Χρ. Βερναρδάκης στο “Π”: Σημεία φθοράς δείχνει η κυβέρνηση

Τι δείχνουν και τι δεν δείχνουν οι δημοσκοπήσεις

-Ποιες είναι οι αδυναμίες του ΣΥΡΙΖΑ

Του
ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟΥ ΒΕΡΝΑΡΔΑΚΗ
Βουλευτή ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ Α’ Αθήνας

Είναι γεγονός ότι το εργαλείο των δημοσκοπήσεων έχει πλέον μειωμένη δυνατότητα αποτύπωσης των πολιτικών και κοινωνικών τάσεων. Οι μεγάλες αλλαγές στον κοινωνικό και τεχνολογικό τομέα καθώς και η ραγδαία ανάπτυξη των κοινωνικών δικτύων έχουν συντελέσει στη μείωση της αναλυτικής τους εμβέλειας σε ολόκληρο τον κόσμο. Είναι πια μια παλιά τεχνολογία. Για να το πούμε πιο απλά, αν ο βαθμός εγκυρότητάς τους ήταν κάποτε στο 75% – 80%, στη σημερινή εποχή δεν ξεπερνά το 50% – 55%.

Ωστόσο, όπως κρατάμε ένα παλιό ψυγείο ή μια παλιά κουζίνα εφόσον δουλεύουν ακόμα, έτσι κρατάμε και τις δημοσκοπήσεις. Είναι ένα σχετικά φτηνό οικονομικά εργαλείο, που μπορεί να δουλέψει ακόμα και να προσθέσει πληροφορίες στη γενική εικόνα. Δεν πρέπει επίσης να αγνοηθεί το γεγονός ότι από αρκετές εταιρείες δημοσκοπήσεων καταβάλλεται σημαντική προσπάθεια βελτίωσης του εργαλείου, όπως, π.χ., είναι η ενσωμάτωση διαδικτυακών ερευνών, που αποτελεί βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση.

Τούτων δοθέντων, ας δούμε ποιο είναι το σημερινό τους πλαίσιο:

1. Η κυβέρνηση έχει αρχίσει να δείχνει σημεία φθοράς, η οποία είναι εμφανής και σταθερά εξελισσόμενη. Έχει αναλώσει το πολιτικό κεφάλαιο που εξασφάλισε κατά την πρώτη περίοδο της πανδημίας. Όσο όμως η διαχείριση της πανδημίας κυριαρχεί στην πολιτική ατζέντα, τόσο η ΝΔ θα διατηρεί δυνάμεις και θα περιορίζει τη φθορά της. Για το κυβερνών κόμμα το πραγματικό πρόβλημα θα εμφανιστεί όταν σπάσει η «κρούστα της πανδημίας» και μετατοπιστεί η ατζέντα στην οικονομική κατάσταση, εκεί δηλαδή που υποβόσκει τη στιγμή αυτή τεράστια ανησυχία και ανασφάλεια.

2. Τη φθορά της κυβέρνησης δεν την καρπούται, τουλάχιστον ακόμα, κάποιο άλλο πολιτικό κόμμα. Ένα μέρος της κυβερνητικής φθοράς κατευθύνεται προς τα δεξιά, χωρίς όμως να βρίσκει εκεί συγκεκριμένη πολιτική στέγη. Το σημαντικότερο μέρος επιλέγει σήμερα μια συμπεριφορά απόστασης από τα πολιτικά δρώμενα.

3. Ο λόγος που δεν καρπώνεται κάποιο κόμμα τις φθορές της ΝΔ είναι ότι η αντίθεση που αναπτύσσεται προς την κυβέρνηση δεν είναι αποτέλεσμα απλώς κάποιας πολιτικής δυσαρέσκειας, αλλά μιας βαθύτερης κοινωνικής μεταβολής. Η πανδημία έχει δώσει το πρόσχημα για μια ευρύτατη αναδιάρθρωση της οικονομίας και της αγοράς. Ολόκληροι κλάδοι οικονομικής δραστηριότητας, όπως είναι η εστίαση, το μικρό και μεσαίο εμπόριο, οι επιχειρήσεις στον τομέα του πολιτισμού και άλλοι, βρίσκονται σε κατάσταση καταστροφής και ριζικής συγκεντροποίησης. Η κρίση πλήττει πλέον ανοικτά και τους ελεύθερους επαγγελματίες με όρους γρήγορης μεταβολής της επαγγελματικής θέσης τους.

Η κατάσταση αυτή υπερβαίνει τις συνθήκες μιας απλής πολιτικής δυσαρέσκειας και διαμορφώνει όρους μιας δομικής μεταβολής των σχέσεων εκπροσώπησης, αντίστοιχης με αυτήν του 2010 – 2011. Με δύο λόγια, ευρύτατα κοινωνικά στρώματα δεν είναι απλώς δυσαρεστημένα. Αναθεωρείται συνολικά η επαγγελματική και κοινωνική τους θέση και αυτό τα οδηγεί σε μια κατάσταση γενικότερου επαναπροσδιορισμού της πολιτικής στάσης τους. Τη στιγμή αυτή τα στρώματα αυτά βρίσκονται σε κατάσταση περισυλλογής και αναμονής.

4. Η αναδιάρθρωση αυτή ερμηνεύει και τη στασιμότητα του ΣΥΡΙΖΑ (παρά το αντικειμενικό γεγονός ότι οι δημοσκοπήσεις υποεκτιμούν την πραγματική του επιρροή περίπου κατά 3 – 5 μονάδες). Ο λόγος εδώ είναι ότι ο ΣΥΡΙΖΑ αδυνατεί μέχρι στιγμής να παρακολουθήσει και να ερμηνεύσει τις μεταβολές που συντελούνται σε επίπεδο κοινωνικών τάξεων. Η αδυναμία αυτή αποτυπώνεται στην έλλειψη μεγάλων ιδεών, στη στάση του και τις προτάσεις του. Ο συλλογικός ΣΥΡΙΖΑ φαίνεται εγκλωβισμένος σε μια στρατηγική γραμμικής συνέχειας των πραγμάτων, που δεν αντιλαμβάνεται τη βαθιά τομή που συντελείται, με πρόσχημα την πανδημία, στην οικονομία, στις κοινωνικές τάξεις και στο κράτος. Γι’ αυτόν τον λόγο, ενώ διατυπώνει καθημερινά προοδευτικές προτάσεις και αντιπολιτευτικές ιδέες, δεν πείθει την κοινωνία ότι διατυπώνει συνολικό εναλλακτικό πρόγραμμα.

5. Την ίδια αμηχανία για τις επιπτώσεις της καπιταλιστικής αναδιάρθρωσης που συντελείται έχουν και τα μικρότερα κόμματα, είτε της Κεντροαριστεράς (ΚΙΝΑΛ) είτε της Αριστεράς (ΚΚΕ, ΜέΡΑ25). Βρίσκονται ουσιαστικά εκτός των αντικειμενικών κοινωνικών διεργασιών που έχει πυροδοτήσει η κρίση. Γι’ αυτό και παραμένουν σε κατάσταση εκλογικής ακινησίας και κρίσης στρατηγικής.

6. Τα σημερινά λοιπόν δεδομένα, όπως και όσο μπορούμε να τα εκτιμήσουμε, δείχνουν ότι απέχουμε πάρα πολύ από τις επόμενες εκλογές. Οι βασικές συντεταγμένες όχι μόνο δεν έχουν διαμορφωθεί, αλλά έχουν και πολύ δρόμο ακόμα έως ότου αρχίσουν να οργανώνονται. Ο κοινωνικές μεταβολές μόλις τώρα αρχίζουν να εξελίσσονται και οι επιπτώσεις τους θα είναι καταλυτικές στο κομματικό σύστημα. Τη στιγμή αυτή κανείς ορθολογικός παίκτης δεν θα διακινδύνευε εκλογές, οι οποίες έτσι κι αλλιώς και όποτε κι αν γίνουν θα έχουν μεγάλα ερωτηματικά να επιλύσουν.

Έντυπη έκδοση ΤΟ ΠΑΡΟΝ