Ανδρέας Ευθυμίου στο “Π”: Η επόμενη μέρα

Του
ΑΝΔΡΕΑ Γ. ΕΥΘΥΜΙΟΥ
Δημάρχου Μοσχάτου – Ταύρου

Έχοντας διανύσει ήδη τη δεύτερη δεκαετία του 21ου αιώνα, τα μηνύματα για το μέλλον του πλανήτη μας και της ανθρωπότητας εμφανίζονται αντιφατικά.

Η παγκοσμιοποίηση της οικονομίας, η ομογενοποίηση της ανθρώπινης συμπεριφοράς, με τη διαμόρφωση κοινών καταναλωτικών προτύπων, με την ταυτόχρονη ραγδαία αύξηση των μέσων επικοινωνίας και των μεταφορών, της πληροφορικής και του αυτοματισμού, επιτρέπει την αξιοποίηση των οικονομιών κλίμακας σε ολόκληρο τον πλανήτη και την εφαρμογή ενός ενιαίου τύπου οικονομίας, με μείωση του κόστους παραγωγής των προϊόντων και της παροχής υπηρεσιών.

Παράλληλα, μεγάλες απειλές που συνδέονται με τις ανθρώπινες δραστηριότητες, όπως η μόλυνση του περιβάλλοντος, η καταστροφή της βιοποικιλότητας, η κλιματική αλλαγή, η σπατάλη των φυσικών πόρων, εξελίσσονται με τους δικούς τους σωρευτικούς ρυθμούς. Έτσι, αυτή η οικονομική ανάπτυξη διαμορφώνει ταυτόχρονα ένα αυτοκαταστροφικό περιβάλλον, που εντείνεται πολύ περισσότερο από την προκλητική αλαζονεία των ισχυρών, τη συσσώρευση πλούτου και την υποβάθμιση των κινδύνων που έχουν δημιουργηθεί.

Είναι γνωστοί σε όλους οι αμυντικοί μηχανισμοί της φύσης, όταν απειλείται η ισορροπία της, και η ικανότητα που έχει για την αποκατάσταση της ισορροπίας της.

Ακριβώς μια τέτοια απόδειξη είναι η COVID-19, που αξιοποιεί τις συνθήκες παγκοσμιοποίησης και αλληλεξάρτησης που ο ίδιος ο άνθρωπος δημιούργησε. Οι πανδημίες και τα πρωτόκολλα αντιμετώπισής τους δεν ήταν άγνωστα, όμως κανείς δεν υπολόγισε τις ιδιότητες του νέου ιού –γεγονός ίσως αδύνατο– αλλά και δεν έλαβε υπόψη πόσο ευνοϊκές είναι οι συνθήκες της παγκοσμιοποίησης για την ταχύτατη εξάπλωσή του. Έτσι, ένα μικροσκοπικό σωματίδιο μπόρεσε και κατέστρεψε οικονομίες κρατών, πανίσχυρους ανθρώπους και τρομοκράτησε κοινωνίες.

Επιπλέον, κανείς δεν υπολόγισε και δεν ήθελε να υπολογίσει την απουσία σοβαρών δημοσίων εθνικών συστημάτων υγείας και την παρουσία ισχυρής κοινωνικής πολιτικής και πρόνοιας για το σύνολο του πληθυσμού και ιδιαίτερα των ευάλωτων ομάδων. Όπως κανείς δεν είχε υπολογίσει, μέσα στην αλαζονεία της ελεύθερης αγοράς, τις επιπτώσεις στις οικονομίες των χωρών.

Όμως, ακόμα και όταν ξεπεραστεί η υγειονομική κρίση, τίποτα δεν θα είναι το ίδιο με πριν. Η αντιμετώπιση της οικονομικής, κοινωνικής και πολιτισμικής κρίσης θα απαιτήσει νέες πολιτικές και διαφορετική αντιμετώπιση των προβλημάτων. Έννοιες όπως κοινωνική πολιτική, εθνικό σύστημα υγείας, προστασία περιβάλλοντος, αλληλεγγύη πρέπει να αποκτήσουν άλλη διάσταση.

Μέσα σε αυτό το περιβάλλον, η τοπική αυτοδιοίκηση είναι ο θεσμός εκείνος που συνέβαλε αποφασιστικά στην αντιμετώπιση όχι μόνο της υγειονομικής κρίσης αλλά και της κοινωνικής και διατήρησε τη συνοχή στις κοινωνίες. Η τοπική αυτοδιοίκηση είναι αυτή που υποστήριξε τα ασθενέστερα και πλέον ευάλωτα τμήματα του πληθυσμού, αφού είναι από τη φύση του ο θεσμός που είναι κοντά στον πολίτη αλλά και στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις του τόπου.

Για τον λόγο αυτό πρέπει άμεσα να ετοιμάσει τις δομές της ώστε να αντιμετωπίσει αυτά τα μεγάλα προβλήματα και να κρατήσει όρθια την κοινωνία. Θα πρέπει το κράτος και οι περιφέρειες να συνεργαστούν άμεσα με τους δήμους και να δημιουργήσουν τους μηχανισμούς εκείνους που θα υποστηρίξουν τόσο τις οικονομικές όσο και τις κοινωνικές ανάγκες που θα δημιουργηθούν.

Οι πόροι προς την τοπική αυτοδιοίκηση από τις δημόσιες επενδύσεις, το νέο ΕΣΠΑ και τις τακτικές επιχορηγήσεις θα πρέπει να αυξηθούν γενναία και, με νέα κριτήρια, να διοχετευθούν σε προγράμματα καταπολέμησης της ανεργίας και παραγωγικές επενδύσεις.

Η ΚΕΔΕ και οι ΠΕΔ πρέπει να αγωνιστούν για ένα Εθνικό Σύστημα Υγείας υψηλών υπηρεσιών, για όλους τους πολίτες της χώρας. Παράλληλα οι δήμοι πρέπει να προσανατολιστούν στη βελτίωση των κοινωνικών υπηρεσιών τους αλλά και να στραφούν προς τις νέες τεχνολογίες σε όλες τους τις υπηρεσίες και δραστηριότητες, κυρίως όμως στις εφαρμογές της πολιτικής προστασίας, στην εξοικονόμηση ενέργειας και στην ανάπτυξη των πληροφοριακών τους συστημάτων.

Το Πρόγραμμα «Τρίτσης» προσφέρει ευκαιρίες για τον μετασχηματισμό των πόλεών μας σε πιο έξυπνες και πιο φιλικές στο περιβάλλον και δίνει τη δυνατότητα να έλθουμε πιο κοντά στους πολίτες μας.

Ας ελπίσουμε όλοι ότι η πανδημία αυτή θα αλλάξει τον τρόπο σκέψης όλων εκείνων που καθορίζουν πολιτικές και παίρνουν αποφάσεις. Μοναδική λύση είναι η ισόρροπη ανάπτυξη όλων των περιοχών του κόσμου, με ισότιμη πρόσβαση στις φυσικές πηγές πλούτου και στόχο την ειρήνη, την υγεία, την εκπαίδευση, την παιδεία, την κοινωνική συνοχή και τη δημοκρατία.

Μέσα σε αυτό το περιβάλλον, οι παγκόσμιοι και τοπικοί ηγέτες, που έχουν οδηγήσει –με τις πολιτικές που εφαρμόζουν– τους πολίτες των χωρών τους σε μια τραγωδία, προσπαθούν να διαμορφώσουν την επόμενη μέρα, χωρίς όμως να έχουν κατανοήσει τι έχει συμβεί.

Από μόνο του το εμβόλιο δεν θα δώσει λύσεις στα προβλήματα. Πρέπει να αλλάξουν οι πολιτικές και για αυτό είναι υπεύθυνες οι ηγεσίες, αλλά και οι λαοί με τις επιλογές τους και τις συμπεριφορές τους.

Έντυπη έκδοση ΤΟ ΠΑΡΟΝ