Ο καθηγητής Ψυχιατρικής του ΑΠΘ Βασίλειος – Παντελεήμων Μποζίκας επισημαίνει τις επιπτώσεις της πανδημίας: Οι ηλικιωμένοι και τα παιδιά χρειάζονται ψυχολογική στήριξη

-Πρέπει να προσληφθούν ψυχολόγοι στα σχολεία
-Σε άλλες χώρες, όπως η Ισπανία, υπάρχει αύξηση αυτοκτονιών

Πρωτόγνωρη η κατάσταση της πανδημίας, με τον καθημερινό φόβο μήπως αρρωστήσουμε, με τη μοναξιά να διακατέχει πολλούς ανθρώπους, με την κατάθλιψη που έχει προκαλέσει ο πολύμηνος εγκλεισμός, με τα οικονομικά προβλήματα και την απώλεια της εργασίας που βιώνουν χιλιάδες συμπολίτες μας αυτήν τη στιγμή.

Η επόμενη μέρα της πανδημίας θα βρει σημαντική μερίδα της κοινωνίας με διαταραγμένη ψυχική υγεία. «Είναι αναγκαία η ψυχολογική στήριξη των ευάλωτων κοινωνικών ομάδων, ώστε να επανέλθουν σιγά σιγά στην κανονικότητά τους», υποστηρίζει σε συνέντευξή του στο «ΠΑΡΟΝ» ο Βασίλειος – Παντελεήμων Μποζίκας, καθηγητής Ψυχιατρικής, διευθυντής Β΄ Ψυχιατρικής Κλινικής ΑΠΘ και μέλος της Επιτροπής Εμπει­ρογνωμόνων (από τον Ιανουάριο του 2021):

// Ποια προβλήματα έχει δημιουργήσει ο φόβος της πανδημίας, ο εγκλεισμός στο σπίτι;
Σήμερα μπορούμε να πούμε με βεβαιότητα, βασιζόμενοι στα αποτελέσματα μεγάλων μελετών που έχουν γίνει σε πα­γκόσμιο επίπεδο, ότι όλα αυτά προκαλούν άγχος, κατάθλιψη, αϋπνία σε μεγάλα ποσοστά του πληθυσμού, που μπορεί να φτάνουν και στο 30% – 40%. Οι ηλικιωμένοι και τα παιδιά είναι δύο ιδιαίτερα ευάλωτες ηλικιακές ομάδες που έχουν αυτές τις αντιδράσεις.

Στα παιδιά έχουμε όμως επιπλέον και άλλου είδους προβλήματα, όπως είναι η ενασχόληση με τα ηλεκτρονικά παιχνίδια και το διαδίκτυο, σε βαθμό κατάχρησης και εξάρτησης.

Παράλληλα, σύμφωνα με τα στοιχεία που έχουμε, υπάρχει στη χώρα μας μια αύξηση των αυτοκτονικών σκέψεων, δεν φαίνεται όμως μια καταγραφή αυξημένων αυτοκτονιών σε σχέση με το προηγούμενο διάστημα. Σε άλλες χώρες –όπως η Ιαπωνία– υπάρχει μια αύξηση των αυτοκτονιών, η οποία όλως παραδόξως εμφανίστηκε στο δεύτερο κύμα της πανδημίας.

// Πώς μπορούν να αποτραπούν αυτές οι επιπτώσεις;
Όλο αυτό που ζούμε είναι πρωτόγνωρο. Δεν έχω την αίσθηση ότι μπορούσαμε να κάνουμε κάτι εκτός από το να αμυνθούμε.
Αυτό σε έναν μεγάλο βαθμό, στη χώρα μας, έγινε με τις τηλεφωνικές γραμμές ψυχολογικής υποστήριξης –όπως το 13306–, που αναπτύχθηκαν σε εθνικό ή τοπικό επίπεδο προκειμένου να υποστηριχθούν όλες οι κοινωνικές ομάδες, είτε αυτές αφορούν τον γενικό πληθυσμό είτε πιο ειδικές ομάδες, όπως είναι οι υγειονομικοί ή οι άνθρωποι που νόσησαν από κορονοϊό ή ακόμα χειρότερα αναγκάστηκαν να νοσηλευτούν. Δεκάδες χιλιάδες ήταν οι συμπολίτες μας που κατέφυγαν σε αυτές.

// Ποια είναι η αντιμετώπισή τους;
Πρέπει να είμαστε αισιόδοξοι. Θεωρώ ότι ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού που ζορίστηκε και ζορίζεται, σιγά σιγά, με τη σταδιακή επάνοδο στην κανονικότητα, θα αρχίσει να επανέρχεται στη φυσιολογική του ψυχική κατάσταση. Σίγουρα όμως θα υπάρχει ένα μεγάλο ποσοστό που όλη αυτή η περιπέτεια, σε συνδυασμό με άλλου είδους ευαλωτότητες που μπορεί να έχουν –που μπορεί να είναι γενετικές ή να σχετίζονται με εμπειρίες από την παιδική τους ηλικία ή με οικονομικά προβλήματα, π.χ., έχουν χάσει τη δουλειά τους–, θα το οδηγήσει δυστυχώς σε μια πιο χρόνια κατάσταση. Αυτό θα χρειαστεί μια πιο εξειδικευμένη βοήθεια. Δεν μπορούμε να προβλέψουμε σήμερα το μέγεθος της επίπτωσης των οικονομικών προβλημάτων, αυτό μένει να το δούμε, ωστόσο ελπίζουμε να έχουμε σύντομα μια οικονομική ανάκαμψη. Αυτό που γνωρίζουμε όμως –και συνέβη στην περίοδο της οικονομικής κρίσης στη χώρα μας– είναι ότι οι πολίτες με οικονομικά προβλήματα θα έχουν μια σημαντική επιβάρυνση της ψυχικής τους υγείας.

// Οι ηλικιωμένοι και τα παιδιά προστατεύονται;
Τα παιδιά και οι έφηβοι είναι το πιο ευάλωτο τμήμα της κοινωνίας. Τα περισσότερα προβλήματα αναπτύσσονται στην εφηβεία και στην πρώιμη ενήλικη ζωή. Έτσι, λοιπόν, για μένα είναι πολύ σημαντική η παρουσία ψυχολόγων και κοινωνικών λειτουργών στα σχολεία καθώς και η ιδιαίτερη μέριμνα δασκάλων και καθηγητών, ώστε να α­ντιληφθούν έγκαιρα αν υπάρχουν παιδιά με ψυχολογικά προβλήματα και στη συνέχεια να τα βοηθήσουν ή να τα οδηγήσουν σε μια πιο εξειδικευμένη υποστήριξη.

Σε πιο δύσκολη θέση όμως βρίσκονται αυτήν τη στιγμή οι μαθητές της Γ΄ Λυκείου εν όψει μάλιστα των Πανελληνίων Εξετάσεων. Έτσι κι αλλιώς τα παιδιά της Γ΄ Λυκείου ζορίζονται και εμφανίζουν αγχώδη συμπτώματα την περίοδο των εξετάσεων, πόσω μάλλον τώρα που βίωσαν μια στρεσογόνο περίοδο με προβλήματα στη διδασκαλία και στην προετοιμασία τους.

// Οι εκπαιδευτικοί πρέπει να έχουν κάποιες οδηγίες ώστε να βοηθήσουν τα παιδιά με προβλήματα;
Σίγουρα το υπουργείο Παιδείας θα πρέπει να δώσει ειδικές οδηγίες στους εκπαιδευτικούς. Όμως για την επόμενη χρονιά έχουν ήδη προσληφθεί ψυχολόγοι στα σχολεία, οι οποίοι θα έχουν πιο ενεργό ρόλο.

Η παρουσία τους εκεί θα είναι ουσιαστική γιατί θα μπορούν να παρέμβουν άμεσα και να συμβουλεύσουν τους γονείς για το πώς θα διαχειριστούν τα προβλήματα του παιδιού τους στο σπίτι. Αυτό βέβαια θα πρέπει να γίνεται πάντα και όχι μόνο τώρα με την πανδημία.

// Για πόσο ακόμα θα μας κατατρέχει ο φόβος της πανδημίας;
Νομίζω ότι θα πρέπει να αισθανόμαστε και λίγο σίγουροι, γιατί η επιστήμη έχει κάνει τεράστια άλματα με την ανακάλυψη και την παραγωγή αποτελεσματικών και ασφαλών εμβολίων σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα.

Για να αντιμετωπίσουμε τον φόβο του κορονοϊού και να ξανακερδίσουμε τη ζωή μας το κυριότερο είναι να εμβολιαστούμε.

Έντυπη έκδοση ΤΟ ΠΑΡΟΝ

Φωτό: webradio.ert.gr