Γνησιότητα της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής – Του Δημοσθένη Στωίδη

Του
ΔΗΜΟΣΘΕΝΗ ΣΤΩΙΔΗ
Πρεσβευτή ε.τ.

Πόσο γνήσιος είναι ο σχεδιασμός των προτεραιοτήτων της εξωτερικής πολιτικής; Σε ποιον βαθμό η εξωστρεφής διπλωματία εκλαμβάνεται ως πραγματική και αυθεντική; (εννοιολογική συνάφεια με το «γνήσιος»). Σε καταφατική περίπτωση, η επιλογή των κεντρικών στόχων εθνικής εμβέλειας προϋποθέτει την έλλογη επάρκεια στη θεωρητική σύλληψή τους καθώς και τον αξιόπιστο επαγγελματισμό για την ευθύβολη στόχευσή τους. Δεν αρκεί δηλαδή απλώς η ύπαρξη στόχων για τους στόχους.

Εάν λοιπόν αυτή είναι η ευκταία έκφανση της ασκούμενης πολιτικής, τότε ίσως δεν είναι αθέμιτο να θεωρεί η χώρα μας, με τα ελληνικά μάτια, ότι τα δικά μας ζητήματα εθνικής διάστασης χαρακτηρίζονται από εξαιρετική ιδιαιτερότητα, αν όχι και μοναδικότητα. Εύλογη πεποίθηση! Διότι αφενός η γεωγραφία είναι αμείλικτη, αφετέρου, εν πολλοίς, ο όμορος περίγυρος της χώρας μας δεν μας αφήνει να αγιάσουμε.

Όμως πιστεύω ότι και άλλα κράτη ανά την οικουμένη επιφυλάσσουν για τα δικά τους δίκαια ανάλογες πεποιθήσεις εξαιρετικότητας. Ανεξάντλητα είναι τα σχετικά παραδείγματα. Εμπειρικά και για την οικονομία του παρόντος, σημειώνω ενδεικτικά ζητήματα για τα οποία προφανώς υπερισχύει επιτοπίως η αντίληψη της… «μοναδικότητας», όπως, π.χ., η Βουλγαρία ως προς τη Βόρεια Μακεδονία, η Σερβία ως προς το Κοσσυφοπέδιο, η Ινδία με το Πακιστάν (και τούμπαλιν) ως προς το Κασμίρ, η Ιαπωνία με τη Ρωσία ως προς Κουρίλες Νήσους (για το Τόκιο «Βόρεια Εδάφη), το Μπανγκλαντές με τη Μιανμάρ ως προς τους μουσουλμάνους Ροχίγκια, το Αφγανιστάν με το Πακιστάν ως προς τη δράση των Ταλιμπάν, οι Φιλιππίνες με την Κίνα ως προς την ΑΟΖ στη Νότια Σινική Θάλασσα κ.ά.

Δηλαδή τα ανωτέρω υποδηλώνουν τη διεθνή πραγματικότητα, η οποία εξατομικεύει την αλληλεγγύη και αναχαιτίζει τη δυνατότητα ειδικότερης περιφερειακής συμπαράστασης και συμπαράταξης. Κοινώς, εκάστη χώρα καλείται να εστιάζει στην αντιμετώπιση των δικών της άμεσων προτεραιοτήτων. Και βέβαια η χώρα μας οφείλει κατεξοχήν να ακολουθεί με συνέπεια και με τη δέουσα προσήλωση την οδό της διασφάλισης των ελληνικών δικαίων, στηριζόμενη στις ίδιες δυνατότητες, συμπεριλαμβανομένου του ισόρροπου και αξιόπιστου διαλόγου. Στη λογική ότι δικό σου είναι αυτό που μπορείς να προστατεύσεις.

Συνεπώς, σε τυχόν αντίθετη περίπτωση, ήτοι επίκληση συνεργειών και συναφών συνεργασιών προκειμένου να επιτευχθεί διπλωματική πρόοδος, ενδέχεται να υποβαθμισθεί η εθνικά συγκροτημένη προσπάθεια και να επικρατήσει, αντιθέτως, η νοοτροπία της συναίνεσης και της πρόταξης προτεραιοτήτων προς την κατεύθυνση της αναγνώρισης desiderata των γειτόνων. Τέτοιος «πατριωτισμός» οδηγεί σε «καταστροφή της Ιστορίας», για να θυμηθούμε τον Βόλφγκανγκ Γκαίτε.

Άρα, είναι προς το συμφέρον μας (της χώρας) να επιδείξουμε με επιμέλεια την κατάλληλη εγρήγορση προκειμένου η συνήθως μετριοπαθής στάση μας να ενισχύσει τη διαπραγματευτική θέση μας προς όφελος της διασφάλισης ζωτικών συμφερόντων έναντι ζητημάτων ηπιότερου συγκριτικά χαρακτήρα. Θέλει αρετή και τόλμη η… Διπλωματία (για να παραφράσουμε τον Ανδρέα Κάλβο). Διότι είναι σαφώς απευκταίο να περιέρχεται ενδεχομένως η χώρα μας σε τέτοια θέση, από την οποία δεν θα μπορεί να ανακρούσει πρύμναν, δίχως απώλεια γοήτρου, τουλάχιστον.

«Η Ελλάδα θέλει να ζήσει και θα ζήσει»
(Χαρίλαος Τρικούπης)

Έντυπη έκδοση ΤΟ ΠΑΡΟΝ