπόν, τη στήριξη προκειμένου να αντεπεξέλθουν στις προκλήσεις αυτής της μεταβατικής περιόδου αλλά και ένα ευνοϊκό περιβάλλον, στο οποίο θα μπορέσουν να απελευθερώσουν τις δυνάμεις τους.

* Το παραπάνω είναι το τελευταίο άρθρο που έγραψε ο εκλιπών Κωνσταντίνος Μίχαλος και δημοσιεύει σήμερα το «ΠΑΡΟΝ». Ένας άνθρωπος συνεπής προς τις αρχές του, μετριοπαθής εκ φύσεως, που έβαλε τη σφραγίδα του στον χώρο των επιχειρήσεων αλλά και γενικότερα στα πράγματα στη χώρα μας.

Έντυπη έκδοση ΤΟ ΠΑΡΟΝ