Αθανασία Παππά στο “Π”: Τι βιώνουν οι χρόνιοι ασθενείς στην εποχή της COVID-19
Της
ΑΘΑΝΑΣΙΑΣ ΠΑΠΠΑ
Προέδρου της Ελληνικής Εταιρείας Αντιρευματικού Αγώνα
Σύμφωνα με τον ΠΟΥ, ως υγεία ορίζεται η κατάσταση της πλήρους σωματικής, ψυχικής και κοινωνικής ευεξίας. Η έννοια της «υγείας» ταυτίζεται με την κοινωνική και οικονομική πρόοδο μιας χώρας και αποτελεί ένα από τα βασικότερα δικαιώματα κάθε πολίτη.
Εδώ και έναν χρόνο, από τη στιγμή που ξεκίνησε η πανδημία, τόσο η σωματική όσο και η ψυχική και η κοινωνική μας κατάσταση έχουν πληγεί, ίσως ανεπανόρθωτα. Τα προβλήματα σταδιακά διογκώνονται και οι ασθενείς μας νιώθουν παραμελημένοι και ψυχολογικά εξαντλημένοι, όσο ποτέ άλλοτε. Κανένας μας δεν ήταν προετοιμασμένος για μια τέτοια κατάσταση και για τόσο μακρύ χρονικό διάστημα.
Εδώ και ένα περίπου έτος έχουμε κληθεί να αντιμετωπίσουμε διάφορα προβλήματα του συστήματος υγείας, τα οποία προέκυπταν συνεχώς και κάποια από αυτά φαίνεται ότι δύσκολα θα βρουν τη λύση τους. Ελλείψεις φαρμάκων, άδειες ειδικού σκοπού (ποιες κατηγορίες ασθενών ανήκουν, με ποιες προϋποθέσεις, για πόσο διάστημα κ.λπ.), χειρουργεία να καθυστερούν και κάποια να αναβάλλονται, ρευματολογικές κλινικές να σταματούν τη λειτουργία τους, θεραπείες να ακυρώνονται, τεχνολογία και συστήματα ηλεκτρονικά να μπαίνουν στη ζωή μας, αλλά όχι για όλους το ίδιο ισότιμα, μιας και αρκετοί άνθρωποι μεγαλύτερης ηλικίας δεν έχουν την ανάλογη γνώση και την πρόσβαση.
Η άσκηση και κυρίως η κολύμβηση, δραστηριότητα με μοναδικά οφέλη στα ρευματικά νοσήματα, και όχι μόνο, έχουν σταματήσει, με άμεση συνέπεια την ανυπολόγιστη επίπτωση στην κινητικότητα και τις παραμορφώσεις των ασθενών με ρευματικά νοσήματα. Κοινότητες ολόκληρες ειδικά στην περιφέρεια και στις νησιωτικές περιοχές υπολειτουργούν λόγω έλλειψης προσωπικού, μια Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας (ΠΦΥ) ανύπαρκτη και ο ασθενής με ένα τηλέφωνο στο χέρι προσπαθεί να συνεννοηθεί με τον γιατρό του εξ αποστάσεως, η άυλη συνταγογράφηση χρησιμοποιείται ελάχιστα, οι ασθενείς μας, χωρίς την παρουσία συγγενών και φίλων δίπλα τους και τα προγράμματα πρόληψης, μένουν πίσω.
Η τρίτη ηλικία και ειδικά οι χρόνιοι ασθενείς έμειναν να παλεύουν μόνοι τους. Συνέχεια ακούμε οδηγίες σχετικά με τις αποστάσεις που πρέπει να κρατάμε από τις μεγαλύτερες ηλικίες για να τους προστατεύσουμε και να μην τους μεταδώσουμε τον ιό, αλλά κανένας δεν μας ενημέρωσε πώς θα πρέπει να στηρίξουμε αυτούς τους ανθρώπους. Ένας ηλικιωμένος ρευματοπαθής σε μια επαρχιακή πόλη, που του αποκλείουμε τις επαφές, πώς θα επιβιώσει; Κοινωνικές υπηρεσίες, που θα φροντίσουν για την υγιεινή του, για τον εφοδιασμό των ειδών πρώτης ανάγκης, για την περίθαλψή του, για την ψυχική του υγεία, για την πορεία του νοσήματός του και την παρακολούθηση και καταγραφή αυτού, δεν υπάρχουν.
Δεν υπάρχει έγκαιρη διάγνωση (τη σπουδαιότητα της οποίας παλεύουμε να τονίσουμε όλα αυτά τα χρόνια ειδικά στα νοσήματά μας, που έχουν να κάνουν και με την αναπηρία) λόγω φόβου και δύσκολης πρόσβασης πλέον στο σύστημα υγείας. Δεν γίνεται αποθεραπεία των ασθενών μας και αποκατάσταση της σωματικής υγείας τους αλλά και της ψυχικής τους, για την επαναφορά τους στην πρότερη βιολογική ισορροπία και πάλι. Οι συναντήσεις των μελών μας έχουν φυσικά σταματήσει, όπως και τα προγράμματα αυτοδιαχείρισης διά ζώσης. Κάποια συνεχίζουν μέσω διαδικτύου, αλλά και εκεί μόνο για όσους έχουν πρόσβαση και διαχειρίζονται τα ηλεκτρονικά μέσα.
Όλο αυτό το διάστημα διαπιστώσαμε όλοι (τώρα όσο ποτέ άλλοτε) την ανάγκη της ΠΦΥ. Η ανάπτυξη και η αναδιάρθρωση μιας λειτουργικής ΠΦΥ, που θα είναι δίπλα στον πολίτη, περιλαμβάνει όλο το φάσμα των υπηρεσιών. Τη διάγνωση, τη θεραπεία, την αποκατάσταση αλλά και την πρόληψη, την προαγωγή υγείας και κοινοτικής φροντίδας καθώς και τα ολοκληρωμένα δίκτυα παροχής πρωτοβάθμιων υπηρεσιών. Η ανάπτυξη ολοκληρωμένων συστημάτων υγείας με οργανωτικό πυρήνα την ΠΦΥ θα πρέπει να είναι μια κορυφαία προϋπόθεση, ώστε όλοι οι πολίτες να έχουν το επίπεδο φροντίδας που θα τους επιτρέψει να έχουν μια κοινωνική και οικονομικά παραγωγική ζωή.
Έντυπη έκδοση ΤΟ ΠΑΡΟΝ