Απόσπασμα μιας συνέντευξης του Μανσέτ για το ΝΕΚΡΟΤΟΜΕΙΟ ΠΛΗΡΕΣ και ένα κείμενο του Ταρντί για τον ΓΚΡΙΦΦΟΥ & τον ΜΑΝΣΕΤ
Με αφορμή την κυκλοφορία του βιβλίου του Ζ.Π. ΜΑΝΣΕΤ Νεκροτομείο πλήρες τα Χριστούγεννα του 2020 και την πρόσφατη επανέκδοση του κόμικ των ΜΑΝΣΕΤ και ΤΑΡΝΤΙ Το μελαγχολικό κομμάτι της Δυτικής Ακτής (Πάσχα 2021) αναρτούμε το παρόν μοντάζ κειμένων για τη σχέση του μεγάλου συγγραφέα και του σπουδαίου κομίστα.
ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ ΜΙΑΣ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗΣ ΤΟΥ ΜΑΝΣΕΤ ΓΙΑ ΤΟ ΝΕΚΡΟΤΟΜΕΙΟ ΠΛΗΡΕΣ
ΚΑΙ ΕΝΑ ΚΕΙΜΕΝΟ ΤΟΥ ΤΑΡΝΤΙ ΓΙΑ ΤΟΝ ΓΚΡΙΦΦΟΥ ΚΑΙ ΤΟΝ ΜΑΝΣΕΤ
ΚΑΙ ΕΝΑ ΚΕΙΜΕΝΟ ΤΟΥ ΤΑΡΝΤΙ ΓΙΑ ΤΟΝ ΓΚΡΙΦΦΟΥ ΚΑΙ ΤΟΝ ΜΑΝΣΕΤ
«Ανάμεσα στους ιδιωτικούς ντετέκτιβ, αν εξαιρέσουμε τους φημισμένους πράκτορες που καταχωρούνται με διαφήμιση στον ετήσιο τηλεφωνικό κατάλογο, βρίσκουμε πια και μικρά πρακτορεία που ειδικεύονται στην παρακολούθηση εργοστασίων ή στο να σπάνε τα μούτρα καταληψιών, και στα πρακτορεία αυτά οι εργαζόμενοι είναι παλιά αποβράσματα ή πρώην μπάτσοι.
»Ο Ταρπόν, ο δικός μου ιδιωτικός ντετέκτιβ στο Νεκροτομείο πλήρες, είναι εντελώς μη ρεαλιστικός. Είναι μια πρώτη προσπάθεια. Σκέφτηκα να φτιάξω το χαρακτήρα ενός ιδιωτικού ντετέκτιβ που να είναι μόνος. Δεν ξέρω αν υπάρχουν άλλοι που να του μοιάζουν.
»Ξεκίνησα από πολύ χαμηλά, γιατί θέλω να γράψω και άλλες ιστορίες με αυτόν το χαρακτήρα. Θα τον δούμε σιγά σιγά να εκπαιδεύεται, να μορφώνεται, να πολιτικοποιείται. Για την ώρα είμαι ευχαριστημένος που τον τοποθέτησα στο κέντρο μιας ιστορίας εντελώς “αμερικανικής”.
»[…] Τη στιγμή που συνειδητοποίησα πόσο τρομακτικό ήταν να πω μια ιστορία σε πρώτο πρόσωπο, επινόησα τον Χευμάν: Δίνει πληροφορίες στον Ταρπόν, υπάρχει για αυτόν το λόγο. Είναι ρόλος θεατρικού ατακαδόρου.
»Το Νεκροτομείο πλήρες γράφτηκε σε ελάχιστο χρόνο γιατί έπρεπε να πληρώσω τους φόρους μου. Παρέδωσα το χειρόγραφο στις 12 ή 13 Νοεμβρίου, ζητώντας να έχουν έτοιμη την επιταγή μου για να τη δώσω την επομένη στον φοροεισπράκτορα! Και τους επόμενους έξι μήνες έλεγα ξανά και ξανά στον εαυτό μου ότι αυτό το βιβλίο ήταν φριχτό…»
»Ξεκίνησα από πολύ χαμηλά, γιατί θέλω να γράψω και άλλες ιστορίες με αυτόν το χαρακτήρα. Θα τον δούμε σιγά σιγά να εκπαιδεύεται, να μορφώνεται, να πολιτικοποιείται. Για την ώρα είμαι ευχαριστημένος που τον τοποθέτησα στο κέντρο μιας ιστορίας εντελώς “αμερικανικής”.
»[…] Τη στιγμή που συνειδητοποίησα πόσο τρομακτικό ήταν να πω μια ιστορία σε πρώτο πρόσωπο, επινόησα τον Χευμάν: Δίνει πληροφορίες στον Ταρπόν, υπάρχει για αυτόν το λόγο. Είναι ρόλος θεατρικού ατακαδόρου.
»Το Νεκροτομείο πλήρες γράφτηκε σε ελάχιστο χρόνο γιατί έπρεπε να πληρώσω τους φόρους μου. Παρέδωσα το χειρόγραφο στις 12 ή 13 Νοεμβρίου, ζητώντας να έχουν έτοιμη την επιταγή μου για να τη δώσω την επομένη στον φοροεισπράκτορα! Και τους επόμενους έξι μήνες έλεγα ξανά και ξανά στον εαυτό μου ότι αυτό το βιβλίο ήταν φριχτό…»
Απόσπασμα από συνέντευξη του συγγραφέα με τους Luc Geslin και Georges Rieben.
Δημοσιεύτηκε στο Mystère Magazine, Αύγουστος 1973
Δημοσιεύτηκε στο Mystère Magazine, Αύγουστος 1973
ΕΚΔΟΤΙΚΗ ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Ο Ζ.-Π. Μανσέτ ξαναχρησιμοποίησε τον Ταρπόν μόνο στο επόμενο μυθιστορήμά του Que d’Os (Τί λούκι!). Όμως δημιούργησε έναν πανομοιότυπο ήρωα, τον Γκριφφού, για το ομώνυμο κόμικ που δημοσίευσε με τον κομίστα TARDI το 1977. Από το κόμικ αυτό προέρχεται η εικόνα του εξωφύλλου της παρούσας ελληνικής έκδοσης (2020). Είναι η μόνη στενή συνεργασία των δύο όσο ήταν εν ζωή ο Μανσέτ. Τριάντα χρόνια περίπου μετά τον τον Γκριφφού και δέκα χρόνια μετά τον πρόωρο θάνατο του συγγραφέα το 1995, ο Ταρντί διασκεύασε σε κόμικ τα κλασικά μυθιστορήματα του Μανσέτ Το μελαγχολικό κομμάτι της Δυτικής Ακτής (2005 – Εκδόσεις Άγρα και Βαβέλ, 2006 – Άγρα, 2021), Η πρηνής θέση του σκοπευτή (2010 – Εκδόσεις Σανγκάη, 2018) και το Ô Dingos, ô châteaux (2011).
Ο Ταρντί έβαλε ως προμετωπίδα στην επανέκδοση του Γκριφφού το 1996 το εξής κείμενο:
Ο Ταρντί έβαλε ως προμετωπίδα στην επανέκδοση του Γκριφφού το 1996 το εξής κείμενο:
«Αλό, κύριε Μανσέτ;… Γκριφφού στο τηλέφωνο… Κύριε Μανσέτ, γιατί πρέπει σώνει και καλά να βρίσκω στο δρόμο μου τη βία; Αυτή είναι η απορία μου!…»
«Λοιπόν, Γκριφφού, καταρχήν πρέπει να ξέρεις ότι αυτή η φράση είναι ένα κλισέ, προέρχεται από τα αμερικανικά κόμικς, τον Silver Surfer και τους Fantastic Four. Είναι μια φραστική αναφορά, χοντρικά, στον Silver Surfer και στους Fantastic Four. Εξάλλου ως χαρακτήρας το είδος σου εκτείνεται, πέρα από τα κόμικς, στο αμερικανικό αστυνομικό μυθιστόρημα αλλά και στο μοντερνιστικό γαλλικό αστυνομικό μυθιστόρημα, στις αμερικανικές ταινίες μυστηρίου, στον Χάμφρεϋ Μπόγκαρτ… σε όλα αυτά… Σε ένα ολόκληρο είδος, το αστυνομικό, που περιγράφει έναν κόσμο –από το 1920 έως τις μέρες μας, πλήρως κυριευμένο από καθάρματα… μπάτσους καθάρματα, πολιτικούς καθάρματα, ανθρώπους που τσακώνονται σαν σκύλοι για την εξουσία, για να πατήσουν πάνω στα πτώματα των άλλων! Δεν διαφέρει πολύ από αυτό που συναντώ κι εγώ στο δρόμο μου, τελικά!»
«Έτσι απάντησε ο Μανσέτ στον Γκριφφού, που του τηλεφώνησε από έναν τηλεφωνικό θάλαμο στην Πιγκάλ. Τον Οκτώβρη του 1977, ο Γκριφφού προδημοσιεύτηκε στο εβδομαδιαίο περιοδικό BD, l’hebdo de la BD. Για ένα πράγμα ήμασταν σίγουροι: Σ’ αυτή την ιστορία θα ήταν όλοι σάπιοι, κακοί απ’ όλες τις πλευρές, ακόμα και ο «ήρωας», που θα κατέληγε στα σκουπίδια, όπως ο Όρσον Ουέλλς στα βρομόνερα στον Άρχοντα του κακού (The Touch of Evil).»
«Λοιπόν, Γκριφφού, καταρχήν πρέπει να ξέρεις ότι αυτή η φράση είναι ένα κλισέ, προέρχεται από τα αμερικανικά κόμικς, τον Silver Surfer και τους Fantastic Four. Είναι μια φραστική αναφορά, χοντρικά, στον Silver Surfer και στους Fantastic Four. Εξάλλου ως χαρακτήρας το είδος σου εκτείνεται, πέρα από τα κόμικς, στο αμερικανικό αστυνομικό μυθιστόρημα αλλά και στο μοντερνιστικό γαλλικό αστυνομικό μυθιστόρημα, στις αμερικανικές ταινίες μυστηρίου, στον Χάμφρεϋ Μπόγκαρτ… σε όλα αυτά… Σε ένα ολόκληρο είδος, το αστυνομικό, που περιγράφει έναν κόσμο –από το 1920 έως τις μέρες μας, πλήρως κυριευμένο από καθάρματα… μπάτσους καθάρματα, πολιτικούς καθάρματα, ανθρώπους που τσακώνονται σαν σκύλοι για την εξουσία, για να πατήσουν πάνω στα πτώματα των άλλων! Δεν διαφέρει πολύ από αυτό που συναντώ κι εγώ στο δρόμο μου, τελικά!»
«Έτσι απάντησε ο Μανσέτ στον Γκριφφού, που του τηλεφώνησε από έναν τηλεφωνικό θάλαμο στην Πιγκάλ. Τον Οκτώβρη του 1977, ο Γκριφφού προδημοσιεύτηκε στο εβδομαδιαίο περιοδικό BD, l’hebdo de la BD. Για ένα πράγμα ήμασταν σίγουροι: Σ’ αυτή την ιστορία θα ήταν όλοι σάπιοι, κακοί απ’ όλες τις πλευρές, ακόμα και ο «ήρωας», που θα κατέληγε στα σκουπίδια, όπως ο Όρσον Ουέλλς στα βρομόνερα στον Άρχοντα του κακού (The Touch of Evil).»