Τρεις κορυφαίοι πανεπιστημιακοί: Όχι στην κατάργηση των κλασσικών γλωσσών
-Τρεις κορυφαίοι πανεπιστημιακοί αποδοκιμάζουν την απόφαση του Πανεπιστημίου Princeton να καταργήσει τη γνώση Αρχαίας Ελληνικής και Λατινικής Γλώσσας
Οδυνηρή έκπληξη κατέλαβε την επιστημονική κοινότητα και τους κύκλους των σκεπτομένων πολιτών από την αιφνίδια απόφαση του Πανεπιστημίου Princeton να καταργήσει τη γνώση των κλασσικών γλωσσών (Αρχαίας Ελληνικής και Λατινικής) ως προϋπόθεση σπουδών στο Κλασσικό του Τμήμα.
Τι να πρωτοθαυμάσει κανείς; Τη ριζική ανατροπή των θεμελιακών παραδοχών της επιστημονικής λογικής, σύμφωνα με την οποία η πιο αξιόπιστη πρόσβαση στα πολιτιστικά αγαθά επιτυγχάνεται μέσω της γνώσης της γλωσσικής διαδικασίας; Την καινοφανή θεώρηση της Αρχαίας Γραμματείας ως παραγωγού του «συστημικού ρατσισμού»; Την ταύτιση των ουμανιστικών ιδεωδών της κλασσικής παιδείας με τα ακροδεξιά συνθήματα παραληρηματικού τύπου αμερικανικών περιθωριακών κύκλων σαν και αυτούς που εισέβαλαν στο Καπιτώλιο; Την επικίνδυνη για την επιστημονική γνώση αντίληψή τους ότι δεν είναι απαραίτητες οι κλασσικές γλώσσες για την κατανόηση των κλασσικών έργων; Με τον τρόπο αυτό εισάγεται η λογική της επιστημονικής απλοποίησης στη μελέτη του πολιτιστικού φαινομένου, που μπορεί να επεκταθεί ευρύτερα στις επιστήμες. Π.χ., ο μαθηματικός δεν είναι απαραίτητο να γνωρίζει την Ευκλείδεια Γεωμετρία για να σπουδάσει μαθηματικές επιστήμες ούτε ο γιατρός να γνωρίζει Ανατομία για να σπουδάσει Ιατρική ούτε ο φυσικός είναι απαραίτητο να γνωρίζει τους νόμους του Νεύτωνα για να σπουδάσει Φυσική κ.ο.κ.
Όσοι προβάλλουν τις στρεβλές αυτές αντιλήψεις παραβλέπουν ότι τα Αρχαία Ελληνικά και τα Λατινικά συμβάλλουν καθοριστικά στην ουσιαστική κατανόηση των σύγχρονων ευρωπαϊκών γλωσσών και στην προσέγγιση των θεμελιωδών αξιών που τροφοδότησαν τον Δυτικό Πολιτισμό και προσφέρουν διέξοδο στον σημερινό άνθρωπο της τεχνοκρατούμενης εποχής μας.
Το πιο δυσερμήνευτο, όμως, κομμάτι αυτής της νέας αντίληψης συνδέεται σαφώς με την καταδίκη των κλασσικών γλωσσών ως παραγόντων του συστημικού ρατσισμού. Αλήθεια, δεν μας εξηγούν οι εισηγητές αυτής της αντίληψης με ποιον τρόπο η «Αντιγόνη» του Σοφοκλή, ο «Επιτάφιος» του Περικλή, η θεωρία του Αντιφώντα περί ισότητας όλων ανεξαιρέτως των πολιτών προωθούν τον συστημικό ρατσισμό; Όχι βέβαια ο ρατσισμός και ο αποκλεισμός, αλλά αντιθέτως η κοινωνική δικαιοσύνη, ο σεβασμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, η τήρηση των κανόνων δικαίου και η εφαρμογή των δημοκρατικών θεσμών είναι οι αξίες που κληροδότησαν οι κλασσικές γλώσσες στον κόσμο μας.
Πώς, όμως, μπορεί να γίνει δεκτό ότι ένα πανεπιστήμιο που φημίζεται ως ένα από τα καλύτερα πανεπιστήμια της Αμερικής αγνοεί –ή προσποιείται ότι αγνοεί– ότι ο κλασσικός ουμανισμός τροφοδότησε την ανθρώπινη σκέψη, συνέδεσε τον Δυτικό Κόσμο, μέσω της Αναγέννησης και του Διαφωτισμού, με τον ελληνορωμαϊκό πολιτισμό, οδήγησε στη δημιουργία των πανεπιστημίων και φωτοδότησε την καθολική βελτίωση των κοινωνιών;
Το ζήτημα του περιορισμού της διδασκαλίας των κλασσικών γραμμάτων φαίνεται πως έχει τεθεί στο μικροσκόπιο στεγνών τεχνοκρατικών αντιλήψεων, που δεν εγγυήθηκαν ποτέ per se καμία πνευματική και κοινωνική πρόοδο. Υπαρκτός είναι ο φόβος μήπως αυτή η επιφυλακτική έως και αρνητική προσέγγιση των κλασσικών σπουδών, που επηρέασε και τη χώρα μας τα τελευταία χρόνια, επεκταθεί με το πρόσχημα αμφισβητούμενων αναζητήσεων και ανύπαρκτων έως και ιδεοληπτικών συσχετισμών για δήθεν σχέση της κλασσικής αρχαιότητας με τον φασισμό.
Η Ελλάδα δεν μπορεί να παραμείνει σιωπηλή στην εκμηδένιση της πολιτιστικής της προσφοράς στον κόσμο. Η Πολιτεία, εφαρμόζοντας μια δυναμική και συντονισμένη, εξωστρεφή πολιτισμική πολιτική, θα μπορούσε, ως πρώτο βήμα, να ενισχύσει και να αυξήσει τις έδρες Ελληνικών Σπουδών στο εξωτερικό, ενθαρρύνοντας τη συνεργασία και ιδιωτικών φορέων. Το εγχείρημα αυτό είναι βέβαιο ότι θα προσφέρει καρποφόρα και αειφόρα αποτελέσματα.
Εταιρεία Ελλήνων Φιλολόγων Φ. Σ. «Παρνασσός Ελληνική Γλωσσική Κληρονομιά»
Η Πρόεδρος
Καθηγ. Γ. Ξανθάκη – Καραμάνου
Ο Πρόεδρος
Καθηγ. Β. Κωνσταντινόπουλος
Ο Πρόεδρος
Ακαδημαϊκός Εμμ. Γδούτος
Έντυπη έκδοση ΤΟ ΠΑΡΟΝ