ΟΔΗΓΟΣ: Πώς δεν θα χάσετε το σπίτι σας – Βήμα βήμα, τι πρέπει να κάνετε
Η προστασία που προσφέρει ο Εξωδικαστικός Μηχανισμός Ρύθμισης Οφειλών
-Από δάνεια σε τράπεζες και χρέη στο Δημόσιο, στα Ασφαλιστικά Ταμεία και στην Εφορία
Στην τελική ευθεία έχει μπει η ολοκληρωμένη ρύθμιση των «κόκκινων» τραπεζικών δανείων επιχειρήσεων και νοικοκυριών αλλά και των χρεών στο Δημόσιο, στην Εφορία και στα Ασφαλιστικά Ταμεία, με το συνολικό ύψος να πλησιάζει τα 200 δισεκατομμύρια ευρώ και τις τσέπες να είναι άδειες. Μόνο μέσα στο 2020 χάθηκε τζίρος 41,6 δισ. ευρώ, στο μεγαλύτερο ποσοστό χωρίς καμία ευθύνη των επιχειρήσεων, από τη στιγμή που η κυβέρνηση επέβαλε τρία lockdowns, με ένα από τα μεγάλα θύματα να είναι η εστίαση, που είναι μόνιμα στο πυρ το εξώτερον…
Πέρυσι, ο κύκλος εργασιών για το σύνολο των επιχειρήσεων όλων των τομέων της οικονομίας, με βάση τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, είχε μειωθεί στα 266,08 δισ. ευρώ από 307,70 δισ. ευρώ το 2019. Το εμπόριο έχασε το 2020 συνολικά 10,1 δισ. ευρώ, καθώς ο τζίρος του μειώθηκε στα 112,53 δισ. ευρώ από 122,64 δισ. ευρώ. Τον… λογαριασμό πλήρωσε ακριβά το λιανεμπόριο, με τις επιχειρήσεις του κλάδου να χάνουν 1 δισ. ευρώ στο δεύτερο lockdown, το δε τέταρτο τρίμηνο του 2020 το λιανεμπόριο υποχώρησε στα 2,19 δισ. ευρώ από 3,01 δισ. ευρώ το αντίστοιχο τρίμηνο του 2019.
Οι λύσεις που δίνει ο Εξωδικαστικός Μηχανισμός
Στις εξειδικευμένες ημερίδες που διοργάνωσε σε πολλές πόλεις σε όλη τη χώρα η Ειδική Γραμματεία Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους (ΕΓΔΙΧ), επικεφαλής της οποίας είναι ο Φώτης Κουρμούσης, στο πλαίσιο της ενημέρωσης για την εξωδικαστική ρύθμιση οφειλών, από τις συζητήσεις που έγιναν, τις ερωτήσεις που τέθηκαν από φορείς της Αγοράς και τις απαντήσεις που δόθηκαν κυρίως από τον επικεφαλής της ΕΓΔΙΧ, εκπροσώπους των τραπεζών και στελέχη των Ασφαλιστικών Ταμείων και της Εφορίας, ρίχθηκε πλήρες φως στη λειτουργία του Εξωδικαστικού Μηχανισμού.
• Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να υποβάλουν ηλεκτρονικά την αίτησή τους στην πλατφόρμα, μέσω της ιστοσελίδας της ΕΓΔΙΧ www.keyd.gov.gr, καθώς και στην ιστοσελίδα της ενιαίας πύλης του Δημοσίου www.gov.gr ή μέσω του απευθείας συνδέσμου ofeiles.gov.gr.
• Οι χρήστες θα πρέπει πρώτα να απευθύνονται στην ιστοσελίδα της ΕΓΔΙΧ (www.keyd.gov.gr) και να ανατρέχουν στις οδηγίες και στο λοιπό ενημερωτικό υλικό (π.χ., συχνές ερωτήσεις – απαντήσεις), ώστε να βρίσκουν άμεσα τις βασικές πληροφορίες που χρειάζονται.
• Τα ερωτήματα των οφειλετών υποβάλλονται στη γραμμή υποστήριξης, μέσω της πλατφόρμας, στην ειδική φόρμα με τίτλο «Βοήθεια» (και όχι με email ή επιστολές), έτσι ώστε να διερευνάται το κάθε ζήτημα συνολικά (νομικά, οικονομικά, τεχνικά) και να δίδεται η ανάλογη απάντηση και η επίλυση του εκάστοτε προβλήματος.
Ποιοι είναι οι κανόνες
• Στη διαδικασία του Εξωδικαστικού Μηχανισμού Ρύθμισης Οφειλών δεν υπάρχει υποχρέωση των πιστωτικών ιδρυμάτων ή των διαχειριστών δανείων (που εκπροσωπούν τα funds) να προβούν σε ρύθμιση των χρεών των οφειλετών. Ωστόσο, εάν κάποιος οφειλέτης έχει χρέη προς πολλαπλούς πιστωτές και συμφωνήσει σε μια ρύθμιση με την πλειοψηφία των τραπεζών – διαχειριστών δανείων, τότε η ρύθμιση αυτή επιβάλλεται υποχρεωτικά και στους υπόλοιπους.
Επιπλέον, ο νόμος θέτει σε τράπεζες και διαχειριστές δανείων συγκεκριμένους κανόνες ρύθμισης οφειλών, όπως:
• την ικανότητα αποπληρωμής, δηλαδή ότι ο οφειλέτης πρέπει να πληρώνει βάσει των εισοδημάτων του, καθώς και αυτών των εγγυητών του,
• την αρχή της μη χειροτέρευσης θέσης πιστωτή, δηλαδή ότι κανένας πιστωτής δεν δύναται να λάβει λιγότερα χρήματα από όσα θα λάμβανε σε περίπτωση ρευστοποίησης της περιουσίας του οφειλέτη και των εγγυητών του,
• τη σύμμετρη ικανοποίηση πιστωτών, δηλαδή ότι τα χρήματα του οφειλέτη πρέπει να μοιραστούν αναλογικά, έτσι ώστε να καλύψουν όλους τους πιστωτές (Δημοσίου και χρηματοπιστωτικού τομέα).
• Ως «πλειοψηφία συμμετεχόντων πιστωτών» νοείται το ποσοστό εξήντα τοις εκατό (60%) επί του συνόλου των απαιτήσεων των χρηματοδοτικών φορέων οι οποίοι συμμετέχουν ως πιστωτές. Με άλλα λόγια, πλειοψηφία υπάρχει όταν από τις τράπεζες προς τις οποίες οφείλει ο ενδιαφερόμενος συμμετέχουν αυτές προς τις οποίες οι οφειλές καλύπτουν το 60% του συνόλου.
• Τον αριθμό των δόσεων του Εξωδικαστικού Μηχανισμού δεν τον επιλέγει ο οφειλέτης. Προκύπτει από ειδικό αλγόριθμο (δηλαδή, αυτόματο υπολογιστικό εργαλείο), που αξιολογεί την οικονομική κατάσταση του οφειλέτη (έσοδα – εισοδήματα και περιουσία).
• Δεν τίθεται από τις τράπεζες όριο 240 δόσεων στον Εξωδικαστικό Μηχανισμό. Μπορούν να παρέχουν και περισσότερες δόσεις. Ωστόσο, ο αριθμός των δόσεων της πρότασης ρύθμισης οφειλών των τραπεζών και των διαχειριστών δανείων προκύπτει από ειδικές παραμέτρους, όπως η ηλικία, η ικανότητα αποπληρωμής και η περιουσία του, τόσο του οφειλέτη όσο και των εγγυητών του.
• Στον Εξωδικαστικό Μηχανισμό δεν καλείται να συμμετέχει ο εγγυητής ή τυχόν άλλοι συνοφειλέτες. Άρα δεν λαμβάνεται υπόψη η περιουσία του εγγυητή ή των λοιπών συνοφειλετών. Ωστόσο, οι τράπεζες – διαχειριστές δανείων δύνανται να προσκαλέσουν τους συνοφειλέτες και τους εγγυητές, έτσι ώστε να παρέχουν μια ρύθμιση στον οφειλέτη.
Προβλέπεται διαγραφή οφειλών
Συγκεκριμένα, προβλέπεται διαγραφή οφειλών προς το Δημόσιο, τις τράπεζες και τους διαχειριστές δανείων, εφόσον πληρούνται συγκεκριμένοι κανόνες (π.χ., αρχή μη χειροτέρευσης πιστωτών).
Η διαγραφή γίνεται υπό την προϋπόθεση της πλήρους αποπληρωμής του ποσού που θα προκύψει από τη ρύθμιση οφειλών. Όσον αφορά τη διαγραφή οφειλών του Δημοσίου, αυτή γίνεται κατά σειρά παλαιότητας, από την παλαιότερη οφειλή προς τη νεότερη, με κριτήριο τον χρόνο καταχώρισης της οφειλής στα βιβλία εισπρακτέων εσόδων.
Απαγορεύεται, πάντως, η διαγραφή βασικής οφειλής (δηλαδή, του κεφαλαίου) των παρακρατουμένων φόρων, επιρριπτομένων φόρων προς το Δημόσιο και ασφαλιστικών εισφορών.
• Αν κάποιος οφείλει μόνο σε μία τράπεζα, θα πρέπει να απευθυνθεί σε αυτήν και να ρυθμίσει τα χρέη του απευθείας, σύμφωνα με τον νόμο 4224/2013 περί Κώδικα Δεοντολογίας Τραπεζών.
• Η αίτηση στον Εξωδικαστικό Μηχανισμό ρυθμίζει όλα τα χρέη, προς όλες τις τράπεζες, τους διαχειριστές δανείων και τους δημόσιους πιστωτές, και όχι κατ’ επιλογήν του οφειλέτη.
• Αν ο οφειλέτης χρωστάει μόνο σε έναν πιστωτή (π.χ., μόνο προς την ΑΑΔΕ ή μόνο προς τον ΕΦΚΑ / ΚΕΑΟ ή μόνο προς ΟΤΑ), τότε δεν μπορεί να υπαχθεί στον Εξωδικαστικό Μηχανισμό. Σε αυτήν την περίπτωση θα πρέπει να απευθυνθεί σε αυτόν τον έναν πιστωτή του και να ρυθμίσει τα χρέη του απευθείας, σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις περί ρυθμίσεων (π.χ., πάγια ρύθμιση σε 24 – 48 δόσεις). Ωστόσο, αν χρωστάει σε δύο πιστωτές (π.χ., προς ΑΑΔΕ και ΕΦΚΑ / ΚΕΑΟ), μπορεί να υπαχθεί στη διαδικασία της εξωδικαστικής ρύθμισης.
• Ως οφειλές προς το Δημόσιο νοούνται φόροι, τέλη, εισφορές, πρόστιμα κ.λπ. που εκδίδονται / βεβαιώνονται από δημόσιους φορείς. Ειδικότερα, όλες οι οφειλές που βεβαιώνονται με βάση τον Κώδικα Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων, τον Εθνικό Τελωνειακό Κώδικα και τον Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας. Επιπλέον, με βάση τον νόμο, ρυθμίζονται και οι οφειλές υπέρ τρίτων που βεβαιώνονται και εισπράττονται από τη Φορολογική Διοίκηση με βάση τον Κώδικα Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων.
• Δεν είναι εφικτή η ρύθμιση μόνο κάποιων από τις συνολικές οφειλές. Ο Εξωδικαστικός Μηχανισμός Ρύθμισης Οφειλών παρέχει τη δυνατότητα για συνολική αναδιάρθρωση όλων των οφειλών προς χρηματοδοτικούς φορείς, Δημόσιο και Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης. Ο οφειλέτης υποβάλλει αίτηση στον Εξωδικαστικό Μηχανισμό και εφόσον η πλειοψηφία των πιστωτών συμφωνήσει σε μια λύση ρύθμισης οφειλών, ρυθμίζονται όλα τα χρέη προς τράπεζες, διαχειριστές δανείων, ΑΑΔΕ και ΕΦΚΑ. = Πρώην διευθύνων σύμβουλος εταιρείας μπορεί να ρυθμίσει τα χρέη που εμφανίζονται στο ΑΦΜ του. Δεν επηρεάζει το γεγονός ότι έχει αποχωρήσει από την εταιρεία.
Αναστέλλονται όλα τα μέτρα αναγκαστικής εκτέλεσης
• Η υποβολή αίτησης στον Εξωδικαστικό Μηχανισμό δεν αποτελεί λόγο καταγγελίας μιας σύμβασης. Ωστόσο, ενδεχόμενη καταγγελία σύμβασης δεν μπορεί να αποκλειστεί, καθώς δεν απαγορεύεται από την προβλεπόμενη αναστολή μέτρων αναγκαστικής εκτέλεσης που παρέχει ο νόμος.
Σημειώνεται ότι αποκλείεται η επιβολή κατάσχεσης λογαριασμού ή πλειστηριασμού ακινήτου, καθώς από την υποβολή της αίτησης και μέχρι την ολοκλήρωση της διαδικασίας αναστέλλονται τα μέτρα αναγκαστικής εκτέλεσης.
Εξαίρεση: Η αναστολή δεν καταλαμβάνει τη διενέργεια πλειστηριασμού ο οποίος έχει προγραμματισθεί εντός τριών (3) μηνών από την ημερομηνία υποβολής της αίτησης από τον οφειλέτη, καθώς και οποιαδήποτε διαδικαστική ενέργεια πλειστηριασμού από ενέγγυο πιστωτή (περιλαμβανομένης και της κατάσχεσης).
Αναστέλλονται οι κατασχέσεις
Από την υποβολή της αίτησης και μέχρι την ολοκλήρωση της διαδικασίας, αναστέλλονται οι κατασχέσεις λογαριασμών και οι πλειστηριασμοί, δηλαδή τα αναγκαστικά μέτρα και οι πράξεις αναγκαστικής εκτέλεσης. Η αναστολή αυτή δεν καταλαμβάνει τη διενέργεια πλειστηριασμού ο οποίος έχει προγραμματισθεί εντός τριών (3) μηνών από την ημερομηνία υποβολής της αίτησης από τον οφειλέτη, καθώς και οποιαδήποτε διαδικαστική ενέργεια προπαρασκευαστική της διενέργειας πλειστηριασμού από ενέγγυο πιστωτή (περιλαμβανομένης και της κατάσχεσης).
Αντλούνται αυτόματα τα έγγραφα
Ο Εξωδικαστικός Μηχανισμός περιέχει κατά βάση ηλεκτρονικές διαδικασίες που δεν απαιτούν την υποβολή εγγράφων, αφού η πλατφόρμα αντλεί αυτόματα όλα τα στοιχεία που υφίστανται ήδη διαθέσιμα σε ηλεκτρονική μορφή.
Σε επόμενη φάση και μόλις καταστούν ηλεκτρονικά διαθέσιμα, θα αντλούνται και τα ακόλουθα στοιχεία από την πλατφόρμα:
• αντίγραφο ποινικού μητρώου δικαστικής χρήσης του οφειλέτη ή του πρόεδρου του διοικητικού συμβουλίου και του διευθύνοντος συμβούλου για ανώνυμες εταιρείες, του διαχειριστή για εταιρείες περιορισμένης ευθύνης και ιδιωτικές κεφαλαιουχικές εταιρείες, των ομόρρυθμων εταίρων και των διαχειριστών για προσωπικές εταιρείες και των φυσικών προσώπων που είναι αλληλέγγυα με τον οφειλέτη εκ του νόμου για την παράλειψη καταβολής οφειλών,
• πιστοποιητικό περί μη πτώχευσης και πιστοποιητικό περί μη κατάθεσης αίτησης πτώχευσης,
• κάθε άλλο στοιχείο που αφορά τον οφειλέτη και καταχωρείται στο ηλεκτρονικό Μητρώο Φερεγγυότητας,
• πιστοποιητικό περί μη λύσης της εταιρείας από το Γενικό Εμπορικό Μητρώο (ΓΕΜΗ), εφόσον ο οφειλέτης είναι νομικό πρόσωπο.
Χρειάζεται υποθήκη
Μία από τις προϋποθέσεις που τίθενται από τον νόμο για την κρατική επιδότηση καταβολής δόσεων είναι η ύπαρξη εμπράγματης εξασφάλισης στην κύρια κατοικία του οφειλέτη. Αυτό είναι εύλογο, καθώς ο σκοπός της ρύθμισης είναι η προστασία της βεβαρημένης κύριας κατοικίας.
Δεν υπάρχει συντονιστής
Στον Εξωδικαστικό Μηχανισμό δεν προβλέπεται ο ρόλος του συντονιστή στον νόμο 4738/2020. Ωστόσο, προβλέπεται ο ρόλος του πιστοποιημένου διαμεσολαβητή.
75.000 δάνεια στα χέρια funds!
Να σημειωθεί ότι στα χέρια των εταιρειών διαχείρισης δανείων βρίσκονται πάνω από 75.000 μη εξυπηρετούμενα δάνεια επιχειρήσεων και νοικοκυριών, όλων των κατηγοριών, συνολικής αξίας 2,5 δισ. ευρώ. Έχουν ρυθμισθεί επιτυχώς 396.621 δάνεια, συνολικού ποσού 21,2 δισ. ευρώ, από τον Ιούλιο του 2019 μέχρι τον Δεκέμβριο του 2020.
Έντυπη έκδοση ΤΟ ΠΑΡΟΝ