Παλαιστινιακό – Μεσανατολικό: Ένα δυσεπίλυτο πρόβλημα

-Αφορμές και αίτια των τελευταίων εχθροπραξιών
-Οι θέσεις της Ελλάδας και η καιροσκοπική αντιδυτική πολιτική της Άγκυρας

Του
ΧΡΗΣΤΟΥ Θ. ΜΠΟΤΖΙΟΥ

Τα θλιβερά γεγονότα του 2014 μεταξύ Ισραηλινών και Παλαιστινίων, που είχαν στοιχίσει δεκάδες ζωές και είχαν προκαλέσει τεράστιες υλικές καταστροφές, δυστυχώς επανελήφθησαν προ δύο εβδομάδων, χωρίς μέχρι στιγμής να έχουν πάρει τέλος. Οι εικόνες που μεταδίδουν τα διεθνή τηλεοπτικά δίκτυα προκαλούν δέος και αποτροπιασμό. Δεκάδες τα θύματα από αμφότερες τις πλευρές, με σαφώς μεγαλύτερο αριθμό Παλαιστινίων, μεταξύ των οποίων και μικρά παιδιά, που δεν πρόλαβαν να χαρούν το δώρο της ζωής.

Τι συνετέλεσε στην αναζωπύρωση των εχθροπραξιών και στην ένταση των σχέσεων μεταξύ των δύο λαών, που η ιστορία τους ξεκινάει από τα βάθη των αιώνων; Αφορμή αποτέλεσαν οι απαλλοτριώσεις και κατεδαφίσεις κτιρίων σε περιοχή της δυτικής όχθης, που προηγουμένως ανήκαν σε Ισραηλινούς αλλά είχαν περιέλθει στην κατοχή Παλαιστινίων, καθώς και η παρεμπόδιση από τις ισραηλινές αρχές αθρόας προσέλευσης Παλαιστινίων σε εορταστικές εκδηλώσεις του Ραμαζανιού στο ιστορικό τέμενος Αλ Ακσά στην Ανατολική Ιερουσαλήμ. Τα πραγματικά όμως αίτια είναι βαθύτερα και πρέπει να αναζητηθούν αλλού. Βασικά οφείλονται στην αμοιβαία καχυποψία μεταξύ των δύο λαών, από συστάσεως του κράτους του Ισραήλ, που διαιωνίζεται εξαιτίας και γεγονότων που τη διατηρούν και την εκτρέφουν.

Οι Παλαιστίνιοι –όχι όλοι– δεν έχουν αποδεχθεί την ύπαρξη των Ισραηλινών και οι τελευταίοι –και αυτοί όχι όλοι– προβαίνουν από καιρού εις καιρόν σε ενέργειες που την υποδαυλίζουν, όπως οι συνεχιζόμενοι αποικισμοί και άλλες παρεμφερείς πράξεις. Στα τελευταία γεγονότα σημαντικό ρόλο φαίνεται να έπαιξε και η ρευστότητα στις εσωτερικές εξελίξεις και στις δύο πλευρές που συντείνουν στην πολιτική εκμετάλλευση των γεγονότων. Το μέγεθος και η έκταση των εχθροπραξιών φαίνεται να ευνοούν τον ισραηλινό πρωθυπουργό Βενιαμίν Νετανιάχου, ο οποίος δεν κατόρθωσε να σχηματίσει κυβέρνηση και η εντολή δόθηκε στην αντιπολίτευση, που και αυτή αντιμετωπίζει τις ίδιες δυσκολίες, με αποτέλεσμα το θέμα να παραπεμφθεί στο Κοινοβούλιο, με μεγάλη πιθανότητα την προσφυγή εκ νέου στις κάλπες.

Στο μεταξύ ο Νετανιάχου παραμένει στη θέση του πρωθυπουργού ενώ έχει πολλές εκκρεμότητες με τη δικαιοσύνη, ενώπιον της οποίας θα τεθεί αν απολέσει την πρωθυπουργική ιδιότητα. Από πλευράς των Παλαιστινίων, οι εχθροπραξίες έχουν αναβάλει τη διεξαγωγή εκλογών για την ανάδειξη Προέδρου της Παλαιστινιακής Αρχής. Ο Πρόεδρος Μαχμούντ Αμπάς πιέζεται να συμπεριλάβει στις εκλογικές λίστες και μέλη της εξτρεμιστικής Χαμάς, κάτι που ουδόλως επιθυμεί. Σημαντικός ρόλος στην αναζωπύρωση των εχθροπραξιών αποδίδεται και στην ομαλοποίηση που σημειώθηκε τελευταίως στις σχέσεις μεταξύ του Ισραήλ και ορισμένων αραβικών χωρών, που για τους Παλαιστινίους εκτιμάται ότι σπάει το αραβικό μέτωπο κατά του Ισραήλ.

Αν θα θέλαμε να συνοψίσουμε τις αφορμές και τα αίτια της παρούσης σύγκρουσης, που αποτελούν συνέχεια άλλων, προγενεστέρων, από τη μια πλευρά είναι η αδυναμία των ακραίων Παλαιστινίων να αποδεχθούν την ύπαρξη του Ισραήλ μαζί με την καχυποψία και τον φόβο των περισσοτέρων για εκδίωξή τους από την Ανατολική Ιερουσαλήμ και από την άλλη οι συνεχιζόμενοι από πλευράς του Ισραήλ αποικισμοί και άλλες παρεμφερείς ενέργειες που προκαλούν τις αντιδράσεις των Παλαιστινίων, ιδιαίτερα της εξτρεμιστικής Χαμάς. Η διεθνής κοινότητα επιβεβαίωσε με τη στάση της τις γνωστές αδυναμίες και την ανικανότητά της να μεσολαβήσει και να επέμβει αποτελεσματικά για να σταματήσει τις εχθροπραξίες και να αποτρέψει την αιματοχυσία και τις υλικές καταστροφές.

Ειδικότερα αναφερόμαστε στα Ηνωμένα Έθνη, το κατ’ εξοχήν διεθνές όργανο για την εξασφάλιση και επιβολή της ειρήνης και ασφάλειας μεταξύ κρατών και λαών. Το Συμβούλιο Ασφαλείας, που είναι αποφασιστικό και εκτελεστικό όργανο του ΟΗΕ, συνήλθε δύο φορές, χωρίς να καταλήξει σε κοινή θέση για επίτευξη εκεχειρίας λόγω διαφωνίας των ΗΠΑ, που έκριναν ότι το σχέδιο της απόφασης περιλάμβανε αντι-ισραηλινές θέσεις. Από πλευράς της ΕΕ, ο ύπατος εκπρόσωπος για τις Εξωτερικές Υποθέσεις Ζοζέπ Μπορέλ πέτυχε να εκφράσει την κοινή θέση των χωρών-μελών –μόνη εξαίρεση η Ουγγαρία– με έκκληση για άμεση εκεχειρία και την ετοιμότητα της Ένωσης να συνδράμει οικονομικώς για αντιμετώπιση των υλικών καταστροφών στη Γάζα.

Η στάση της Ελλάδας στα γεγονότα εκφράσθηκε αρχικά με ανακοίνωση του υπουργείου Εξωτερικών (11/5/2021), στην οποία τονίζεται ότι η κλιμάκωση της βίας τόσο στην Ανατολική Ιερουσαλήμ όσο και στη Γάζα πρέπει να σταματήσει. Εκφράζεται η ανησυχία της Ελλάδας για τις επιθέσεις εναντίον άμαχου πληθυσμού του Ισραήλ και απευθύνεται έκκληση για άμεσο τερματισμό των εχθροπραξιών.

Στην ανακοίνωση αναφέρεται, επίσης, ότι η Ελλάδα αναγνωρίζει το δικαίωμα του Ισραήλ για αυτοάμυνα και καλεί για άμεση αποκλιμάκωση της βίας. Επίσης, υπογραμμίζεται ότι η επίλυση στη διένεξη μεταξύ Ισραηλινών και Παλαιστινίων πρέπει να έχει ως βάση την ύπαρξη των δύο κρατών, που αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για τη συνολική ειρήνη και σταθερότητα στην περιοχή. Οι θέσεις αυτές χαρακτηρίσθηκαν από ορισμένους ως φιλο-ισραηλινές, που όμως αναιρούνται μετά και τις μεσολαβητικές και ειρηνευτικές πρωτοβουλίες του υπουργού Εξωτερικών κ. Νίκου Δένδια, ο οποίος μετέβη στα Ιεροσόλυμα και είχε επαφές με υψηλούς αξιωματούχους του Ισραήλ και της Παλαιστινιακής Αρχής.

Ισορροπημένες οι θέσεις της αξιωματικής αντιπολίτευσης, όπως εκφράζονται από τον πρώην υπουργό των Εξωτερικών και τομεάρχη για την Εξωτερική Πολιτική κ. Γιώργο Κατρούγκαλο σε εμπεριστατωμένο άρθρο σε κυριακάτικη εφημερίδα («Αυγή», 16/5/2021), στο οποίο επικρίνονται μεν οι δυσανάλογες αντιδράσεις των Ισραηλινών, τονίζεται δε η ανάγκη τήρησης των ειρηνευτικών διαδικασιών του Όσλο, το οποίο υποχρεώνει τα τρίτα κράτη να μην αναγνωρίσουν την επέκταση της κυριαρχίας του Ισραήλ στους εποικισμούς και να στηρίξουν τις αποφάσεις του ΟΗΕ και τη διαδικασία του Όσλο για μια δίκαιη και βιώσιμη ειρήνη στην περιοχή.

Σε αντίθεση με τις μεσολαβητικές και ειρηνευτικές θέσεις της Ελλάδος για άμεση κατάπαυση του πυρός, η Τουρκία με δημόσιες δηλώσεις του Ερντογάν υποδαυλίζει το φυλετικό μίσος κατά του Ισραήλ και καλεί τους μουσουλμάνους σε αγώνα εναντίον του, προς υπεράσπιση των ομόδοξων Παλαιστινίων. Η εξαλλοσύνη του τούρκου Προέδρου στρέφεται, προς εξυπηρέτηση πολιτικών σκοπιμοτήτων και προσωπικών συμφερόντων, και κατά της χριστιανικής Ευρώπης για δήθεν καταπίεση των μουσουλμανικής πίστης πολιτών καθώς και προσωπικά του Προέδρου των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν, γεγονός που επιβεβαιώνει την εκτίμησή μας ότι προσλαμβάνουν και γενικότερο αντιδυτικό χαρακτήρα.

Ο Πρόεδρος των ΗΠΑ όπως και άλλοι δυτικοί επικρίνονται για φιλοϊσραηλινισμό, επειδή επιμένουν στην ανάγκη αναγνώρισης του δικαιώματος ύπαρξης του Ισραήλ. Τι παράξενο βρίσκεται σε τέτοια θέση; Τούτο είναι αυτονόητο από της ιδρύσεως του κράτους του Ισραήλ. Οι Εβραίοι της διασποράς που επέστρεψαν στο Ισραήλ δεν ήταν άποικοι, όπως, π.χ., οι Ευρωπαίοι που αποίκησαν τη Νότια Αφρική ή τη Νότια Αμερική. Επέστρεψαν στην προγονική τους γη, από την οποία είχαν εκδιωχθεί βιαίως, ενώ ανά τους αιώνες υπέστησαν διωγμούς και μύριες ταπεινώσεις, με αποκορύφωμα το Ολοκαύτωμα επί Χίτλερ. Αδιάψευστος μάρτυς η ίδια η Ιστορία.

Έντυπη έκδοση ΤΟ ΠΑΡΟΝ

Φωτό: athensvoice.gr