Ευαγγελία Λιακούλη στο “Π”: 1821 – 2021: Επτά πόλεμοι, τέσσερις εμφύλιοι, επτά πτωχεύσεις
Της
ΕΥΑΓΓΕΛΙΑΣ ΛΙΑΚΟΥΛΗ
Βουλευτού Ν. Λάρισας του Κινήματος Αλλαγής, Δικηγόρου
Κάθε ευκαιρία αναστοχασμού για το τι οδήγησε, πώς εξελίχθηκε και αν τελικά ευοδώθηκε –και με ποιους όρους– ο αγώνας για τη σύσταση ενός ενιαίου ελληνικού κράτους, με οπτική μοντερνισμού, έχει προφανώς την αξία της.
Και υπ’ αυτήν την έννοια η συμπλήρωση ακριβώς 200 χρόνων από την έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης στις 25 Μαρτίου του 1821 έχει τη δική της αυτοτελή αξία, τόσο με όρους συμβολικούς – ιστορικούς όσο και με όρους ψυχολογικούς, για ένα σύνολο πολιτών, οι οποίοι παλεύουν να επαναπροσδιορίσουν τι συνιστά σήμερα ελευθερία και τι όχι. Πολιτών που παλεύουν να θυμηθούν και να συγκινηθούν με την έννοια της ελευθερίας και των αγώνων που αυτή ενέχει, σε ένα πλαίσιο ακραίων –εν πολλοίς δικαιολογημένων– περιορισμών και συμπίεσης των αναγκών τους μέσα σε μόλις τέσσερις τοίχους, εξαιτίας μιας φονικής πανδημίας.
Πέραν τούτου, όμως, η επέτειος συμπλήρωσης 200 χρόνων από το 1821 έχει σίγουρα αυτοτελή αξία. Κι αυτή έγκειται στο να θυμηθούμε τον τεράστιο αγώνα των τότε Ελλήνων και Ελληνίδων, που υπερβαίνοντας τους ίδιους τους εαυτούς, τα συλλογικά ψυχολογικά σύνδρομα και τα βιώματά τους, τα οποία εν ολίγοις συμπυκνώνονταν σε 400 χρόνια ανελευθερίας και κατοχής από μια υπερδύναμη της τότε εποχής όπως η Οθωμανική Αυτοκρατορία, ξεσηκώθηκαν παλλαϊκά, σε αναζήτηση μιας «ελευθερίας» που δεν γνώριζαν κι ούτε θυμόταν πώς ακριβώς μοιάζει.
Η επέτειος συμπλήρωσης 200 χρόνων από το 1821 έχει αυτοτελή αξία. Κι αυτή έγκειται στο να θυμηθούμε τον τεράστιο αγώνα των Ελλήνων και Ελληνίδων για την υπέρβαση των μεταξύ τους, κάθε λογής, κοινωνικών, πολιτικών και οικονομικών αντιφάσεων και συγκρούσεων, στην κατεύθυνση ενός κοινού αγώνα εναντίον μιας πανίσχυρης αυτοκρατορίας. Και ο πολυσυλλεκτικός αγώνας τους τελικά συμπεριέλαβε ενταγμένους στην οθωμανική ιεραρχία Φαναριώτες, εμπόρους της Διασποράς, πλοιοκτήτες των νησιών, κοτζαμπάσηδες, οργανικούς διανοούμενους, ανώτερους και κατώτερους κληρικούς, ελληνικής καταγωγής πολιτικούς και στρατιωτικούς διεθνούς κύρους και καριέρας και βέβαια εξαθλιωμένους χωρικούς-«ραγιάδες», οι οποίοι αποτέλεσαν και την κρίσιμη μάζα του επαναστατικού στρατού και ναυτικού.
Η επέτειος συμπλήρωσης 200 χρόνων από το 1821 έχει αυτοτελή αξία, αν θυμηθούμε, τον τεράστιο αγώνα των Ελλήνων και Ελληνίδων της εποχής να μεταπείσουν τη, μέχρι τότε «αλλεργική» σε κάθε είδους επανάσταση, Ευρώπη, μετατρέποντάς την τελικά σε αρωγό τους και υπερασπιστή της δικής τους, δίκαιης υπόθεσης. Κάτι που αποδεικνύεται από τους χιλιάδες Φιλέλληνες που κατέφθασαν στον ελλαδικό χώρο προκειμένου να συνδράμουν έμπρακτα τους ντόπιους αγωνιστές και βέβαια αποδεικνύεται από τη σημαντικότατη ευρωπαϊκή συνδρομή στη συντριβή του τουρκοαιγυπτιακού στόλου, η οποία ως από μηχανής Θεός έσωσε κυριολεκτικά την τελευταία στιγμή την υπόθεση της Εθνικής Παλιγγενεσίας, που το 1827 ψυχορραγούσε…
Φέτος αξίζει επίσης να θυμηθούμε πως τα πρώτα –άκρως συμβολικά– 100 χρόνια από την έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης, τον Μάρτιο του 1921, τελικά γιορτάστηκαν… τον Μάρτιο του 1930 (!), εξαιτίας της τότε προσπάθειας της χώρας μας να ολοκληρώσει το όνειρο της ανασύστασης μιας ελληνικής αυτοκρατορίας στα βάθη της Μικράς Ασίας, όνειρο που τελικά αποδείχθηκε χίμαιρα.
Αξίζει φέτος να αναστοχαστούμε –πέρα από την προφανή συγκίνηση για το γεγονός ότι τα καταφέραμε και επιβιώσαμε 200 χρόνια τώρα– τους επτά πολέμους, τέσσερις εμφυλίους και επτά πτωχεύσεις του νεοελληνικού κράτους, όπως μας υπενθυμίζει στο πολύ κατατοπιστικό best seller βιβλίο του ο σύγχρονος, έγκριτος ιστορικός Γιώργος Β. Δερτιλής.
Και αν για τους επτά πολέμους μπορεί να ευθύνονται οι άλλοι, οι εχθροί και όλοι όσοι μας επιβουλεύονται, για τους τέσσερις εμφυλίους και τις επτά πτωχεύσεις σίγουρα αυτοί φέρουν μηδαμινή ευθύνη. Και προσωπικά, κλεισμένη κι εγώ στους τέσσερις τοίχους του σπιτιού μου και του γραφείου μου μαζί με τους υπόλοιπους πολίτες, προσπαθώ να σκεφτώ τρόπους που θα μας κάνουν να ξεφύγουμε από την κακή μας μοίρα και το ιστορικό μοτίβο ενός πέμπτου εμφυλίου και μιας όγδοης πτώχευσης…
Αυτό σκέφτομαι πως είναι το χρέος του καθένα και της καθεμιάς μας, φέτος, στην επέτειο των 200 χρόνων από την έναρξη μιας μεγαλειώδους Επανάστασης, για την εθνική ανεξαρτησία και τη λαϊκή κυριαρχία σε ένα συγκροτημένο κράτος, μια διαδικασία που συνεχώς εκφεύγει από όλους μας –πολίτες και πολιτικούς– ως άλλη χίμαιρα. Αυτήν τη φορά ελπίζω το κυνήγι της να έχει θετική κατάληξη, διότι ο χρόνος πιέζει, η ελπίδα διαψεύστηκε και η υπομονή τελείωσε.
Έντυπη έκδοση ΤΟ ΠΑΡΟΝ