Χρίστος Δήμας στο “Π”: Η εδραίωση της έρευνας και της καινοτομίας στην Ελλάδα

Του
ΧΡΙΣΤΟΥ ΔΗΜΑ
Υφυπουργού Ανάπτυξης και Επενδύσεων,
αρμόδιου για Έρευνα και Καινοτομία

Η σύνδεση της επιστημονικής έρευνας με την καινοτομία και την επιχειρηματικότητα αποτελεί στρατηγικό στόχο της ελληνικής κυβέρνησης. Η Ελλάδα είναι ανάμεσα στις πέντε χώρες με τη μεγαλύτερη βελτίωση στον τομέα της καινοτομίας, σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία, που έδωσε στη δημοσιότητα πριν από λίγες ημέρες η Ευρωπαϊκή Επιτροπή (Ευρωπαϊκός Δείκτης Καινοτομίας – EIS).

Ωστόσο χρειάζεται να γίνουν πολλά ακόμα ώστε να φτάσουμε ως χώρα στο επιθυμητό επίπεδο, αναλαμβάνοντας στοχευμένες πρωτοβουλίες σε κεντρικούς τομείς με τις χαμηλότερες επιδόσεις σε σχέση με τον Ευρωπαϊκό Μέσο Όρο (100) όπως: Εξαγωγές προϊόντων μέσης και υψηλής τεχνολογίας (30,3), αξιοποίηση ΤΠΕ (40,8), καταθέσεις πατεντών (48,7), χρηματοδοτική υποστήριξη (50,3), ψηφιοποίηση (60,8), επενδύσεις ιδιωτικού τομέα (63,8), ελκυστικότητα ερευνητικού συστήματος (67,3). Η σε βάθος ανάλυση των δεικτών είναι ιδιαίτερα αποκαλυπτική.

Στην κατεύθυνση βελτίωσης των επιδόσεων έρευνας και ανάπτυξης, τα τελευταία δύο χρόνια έχουμε αναλάβει σημαντικές πρωτοβουλίες για την προώθηση της έρευνας και τη διάχυση της ερευνητικής δραστηριότητας. Πιο συγκεκριμένα, στο πλαίσιο επίτευξης μεγαλύτερης ευελιξίας στα ερευνητικά κέντρα, εξαιρούνται πλέον από το ενιαίο μισθολόγιο οι ερευνητές που συμμετέχουν σε προγράμματα που χρηματοδοτούνται από τον ιδιωτικό τομέα ή από ευρωπαϊκά προγράμματα. Εξαιρούνται επίσης οι αξιολογητές των ερευνητικών έργων από την υποχρεωτική υποβολή «πόθεν έσχες». Επίσης, τα ερευνητικά κέντρα, ύστερα από πολλά χρόνια, ενισχύονται σημαντικά μέσα από την πρόσληψη ειδικού επιστημονικού και διοικητικού προσωπικού, ενώ παράλληλα μέσα από το Ταμείο Ανάκαμψης έχουν προγραμματιστεί επενδύσεις αναβάθμισης και επέκτασης, οι οποίες ξεπερνούν τα 200 εκατ. ευρώ

Στόχος των παραπάνω ρυθμίσεων είναι η αξιοποίησή τους από τα ερευνητικά κέντρα για τη στήριξη του υπάρχοντος ερευνητικού τους δυναμικού, αλλά κυρίως η προσέλκυση ταλαντούχων επιστημόνων που δραστηριοποιούνται εκτός των εθνικών συνόρων.

Επίσης, για πρώτη φορά πραγματοποιείται στη χώρα μια ολοκληρωμένη παρέμβαση στα θέματα των γραφείων μεταφοράς τεχνολογίας, της παραγόμενης διανοητικής ιδιοκτησίας και των τεχνοβλαστών από τους ερευνητικούς φορείς (ερευνητικά κέντρα και ΑΕΙ).

Παράλληλα σχεδιάσαμε και έχουν δρομολογηθεί σημαντικές δράσεις, όπως οι συνεργατικοί σχηματισμοί καινοτομίας (innovation clusters) και τα κέντρα ικανοτήτων (competence centers).

Δύο εμβληματικές πρωτοβουλίες στην προώθηση της καινοτομίας είναι αφενός η δημιουργία, μέσω ΣΔΙΤ, της «Πολιτείας Καινοτομίας» στις παλιές εγκαταστάσεις της ΧΡΩΠΕΙ, επί της οδού Πειραιώς, έργο το οποίο θα αγγίξει τα 100 εκατ. ευρώ και θα βελτιώσει σημαντικά τη θέση της Ελλάδας στον παγκόσμιο χάρτη καινοτομίας, αφετέρου η δημιουργία Τεχνολογικού Πάρκου Τέταρτης Γενιάς στη Θεσσαλονίκη, το «Thess INTEC», μέσω του ειδικού φορέα ΕΑΝΕΠ Thess INTEC, ο οποίος συγκεντρώνει ιδιωτικά κυρίως κεφάλαια στο μεγαλύτερο ποσοστό.

Όσον αφορά το ιδιαίτερα υποσχόμενο «οικοσύστημα νεοφυών επιχειρήσεων», μέσω της δημιουργίας του Εθνικού Μητρώου Νεοφυών Επιχειρήσεων «Elevate Greece», η Ελληνική Πολιτεία έχει πλέον μια πιο ξεκάθαρη εικόνα για το πόσες νεοφυείς επιχειρήσεις υπάρχουν στην Ελλάδα, τη γεωγραφική τους διασπορά, σε ποιους τομείς δραστηριοποιούνται, πόσους εργαζόμενους απασχολούν και τον κύκλο εργασιών που πραγματοποιούν. Σήμερα οι εγγεγραμμένες ξεπερνούν τις 400 και «τρέχει» ειδική πρόσκληση μη επιστρεπτέας ενίσχυσης με κεφάλαιο κίνησης 50.000 – 100.000 ευρώ, ειδικά φορολογικά κίνητρα για επενδύσεις από επενδυτικούς αγγέλους, με το 50% της επένδυσης να εκπίπτει του φορολογητέου εισοδήματος, ενώ επίσης έχει προβλεφθεί νέο, ευνοϊκό νομοθετικό πλαίσιο για τα δικαιώματα προαίρεσης (stock options).

Επίσης, για πρώτη φορά θεσπίζονται τα Εθνικά Βραβεία Νεοφυούς Επιχειρηματικότητας, τα οποία θα πραγματοποιηθούν στο πλαίσιο της 85ης Διεθνούς Έκθεσης της Θεσσαλονίκης, όπου μεταξύ άλλων οι νικήτριες επιχειρήσεις θα έχουν πρόσβαση σε χρηματικά έπαθλα και εξειδικευμένες υπηρεσίες από τους επίσημους υποστηρικτές της πρωτοβουλίας, πέρα από τη μεγάλη προβολή και δυνατότητα εξωστρέφειας της επιχείρησης.

Στο πλαίσιο βελτίωσης των κινήτρων της Πολιτείας για δαπάνες έρευνας και ανάπτυξης από επιχειρήσεις, αυξήθηκαν οι υπερεκπτώσεις δαπανών από 130% σε 200% και επιταχύνθηκαν σημαντικά οι διαδικασίες ελέγχου από τη ΓΓΕΚ.

Ο συνδυασμός φορολογικών κινήτρων και η παροχή σημαντικών κονδυλίων από το ΕΣΠΑ της Προγραμματικής Περιόδου 2021 – 2027, από το Ταμείο Ανάκαμψης και πόρους από το ΠΔΕ, παράλληλα το νέο Πρόγραμμα «Ορίζοντας Ευρώπη», όπου η χώρα σημειώνει σταθερά αξιοσημείωτες επιδόσεις, αναμένεται να δημιουργήσουν νέες προοπτικές για την ανάπτυξη της έρευνας, της καινοτομίας και της επιχειρηματικότητας στην Ελλάδα, οι οποίες θα αποτυπωθούν στους δείκτες καινοτομίας εντός της επόμενης δεκαετίας.

Η μετάβαση σε ένα νέο αναπτυξιακό πρότυπο, βασισμένο στη γνώση, κοινωνικά, οικονομικά και περιβαλλοντικά βιώσιμο, που θα προσφέρει περισσότερες και καλύτερες θέσεις εργασίας, θα γίνει μέσα από την έρευνα και την καινοτομία.

Η στήριξή τους είναι μονόδρομος.

Έντυπη έκδοση ΤΟ ΠΑΡΟΝ