Οικονομική κρίση και εργασιακός Μεσαίωνας με φόντο τις γερμανικές εκλογές – Του Ν. Στραβελάκη

Του
ΝΙΚΟΥ ΣΤΡΑΒΕΛΑΚΗ,
Οικονομολόγου του Εθνικού
και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών

Η οικονομική κατάσταση της χώρας είναι οδυνηρή. Με βάση τα στοιχεία τόσο του οικονομικού επιτελείου όσο και της εαρινής έκθεσης της Κομισιόν, το έλλειμμα του προϋπολογισμού το 2021 θα φτάσει το 10%, από το οποίο 7% είναι πρωτογενές έλλειμμα. Η πρόβλεψη του προϋπολογισμού ήταν για πρωτογενές έλλειμμα 3,2% και η απόκλιση των 6 δισ. καθιστά επιτακτική την αναθεώρησή του, όπως επισημαίνει και η «Ναυτεμπορική» της 5ης Μαΐου 2021.

Την ίδια ώρα, το Ελληνικό Δημόσιο έχει υποστεί και αναμένεται να υποστεί το επόμενο διάστημα ζημίες της τάξης των 4 δισ. ευρώ από τη συμμετοχή του στις τράπεζες. Συγκεκριμένα, στις απώλειες της Τράπεζας Πειραιώς ήρθαν να προστεθούν και οι περιπέτειες της Τράπεζας Αττικής, που εμφάνισε τεράστιες ζημίες για το μέγεθός της στις οικονομικές καταστάσεις της χρήσης 2020. Ζημίες που θα καλύψει το κράτος, όπως κάνει τα τελευταία δέκα χρόνια για όλες τις τράπεζες. Τέλος, τα νέα από τον τουρισμό δεν είναι ενθαρρυντικά, αφού η χώρα μας παραμένει στους «πορτοκαλί» προορισμούς λόγω του χαμηλού ρυθμού εμβολιασμού του πληθυσμού και του υψηλού αριθμού κρουσμάτων. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την έκδοση ταξιδιωτικών οδηγιών αποφυγής από χώρες που προέλευσης μεγάλου μέρους των επισκεπτών (Αγγλία, ΗΠΑ κ.λπ.), ενώ αρκετοί μιλούν για άνοιγμα μόλις του 15% των τουριστικών καταλυμάτων φέτος.

Το περίεργο είναι ότι ελάχιστοι συζητούν για όλα αυτά. Αντίθετα, η κυβέρνηση επικεντρώνεται σε «ενέσεις αισιοδοξίας» γύρω από τα πολυαναμενόμενα χρήματα του Ταμείου Ανάκαμψης. Έτσι, από το βήμα του Νταβός από τα Lidl ή κατά κόσμον Συνεδρίου των Δελφών ο κ. Σταϊκούρας μας ενημέρωσε ότι αναμένεται να ανακοινωθεί εντός του Ιουνίου από πλευράς ΕΕ η προκαταβολή 4 δισ. έναντι των επιδοτήσεων του Ταμείου. Προσέξτε, δεν είπε ότι θα εισπράξει, είπε ότι «θα ανακοινωθεί ότι θα εισπράξει». Δεν θα μπορούσε να είναι διαφορετικά, αφού το Συνταγματικό Δικαστήριο της Καρλσρούης αναμένεται να αποφασίσει για τη νομιμότητα του Ταμείου, σύμφωνα με το Γερμανικό Σύνταγμα, τον Ιούνιο και μέχρι τότε έχει διατάξει τον πρόεδρο της χώρας να απέχει από οποιαδήποτε πράξη υλοποίησης του έργου. Κοντολογίς, οι ανακοινώσεις του κ. Σταϊκούρα είναι «να είχαμε να λέγαμε», αφού το Ταμείο Ανάκαμψης είναι μέχρι στιγμής ένα άδειο ταμείο. Ο υπουργός δεν παρέλειψε βέβαια να επαναλάβει τις απογοητευτικές αναμενόμενες επιδόσεις του προγράμματος. Είναι απορίας άξιο τουλάχιστον μια επενδυτική δαπάνη 57 δισ. ευρώ να φέρει ένα συνολικό αποτέλεσμα 200.000 νέων θέσεων εργασίας. Δηλαδή, σύμφωνα πάντα με την κυβέρνηση, για κάθε νέα θέση εργασίας απαιτούνται επενδύσεις της τάξης των 300.000 ευρώ.

Όμως δεν θα μπορούσε να είναι διαφορετικά, δεδομένων των εργασιακών σχέσεων που επιδιώκει να επιβάλει η κυβέρνηση με το νομοσχέδιο Χατζηδάκη. Παρά τα περί του αντιθέτου λεγόμενα, το νομοσχέδιο επιβάλλει τη δεκάωρη εργασία μέσω ενός προγράμματος ανταλλαγής χρόνου, χωρίς χρήμα, ανάμεσα στην επιχείρηση και τον εργαζόμενο.

Συγκεκριμένα, το νομοσχέδιο αναφέρει ότι οι εργαζόμενοι θα δουλεύουν χωρίς υπερωριακή αμοιβή μέχρι δέκα ώρες ημερησίως. Οι εργοδότες, αφού δηλώσουν την υπερωριακή εργασία στην «Εργάνη», θα δεσμεύονται να επιστρέψουν τις ώρες στον εργαζόμενο εντός έξι μηνών. Δηλαδή, π.χ., θα τον βάλουν να δουλέψει έξι ώρες κάποια άλλη ημέρα. Για την παρακολούθηση δε αυτού του δαιδαλώδους συστήματος ανταλλαγών θα θεσπιστεί η ηλεκτρονική κάρτα εργαζομένου, μέσω της οποίας θα ενημερώνεται απευθείας το σύστημα. Την ευθύνη της εφαρμογής βέβαια δεν θα την έχει η οργανωμένη πολιτεία αλλά μια ανεξάρτητη αρχή, που θα φτιαχτεί για το σκοπό αυτό στη θέση της Επιθεώρησης Εργασίας. Με αυτόν τον τρόπο η κυβέρνηση θα βγαίνει πάντα λάδι, αφού η ευθύνη θα βρίσκεται στην ανεξάρτητη αρχή. Είναι η ίδια πρακτική που οδήγησε στην απώλεια δισεκατομμυρίων ευρώ των φορολογουμένων στις τράπεζες, για την οποία δεν ευθύνονται υποτίθεται οι κυβερνήσεις αλλά το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας.

Πάντως προκαλεί εντύπωση το γεγονός ότι από την πλευρά της Ευρωπαϊκής Ένωσης υπάρχει πρεμούρα για την εφαρμογή του αντεργατικού νομοσχεδίου, την ίδια ώρα που ο δημοσιονομικός εκτροχιασμός της χώρας αντιμετωπίζεται με ιδιαίτερη χαλαρότητα. Άποψή μου είναι ότι αυτή η τακτική σχετίζεται με τις επικείμενες γερμανικές εκλογές του ερχόμενου Σεπτεμβρίου. Οποιαδήποτε συζήτηση για το δημόσιο χρέος, το Ταμείο Ανάκαμψης, τα δημοσιονομικά στην ΕΕ θα σημάνουν ακόμη μεγαλύτερη αποδυνάμωση τόσο των Χριστιανοδημοκρατών όσο και των Σοσιαλδημοκρατών.

Οι Σοσιαλδημοκράτες, εκτός συγκλονιστικού απροόπτου, θα είναι τρίτο κόμμα, αφού οι Πράσινοι είναι σίγουρα δεύτεροι, μπορεί και πρώτοι, αν οι Χριστιανοδημοκράτες χάσουν σημαντικό μέρος της δύναμής τους προς τη γερμανική Ακροδεξιά. Αυτός είναι και ο λόγος που επιδιώκουν να περιορίσουν στο ελάχιστο τις όποιες εξελίξεις σε επίπεδο ΕΕ. Η αποκάλυψη της αποτυχίας της πολιτικής των Μνημονίων είναι βούτυρο στο ψωμί της Ακροδεξιάς και γι’ αυτό οι Χριστιανοδημοκράτες ακολουθούν το δοκιμασμένο «no news, good news». Αυτό δεν σημαίνει όμως ότι τα πράγματα θα είναι τα ίδια και την επομένη των γερμανικών εκλογών, ιδιαίτερα αν οι Χριστιανοδημοκράτες είναι η ραχοκοκαλιά και της νέας κυβέρνησης. Είναι πολύ πιθανό ο εργασιακός Μεσαίωνας να συμπληρωθεί και από νέα προγράμματα δημοσιονομικής λιτότητας. Σε αυτήν την προοπτική, η κατάργηση του αντεργατικού νομοσχεδίου Χατζηδάκη εδώ και τώρα είναι η καλύτερη άμυνα για τους εργαζομένους και την κοινωνία.

Έντυπη έκδοση ΤΟ ΠΑΡΟΝ