Ηρωικά και μαρτυρικά, δοξασμένα και υπερήφανα, τα Καλάβρυτα είναι συνδεδεμένα με μεγαλειώδεις στιγμές της νεότερης ιστορίας μας. Εδώ, στις 21 Μαρτίου του 1821, εξακόσιοι περίπου αγωνιστές, με αρχηγούς τον Φωτήλα, τον Χαραλάμπη, τον Θεοχαρόπουλο, τον Σολιώτη, τον Παπαδόπουλο και τους Πετιμεζαίους, ύψωσαν, μέσα στη μυσταγωγική ατμόσφαιρα της Αγίας Λαύρας, το ιερό λάβαρο της μονής, τη χρυσοκέντητη εικόνα της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, και επιτέθηκαν εναντίον των τούρκων κατακτητών ελευθερώνοντας την πόλη, στην πρώτη πολεμική επιχείρηση της Επανάστασης.
Σύντομα, η επαναστατική τους φλόγα απλώθηκε και σε άλλες περιοχές της υπόδουλης Ελλάδας κι έγινε η πυρκαγιά που πυρπόλησε τις ψυχές και τα σώματα του αδούλωτου γένους μας. Ο πόθος για την ελευθερία ξεσήκωσε πόλεις και χωριά, έγινε εξέγερση, μαρτύριο, ηρωισμός και θυσία, συγκίνησε ανθρώπους και λαούς στα πέρατα της οικουμένης· έφτασε μέχρι το μακρινό Χαΐτιον, την Αϊτή, την πρώτη χώρα που αναγνωρίζει την Επανάσταση και το δικαίωμα των Ελλήνων για αυτοδιάθεση και στέλνει στον τόπο μας, παρά τη φτώχεια της, βοήθεια και εθελοντές.
Τα Καλάβρυτα, η ιστορική μονή της Αγίας Λαύρας, η ορκωμοσία των πολεμιστών, η δοξολογία, οι εμβληματικές μορφές του κλήρου, όπως ο Παλαιών Πατρών Γερμανός, είναι συνυφασμένα με την εθνική μας παλιγγενεσία. Με τον αγώνα που είναι έτοιμοι να δώσουν οι Έλληνες κάθε εποχή, ενάντια σε κάθε βάρβαρο κατακτητή. Και τότε, στις απαρχές της Επανάστασης· και εκατόν είκοσι χρόνια αργότερα, τον Δεκέμβριο του 1943, όταν η αντίσταση στις ναζιστικές δυνάμεις κατοχής πνίγηκε στο αίμα, σε μια από τις μεγαλύτερες θηριωδίες του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου· και πάντα. Η πόλη των Καλαβρύτων αποτελεί την έμπρακτη επιβεβαίωση της διαχρονικής προσήλωσης των Ελλήνων στο υπέρτατο ιδανικό της ελευθερίας, την οποία καλούμαστε όλοι μας να προασπιζόμαστε.