Ενοχικά και εμπράγματα δικαιώματα – Του Π. Αδαμίδη

Του
ΠΟΛΥΚΑΡΠΟΥ ΑΔΑΜΙΔΗ
Δικηγόρου, LL.M (Harvard’ 95), ΔΝ, αν. Καθηγητή
Κοινοτικού Δικαίου, Προμηθειών και Διεθνών Σχέσεων
στη Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων

Η νομική επιστήμη αποτελεί τρόπο σκέψης. Δεν λείπουν και αυτοί που τη χαρακτηρίζουν ως τρόπο ζωής. Είναι μια έμμεση παραδοχή της συνύφανσής της με τη λογική, που αποτελεί την επιτομή ενός συστήματος κανόνων. Και επιτρέπει να διακρίνει κανείς στάδια –πείτε τα, αν θέλετε, και κουτάκια–, που εξ ορισμού σε απαλλάσσουν από την απορία για το πού στέκεσαι και αντίστοιχα σε λυτρώνουν από το μαρτύριο να πελαγοδρομείς.

Μια τέτοια βασική διάκριση επιπέδων και καταστάσεων είναι και ο διαχωρισμός των δικαιωμάτων σε ενοχικά και εμπράγματα. Τα πρώτα εν πολλοίς ισοδυναμούν με διεκδίκηση. Με μια άλλη οπτική εκφράζουν την προσδοκία. Τα δεύτερα αντικατοπτρίζουν ένα επίτευγμα. Ένα απόκτημα. Μια εδραίωση της θέσης σου, μικρής ή μεγάλης, στο αντικείμενο των στόχων σου.

Η διάκριση μεταξύ εμπραγμάτων και ενοχικών δικαιωμάτων χαρακτηρίζει και καίριες εξελίξεις που λαμβάνουν χώρα αυτές τις ημέρες σε διεθνείς σχέσεις που μας ενδιαφέρουν. Στην πρώτη εξ αυτών, ο Πρόεδρος Μπάιντεν αναγνώρισε με τον πλέον επίσημο τρόπο τη Γενοκτονία που, με ορόσημο το 1915, διέπραξαν οι Τούρκοι σε βάρος των Αρμενίων. Ένα φρικώδες έγκλημα, που επέφερε μαρτυρικό θάνατο σε 1.500.000 Αρμένιους. Μια διεστραμμένη επίδειξη κυνισμού, που στόχευε στην εξόντωση ενός ολόκληρου έθνους, για την εξυπηρέτηση των συμφερόντων των δραστών. Μια συντεταγμένη συμπεριφορά θανάτου, που απηχούσε απόλυτη περιφρόνηση στην αξία του ανθρώπου ως έννοιας γένους.

Τα ψελλίσματα των Τούρκων περί δήθεν γεγονότων που έλαβαν χώρα στη διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου δεν είναι τίποτα άλλο παρά προσβολή στην ανθρώπινη νοημοσύνη και διαρκής σκύλευση και ασέλγεια στη μνήμη των θυμάτων. Στο μέτρο που θα μπορούσε κανείς να σχολιάσει, χάριν υπόθεσης εργασίας, τις ακατάληπτες αυτές ασυναρτησίες, θα ήταν χρήσιμο να μας πουν οι Τούρκοι πόσοι από τα θύματα ήταν ένοπλοι και πόσες ήταν οι τουρκικές απώλειες, συνεπεία αυτών των γεγονότων. Με τους μακάβριους αστεϊσμούς τους, κάθε εγκληματική ενέργεια αφιονισμένων φονιάδων είναι, κατ’ αρχήν, γεγονός.

Ο αμερικανός Πρόεδρος, με τη γενναία απόφασή του, έδειξε κατ’ αρχήν ότι είναι ένας άνθρωπος αρχών. Ένας ηγέτης που γνωρίζει την Ιστορία. Γι’ αυτό και αναφέρθηκε και στην Κωνσταντινούπολη. Επιβεβαίωσε ότι η κορυφαία δύναμη του ελεύθερου κόσμου έχει συνέχεια θεσμών και ουσία στην πολιτική της. Προϊδεάζει για μια συνέχεια επιλογών, με ορόσημο αναφοράς τον σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Η Κίνα με το πρόσφατο ιστορικό της καταπίεσης των διαδηλωτών στο Χονγκ Κονγκ και η Ρωσία με τον αρχηγό της αντιπολίτευσης Ναβάλνι, που χαροπαλεύει μετά τη δηλητηρίασή του, αντιλαμβάνονται τι θα αντιμετωπίσουν.

Οι Αρμένιοι από την πλευρά τους βρέθηκαν σε ένα νέο επίπεδο. Θριάμβευσε ο αγώνας τους για την αναγνώριση της γενοκτονίας από τη σπουδαιότερη χώρα. Είναι ένα επίτευγμα που κανείς δεν μπορεί να τους πάρει πίσω. Με όρους δικαίου έχει την αξία ενός εμπράγματου δικαιώματος.

Στον αντίποδα των σχετικών εξελίξεων, η υπόθεση του Κυπριακού δίνει στην τουρκική πλευρά μια ανέξοδη επιτυχία. Η άτυπη πενταμερής καθιστά ισότιμους συνομιλητές τέσσερα κυρίαρχα κράτη και το τουρκοκυπριακό μόρφωμα το προτεκτοράτο εποίκων. Συνιστά για τους Τούρκους ένα εμπράγματο επίτευγμα στο πλαίσιο αποτίμησης με όρους δικαίου. Αποτελεί μια έμμεση θεσμική αναγνώριση ότι στην Κύπρο υπάρχουν δύο κυβερνήσεις με δυνατότητα εκπροσώπησης σε διεθνείς διαπραγματεύσεις. Στον διεθνή Τύπο η ανάγνωση αυτή αποτελεί πλέον μια κανονικότητα.

Οι κυπριακές αρχές φαίνονται να βρίσκονται σε μια μακαριότητα αδράνειας και να στερούνται οιασδήποτε αξιοπρεπούς προεργασίας. Ανησυχητική είναι και η φερόμενη δήλωση του κ. Δένδια ότι στη Γενεύη θα δοθεί μια σκληρή μάχη. Η μάχη δίνεται σε επίπεδο αθόρυβων διαπραγματευτών. Κάθε άλλη εκδοχή ρίχνει νερό στον μύλο των τουρκικών διεκδικήσεων, που ως γνωστόν δεν έχουν όρια. Ψευτοδιλήμματα περί τελευταίας ευκαιρίας για επίλυση προοιωνίζονται λογικές μιας οποιασδήποτε λύσης. Μιας κακής, δηλαδή, λύσης, που δεν μπορεί να είναι τίποτα άλλο παρά πρελούδιο τραγωδίας.

Έντυπη έκδοση ΤΟ ΠΑΡΟΝ