Θάνος Πλεύρης στο “Π”: Ο ρόλος της ατομικής ευθύνης

Του
ΘΑΝΟΥ ΠΛΕΥΡΗ
Βουλευτή Α’ Αθηνών,
Αν. Κοινοβουλευτικού Εκπροσώπου Νέας Δημοκρατίας

Η δημοκρατία είναι το πολίτευμα που δίνει τη δυνατότητα στον κάθε πολίτη να εκφραστεί και να αποφασίσει ο ίδιος για τον τρόπο διακυβέρνησης και την κυβέρνηση που επιθυμεί να ακολουθήσει το πρόγραμμά της.

Η δημοκρατία λοιπόν εξ υπαρχής στηρίζεται στην υπευθυνότητα του πολίτη και θεωρεί το αίσθημα της ατομικής ευθύνης όχι ως έναν βραχνά του πολίτη, αλλά το βασικό στοιχείο που τον καθιστά διαμορφωτή της κυβερνητικής πολιτικής.

Η Αριστερά πολλές φορές αντιδρά στην έννοια της ατομικής ευθύνης. Πρέπει πάντοτε γι’ αυτήν να φταίει αυτός που κυβερνά για οτιδήποτε γίνεται, ακόμη και για απλά πράγματα, που καθορίζονται από τις αποφάσεις που παίρνουμε στην καθημερινότητά μας. Πετάς τα σκουπίδια κάτω, δεν φταις εσύ, αλλά φταίει η κυβέρνηση, υπερβαίνεις το όριο ταχύτητας, μεθάς και οδηγείς, δεν είσαι εσύ ο υπεύθυνος, αλλά υπεύθυνη είναι η κυβέρνηση.

Πρόκειται για μια απλοϊκή λογική, σύμφωνα με την οποία υπάρχουν οι κακοί που παίρνουν τις αποφάσεις και ο πολίτης, ο οποίος ποτέ δεν ευθύνεται για τις αποφάσεις που λαμβάνονται. Τις αποφάσεις, προφανώς, τις λαμβάνει η κυβέρνηση και προφανώς η κάθε κυβέρνηση κρίνεται με βάση το πρόγραμμα που υλοποιεί. Είναι όμως σημαντικό να συμφωνήσουμε ότι και ο πολίτης είναι υπεύθυνος και μπορεί, με τις πράξεις του ή παραλείψεις του, να φέρει σε δυσχερή θέση το κοινωνικό σύνολο.

Στην περίπτωση της πανδημίας, οι ειδικοί μας λένε για μια σειρά από μέτρα που πρέπει να λαμβάνονται, τα οποία σε μεγάλο βαθμό έχουν να κάνουν με την υπευθυνότητα του πολίτη να πειθαρχεί τηρώντας μέτρα αντισηψίας, φορώντας μάσκα και αποφεύγοντας τις υπερσυγκεντρώσεις, που μπορούν να διασπείρουν την πανδημία. Προφανέστατα η κόπωση είναι μεγάλη και είναι λογικό όσο περνά ο καιρός ο ίδιος ο πολίτης να κάνει μια έκπτωση στην τήρηση αυτών των μέτρων. Η πραγματικότητα είναι ότι η ελληνική κοινωνία έδειξε μια πολύ μεγάλη επιθυμία να πειθαρχήσει και είναι λογικό και κάποιες φορές όλοι μας να μην ήμασταν απόλυτα τυπικοί στην τήρηση των μέτρων.

Αυτό όμως είναι τελείως διαφορετικό από το να προσπαθούν κάποιοι να δικαιολογήσουν πλήρως ανεύθυνα άτομα, οποιασδήποτε ηλικίας, που μαζεύονται σε χώρους που προφανώς μεταδίδεται η πανδημία, που διενεργούν τα λεγόμενα «κορονοπάρτι» και αδιαφορούν πλήρως για τις συνέπειες στους ίδιους, στους φίλους τους, στους γονείς τους και ειδικά στους ανθρώπους που είναι πιο ευάλωτοι.

Η προσπάθεια είτε δικαιολόγησης είτε μετατόπισης της ευθύνης στο γιατί δεν διαλύονται από την Πολιτεία όλες αυτές οι συναθροίσεις στην πραγματικότητα είναι άλλοθι αυτών των συμπεριφορών. Δεν μπορεί η Πολιτεία να έχει έναν αστυνομικό σε κάθε γωνία για την τήρηση των μέτρων, ούτε μπορεί να λειτουργεί μόνο κατασταλτικά με την επιβολή προστίμων. Είναι σημαντικό να καταλάβουμε ότι σε αυτές τις συμπεριφορές υπάρχει ένα έντονα αντικοινωνικό πρόσημο.

Πολλές φορές αυτοί οι άνθρωποι το δείχνουν είτε με τον τρόπο που εγκαταλείπουν τις πλατείες φεύγοντας γεμάτες σκουπίδια είτε ουρώντας δημόσια στις πλατείες. Αυτές οι συμπεριφορές είναι οι συμπεριφορές του «παρτάκια», του τύπου που όλα αυτά τα χρόνια ζει ωφελιμιστικά σε βάρος των άλλων και δεν τον νοιάζει το κοινωνικό σύνολο, αλλά μόνο η καλοπέρασή του, του ανθρώπου που ξέρει να κραυγάζει για τα δικαιώματά του, αλλά αδιαφορεί πλήρως για τις υποχρεώσεις του.

Η κόπωση είναι λογική, η μείωση τήρησης των μέτρων μπορεί να είναι ανθρώπινη, η συμπεριφορά όμως του τύπου «λειτουργώ σαν να μην υπάρχει πανδημία και δεν με νοιάζει» συνιστά πλήρως ανεύθυνη συμπεριφορά. Η ατομική λοιπόν ευθύνη είναι σημαντικό πράγμα, όχι για να μετατοπίσουμε την ευθύνη από τις κυβερνητικές αποφάσεις στον πολίτη, όπως πιστεύει η Αριστερά, αλλά διότι όταν είσαι υπεύθυνος συμπεριφέρεσαι με γνώμονα το συνολικό όφελος, ενώ όταν αποποιείσαι την κάθε ευθύνη είναι βέβαιο ότι θα λειτουργείς ως βαρίδι στην κοινωνική ευημερία. Πρέπει λοιπόν, επιτέλους, όλοι, χωρίς αστερίσκους, να απομονώσουμε όσους παντελώς ανεύθυνα δεν σέβονται τις προσπάθειες μιας ολόκληρης κοινωνίας να απαλλαγεί από την πανδημία.

Έντυπη έκδοση ΤΟ ΠΑΡΟΝ