Πρόδρομος Εμφιετζόγλου στο “Π”: Η σχέση μεταξύ πολίτη και κράτους

Του
ΠΡΟΔΡΟΜΟΥ ΕΜΦΙΕΤΖΟΓΛΟΥ
Προέδρου ΔΣ Ομίλου Εταιρειών Μηχανικής

Σπάνια θα ακούσει κανείς κάποιον πολίτη να είναι ικανοποιημένος από τη σχέση του με το κράτος και τις υπηρεσίες. Συνήθως, προβλήματα δεν επιλύονται επί χρόνια και, το χειρότερο, δεν δίνεται απάντηση αν το θέμα θα λυθεί ή όχι και αν ναι, πότε. Τις πιο πολλές φορές δεν υπάρχει καν απάντηση ή ανταπόκριση.

Πολλοί παραπονιούνται και για τη συμπεριφορά των υπαλλήλων, οι οποίοι επικαλούνται διατάξεις για να μην το λύσουν ή το παραπέμπουν στον εκάστοτε νομικό σύμβουλο. Υφίστανται υπάλληλοι με διάθεση αρνητική ή και εχθρική. Αποτέλεσμα, άσκοπη ταλαιπωρία του πολίτη αλλά και άγχος.

Μου έλεγε χαρακτηριστικά επαγγελματίας από τη Θεσσαλονίκη ότι κατάφερε μετά από ταλαιπωρία να εισπράξει ένα ένταλμα και ο υπάλληλος του είπε: «Τυχερέ, εσύ παίρνεις 300.000 ευρώ, εγώ μόνο 2.000 τον μήνα! Άλλος αγανακτισμένος συνάδελφος από τη Μακεδονία μου έλεγε εκνευρισμένος: «Τους γράφω και ούτε καν μου απαντούν, με ‘‘γράφουν’’. Θα έρθει η ώρα τους. Τότε θα μου γράφουν κι εγώ θα τους γράφω».

Ας δούμε όμως τι προβλέπουν σχετικά το Σύνταγμα και οι νόμοι της Ελλάδος:

«Σύνταγμα της Ελλάδος, Άρθρο 10 (Δικαίωμα Αναφοράς, Αίτηση Πληροφοριών προς τις Αρχές):

Καθένας ή πολλοί μαζί έχουν το δικαίωμα, τηρώντας τους νόμους του Kράτους, να αναφέρονται εγγράφως στις αρχές, οι οποίες είναι υποχρεωμένες να ενεργούν σύντομα κατά τις κείμενες διατάξεις και να απαντούν αιτιολογημένα σε εκείνον, που υπέβαλε την αναφορά, σύμφωνα με τον νόμο.

Η αρμόδια υπηρεσία ή αρχή υποχρεούται να απαντά στα αιτήματα για παροχή πληροφοριών και χορήγηση εγγράφων, ιδίως πιστοποιητικών, δικαιολογητικών και βεβαιώσεων μέσα σε ορισμένη προθεσμία, όχι μεγαλύτερη των 60 ημερών, όπως ο νόμος ορίζει. Σε περίπτωση παρόδου άπρακτης της προθεσμίας αυτής ή παράνομης άρνησης, πέραν άλλων τυχόν κυρώσεων και έννομων συνεπειών, καταβάλλεται και ειδική χρηματική ικανοποίηση στον αιτούντα, όπως ο νόμος ορίζει.

Κώδικας Διοικητικής Διαδικασίας, άρθρο 4, όπως κυρώθηκε με τους νόμους 2690/1999, 3230/2004, 3242/2004:

Διεκπεραίωση υποθέσεων: Οι δημόσιες υπηρεσίες, οι οργανισμοί τοπικής αυτοδιοίκησης και τα νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου, όταν υποβάλλονται αιτήσεις, οφείλουν να διεκπεραιώνουν τις υποθέσεις των ενδιαφερομένων και να αποφαίνονται για τα αιτήματά τους μέσα σε προθεσμία 50 ημερών, εφόσον από ειδικές διατάξεις δεν προβλέπονται μικρότερες προθεσμίες. Η προθεσμία αρχίζει από την κατάθεση της αίτησης στην αρμόδια υπηρεσία και την υποβολή ή συγκέντρωση του συνόλου των απαιτούμενων δικαιολογητικών, πιστοποιητικών ή στοιχείων. Αν η αίτηση υποβληθεί σε αναρμόδια υπηρεσία, η υπηρεσία αυτή οφείλει, μέσα σε 3 ημέρες, να τη διαβιβάσει στην αρμόδια και να γνωστοποιήσει τούτο στον ενδιαφερόμενο. Στην περίπτωση αυτή η προθεσμία αρχίζει από τότε που περιήλθε η αίτηση στην αρμόδια υπηρεσία.

Εάν κάποια υπόθεση δεν μπορεί να διεκπεραιωθεί λόγω αντικειμενικής αδυναμίας, ειδικά αιτιολογημένης, η αρμόδια υπηρεσία οφείλει να γνωστοποιήσει εγγράφως στον αιτούντα: (α) τους λόγους της καθυστέρησης, (β) τον υπάλληλο που έχει αναλάβει την υπόθεση και (γ) κάθε άλλη χρήσιμη πληροφορία.

Εισαγωγικός Νόμος του Αστικού Κώδικα, άρθρο 105:

Για παράνομες πράξεις ή παραλείψεις των οργάνων του δημοσίου κατά την άσκηση της δημόσιας εξουσίας που τους έχει ανατεθεί, το δημόσιο ενέχεται σε αποζημίωση, εκτός αν η πράξη ή η παράλειψη έγινε κατά παράβαση διάταξης που υπάρχει για χάρη του γενικού συμφέροντος. Μαζί με το δημόσιο ευθύνεται εις ολόκληρον και το υπαίτιο πρόσωπο, με την επιφύλαξη των ειδικών διατάξεων για την ευθύνη των υπουργών».

Τηρούνται τα εν λόγω άρθρα του Συντάγματος και οι νόμοι; Δυστυχώς, ούτε κατ’ ελάχιστον. Πλην ελαχίστων εξαιρετικών καταστάσεων, καταπατούνται ασύστολα και κατά συρροή. Δεν τα τηρεί ο πρωθυπουργός, δεν τα τηρεί ο «Γρηγόρης», δεν τα τηρούν οι υπουργοί και σε συνέχεια οι γενικοί γραμματείς, οι διευθυντές, μέχρι και τον τελευταίο υπαλλήλο. Και έτσι δηλητηριάζονται οι σχέσεις του πολίτη με την κρατική εξουσία, με μόνο αρνητικές επιπτώσεις. Και γιατί όλα αυτά; Ας χρησιμοποιηθούν κάποιοι υπάλληλοι, που κάθονται, ώστε να απαντούν στον πολίτη και να τον διευκολύνουν. Άλλωστε οι πολίτες πληρώνουν τους μισθούς τους, οι οποίοι για μια χώρα του μεγέθους της Ελλάδος επιβαρύνουν υπερβολικά τον δημόσιο προϋπολογισμό. Επειδή, δε, η φύση του Έλληνα είναι εκρηκτική και ίσως εκδικητική, αντιδρά ανάλογα: «Μου βγάζεις την Παναγία και ζητάς να κόβω τιμολόγια;».

Θα αναφέρω και ελάχιστα από τις προσωπικές μου εμπειρίες: Τέσσερα γράμματα στον πρωθυπουργό, με σημαντικά κατά την άποψή μου θέματα, καμία απάντηση. Δύο επιστολές σε υπουργό στις 24/7/2019 και 31/12/2019, καμία απάντηση. Αιτήσεις για ακρόαση σε υπουργό και γενικό γραμματέα, καμία απάντηση, ούτε καν αρνητική, έστω διά της γραμματέως. Πολλαπλά σημειώματα και μηνύματα στον κ. Δημητριάδη, ουδεμία απάντηση. «Θα τον ενημερώσει η γραμματέας του», λένε. Έγγραφο προς υπογραφή από υπουργό, ενάμιση χρόνο χωρίς διεκπεραίωση (υπογραφή). «Ξεκουράζεται στους συμβούλους του», κατά έκφραση της πιάτσας.

Πού οδηγεί αυτή η υποτίμηση, αυτός ο εξευτελισμός του πολίτη; Πολλοί αναγκάζονται και ψάχνουν να βρουν κάποιο «μέσο» ή κάποιο «φίλο» του υπουργού, μήπως και προωθήσουν το θέμα τους.

Ελπίζουμε ότι η ταλαιπωρία θα μειωθεί με την πρόοδο της ψηφιοποίησης, ώστε να μειωθεί η επαφή με τον… αξιωματούχο και με τον… υπάλληλο. Αλλά μέχρι τότε, ή και ανεξάρτητα, το καίριο ερώτημα παραμένει:

Γιατί η εξουσία δεν τηρεί το Σύνταγμα και τους νόμους και εξευτελίζει τον πολίτη;

Έντυπη έκδοση ΤΟ ΠΑΡΟΝ