Η «μάχη» της Λιβύης – Οι αντίπαλοι της Ελλάδας πάνε να δημιουργήσουν τετελεσμένα
-Το «μεγάλο κόλπο» της Άγκυρας
-Δεν υπάρχει χρόνος για χάσιμο
Του
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΤΣΑΚΑΛΟΥ
Oι εξελίξεις στη Λιβύη και ο απογαλακτισμός της χώρας από τη στενή τουρκική εξάρτηση και επιρροή θα κρίνουν σε μεγάλο βαθμό όχι μόνο την πορεία ομαλοποίησης της κατάστασης στη χώρα αλλά και την τύχη των δύο μνημονίων που υπέγραψε η προηγούμενη κυβέρνηση της χώρας του Σάρατζ με το καθεστώς Ερντογάν.
Το ένα μνημόνιο αφορά τη στρατιωτική συνεργασία μεταξύ των δύο χωρών και το άλλο είναι το περιβόητο μνημόνιο θαλασσίων αρμοδιοτήτων, που αποτέλεσε τη βάση και το πρώτο σημαντικό εργαλείο για την επιβολή του δόγματος της «Γαλάζιας Πατρίδας» του Ταγίπ Ερντογάν. Ένα μνημόνιο το οποίο παραβιάζει τα ελληνικά κυριαρχικά δικαιώματα και επιχειρεί να αποστερήσει την Ελλάδα πλήρως από θαλάσσιες ζώνες στην Ανατολική Μεσόγειο, συμπιέζοντας τη χώρα μας στον θαλάσσιο χώρο του Αιγαίου.
Η λιβυκή κρίση έχει κρίσιμη σημασία για την Ελλάδα και δεν δικαιολογείται κλίμα εφησυχασμού και επανάπαυσης μετά τις πρώτες σωστές κινήσεις που έγιναν με την επίσκεψη του Κυριάκου Μητσοτάκη και του Νίκου Δένδια στην Τρίπολη, αλλά και τις επισκέψεις του υπουργού Εξωτερικών σε Βεγγάζη και Τομπρούκ, εκεί που εδρεύει ακόμη το Κοινοβούλιο της χώρας, που παραμένει το μόνο εκλεγμένο όργανο στη Λιβύη. Ούτε φυσικά είναι αρκετή η επαναλειτουργία της ελληνικής πρεσβείας στην Τρίπολη και η προετοιμασία για τη λειτουργία ελληνικού γενικού προξενείου στη Βεγγάζη.
Οι αντίπαλοι της Ελλάδας κινούνται διαρκώς και συστηματικά, διαθέτοντας και διπλωματικούς και οικονομικούς πόρους ώστε να κατοχυρώσουν τα τετελεσμένα και η ανατροπή των τετελεσμένων αυτών δεν είναι καθόλου εύκολη υπόθεση.
Σύσσωμη η διεθνής κοινότητα έχει ταχθεί υπέρ της άμεσης εφαρμογής των αποφάσεων του ΣΑ του ΟΗΕ, που ζητά την αποχώρηση των ξένων στρατευμάτων και των μισθοφόρων από τη Λιβύη, ώστε να αποκατασταθεί κλίμα ασφάλειας αλλά και εμπιστοσύνης, μιας και οι δυνάμεις της Ανατολικής Λιβύης είναι ιδιαίτερα καχύποπτες στις εκκλήσεις για παράδοση των όπλων ή ακόμη και ένταξή τους σε έναν εθνικό στρατό, εφόσον στο λιβυκό έδαφος θα παραμένουν τουρκικές στρατιωτικές δυνάμεις που έχουν ταχθεί και έχουν πολεμήσει υπέρ της μίας εκ των δύο πλευρών του εμφυλίου.
Η ΕΕ, η Ρωσία, οι ΗΠΑ, η Γερμανία, η Γαλλία, η Ιταλία, η Ελλάδα, η Αίγυπτος και πολλές ακόμη χώρες ρητά έχουν υποστηρίξει τις αποφάσεις του ΣΑ του ΟΗΕ.
Μοναδική παραφωνία φυσικά είναι η ίδια η Άγκυρα, η οποία μάλιστα με μια εντυπωσιακή αποστολή την περασμένη εβδομάδα στην Τρίπολη της Λιβύης επιχείρησε να επιβάλει τη διατήρηση των δυνάμεών της
στο λιβυκό έδαφος, γνωρίζοντας ότι μόνο με αυτόν τον τρόπο και με τον συνεχή εκβιασμό και την απειλή των λιβυκών πολιτικών δυνάμεων θα μπορέσει να διασφαλίσει ότι θα διατηρηθεί και διασωθεί το τουρκολιβυκό μνημόνιο για τις θαλάσσιες ζώνες και αρμοδιότητες.
Στην Τρίπολη της Λιβύης έφθασαν ο ΥΠΕΞ Μεβλούτ Τσαβούσογλου, ο υπουργός Άμυνας Χουλουσί Ακάρ, ο αρχηγός της ΜΙΤ Χακάν Φιντάν και ο Α/ΓΓΕΘΑ στρατηγός Γκιουλέρ, επικεφαλής πολυμελούς πολιτικοστρατιωτικού κλιμακίου. Σκοπός της επίσκεψης ήταν, εκτός των άλλων, να ενισχύσουν τις πολιτικές δυνάμεις που κινούνται γύρω από τον πρωθυπουργό Ντμπέιμπα και το κίνημα των Αδελφών Μουσουλμάνων. Οι δυνάμεις αυτές οφείλουν την επιβίωση και μερική επικράτησή τους στον εμφύλιο πόλεμο στη στρατιωτική στήριξη που προσέφερε η Τουρκία και σε αντάλλαγμα, εκτός μερικών δισεκατομμυρίων δολαρίων που τοποθετήθηκαν στις τουρκικές τράπεζες για τη στήριξη της τουρκικής λίρας, οι ίδιοι αυτοί προσέφεραν και το τουρκολιβυκό μνημόνιο θαλασσίων αρμοδιοτήτων.
Από την άλλη πλευρά δεν είναι μόνο οι δυνάμεις που υποστηρίζουν τον πρόεδρο του Κοινοβουλίου Αγκίλα Σάλεχ Έισα και τον στρατηγό Χάφταρ αλλά ακόμη και μέλη της νυν κυβέρνησης, όπως η υπουργός Εξωτερικών της Λιβύης Νάιλα Ελ Μανγκούς, που τάχθηκαν υπέρ της αποχώρησης των τουρκικών δυνάμεων. Μάλιστα η λίβυα υπουργός το δήλωσε χωρίς περιστροφές ενώπιον του κ. Τσαβούσογλου στη διάρκεια της κοινής συνέντευξης Τύπου, με τον τούρκο υπουργό να επιμένει στη διατήρηση των δύο μνημονίων.
Ο εκβιασμός της Τουρκίας, που συνιστά απροκάλυπτη παρέμβαση στις εσωτερικές υποθέσεις της Λιβύης, επαναλαμβάνεται και δεν είναι τυχαίο ότι λίγο μετά την αποχώρηση της τουρκικής αντιπροσωπείας από την Τρίπολη ο λίβυος πρωθυπουργός σε δηλώσεις του στο φιλικά προσκείμενο προς την Άγκυρα Al Jazeera υποστήριξε ότι το μνημόνιο των θαλασσίων ζωνών με την Τουρκία θα διατηρηθεί γιατί είναι προς το συμφέρον της Λιβύης και ότι ο ίδιος διαφωνεί με τις αξιολογήσεις που κάνει η Ελλάδα για το ζήτημα αυτό.
Οι προκλήσεις για την Ελλάδα είναι μεγάλες, καθώς η διατήρηση του μνημονίου αυτού θα δημιουργεί διαρκώς σοβαρά προβλήματα και θα δίνει την ευκαιρία για την αμφισβήτηση ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων. Και φυσικά θα προσφέρει διαρκώς στην Τουρκία την ευκαιρία να προβάλει αξιώσεις ή ακόμη και να επιχειρήσει έρευνες εντός της ελληνικής υφαλοκρηπίδας με το πρόσχημα ότι οι περιοχές αυτές καλύπτονται από το τουρκολιβυκό μνημόνιο.
Για την Τουρκία, η οποία διέρχεται και μια εξαιρετικά δύσκολη οικονομική φάση, η Λιβύη και η προοπτική επιστροφής των τουρκικών εταιρειών τόσο στον κατασκευαστικό όσο και στον ενεργειακό τομέα αλλά και στον τομέα της πώλησης αμυντικού υλικού θα προσέφερε μια τονωτική ένεση. Ειδικά την περίοδο αυτή, που ο κ. Ερντογάν κατηγορείται ότι διέθεσε με αδιαφανείς τρόπους και μεθόδους τους 159 τόνους χρυσού από το τουρκικό θησαυροφυλάκιο, προκειμένου, όπως υποστήριξαν οι συνεργάτες του, να… στηρίξει την τουρκική λίρα, η οποία έχει ήδη καταβαραθρωθεί, κάθε έξωθεν ενίσχυση είναι… ευπρόσδεκτη.
Η Αθήνα θα πρέπει να διατηρήσει και να ενισχύσει την παρουσία της στη Λιβύη και να απαιτήσει τη συμμετοχή της σε όλα τα περιφερειακά φόρουμ που ασχολούνται με τη Λιβύη, από τα οποία έχει αποκλεισθεί μέχρι τώρα με πρωτοβουλία του… Βερολίνου. Η Ελλάδα είναι μία από τις λίγες χώρες-μέλη του ΝΑΤΟ και της ΕΕ που έχει κοινά σύνορα με τη Λιβύη και δεν μπορεί να παραμένει εκτός της ειρηνευτικής διαδικασίας.
Και η Ελλάδα θα πρέπει όχι απλώς να στηρίξει αλλά να πρωτοστατήσει και να είναι παρούσα με ισχυρή συμμετοχή στη συγκρότηση Ευρωπαϊκής Ειρηνευτικής Δύναμης, η οποία θα αναλάβει την επιτήρηση της ειρήνης και της ομαλότητας μέχρι τις εκλογές του Δεκεμβρίου, συμβάλλοντας έτσι στην αποκατάσταση της σταθερότητας στην ευαίσθητη αυτή περιοχή της Μεσογείου και της Αφρικής.
Πρωτίστως θα πρέπει να υποστηρίξει σε όλα τα φόρουμ και με όλα τα όπλα που διαθέτει την άμεση απομάκρυνση των τουρκικών στρατευμάτων και μέσω των πολιτικών δυνάμεων της Λιβύης με τις οποίες είναι σε επαφή να ζητήσει το πάγωμα του παράνομου και σίγουρα αμφιλεγόμενου μνημονίου θαλασσίων αρμοδιοτήτων, το οποίο μάλιστα δεν έχει καν εγκριθεί από το Λιβυκό Κοινοβούλιο, και να προτείνει την άμεση έναρξη προκαταρκτικών διερευνητικών συζητήσεων με τη Λιβύη για το θέμα της οριοθέτησης θαλασσίων ζωνών μεταξύ των δύο χωρών.
Δεν υπάρχει χρόνος για χάσιμο. Την τελευταία φορά, η προηγούμενη κυβέρνηση προτίμησε να ασχοληθεί με το Σκοπιανό και όχι με τη Λιβύη και κατόπιν η παρούσα κυβέρνηση αδράνησε επί τρίμηνο, με αποτέλεσμα την τραγική κατάληξη του μνημονίου. Και τις συνέπειες τις πληρώνει τώρα η χώρα μας…
Έντυπη έκδοση ΤΟ ΠΑΡΟΝ
Φωτό: iskra.gr