Η ΛΕΟΠΑΡΔΑΛΗ ΤΟΥ ΧΙΟΝΙΟΥ

– Τεσσόν ! Υπάρχει ένα άγριο θηρίο στο Θιβέτ. Το κυνηγάω εδώ και έξι χρόνια, είπε ο Μυνιέ. Ζει στα υψίπεδα. Χρειάζονται πολύωρα πλησιάσματα μέχρι να το αντικρίσεις. Θα επιστρέψω φέτος το χειμώνα, έλα μαζί μου.

– Τι ζώο είναι ;

 – Η λεοπάρδαλη του χιονιού, είπε. Μια σκια μαγική !

– Νόμιζα πως είχε εξαφανιστεί, είπα.

– Έτσι θέλει να πιστεύουμε.

Παρουσιάστε μας την λεοπάρδαλη του χιονιού…

Ξέρουμε ελάχιστα γι’ αυτήν και στρεβλά. Δεν απομένουν παρά μόλις πέντε χιλιάδες ζωντανά σε απρόσιτες περιοχές, από το Παμίρ ως τα ανατολικά Ιμαλάια και από το Αλτάι ως το Νεπάλ. Είναι ένα ζώο που έχει προσαρμοστεί στα πολύ μεγάλα υψόμετρα: εντοπίζουμε τα ίχνη του στα 6.000 μέτρα. Ένας όμως από τους βασικούς λόγους για τους οποίους παραμένει εν πολλοίς άγνωστη είναι πως γίνεται πολύ δύσκολα ορατή. Διαθέτει τέτοια ικανότητα στο καμουφλάζ που μπορεί κανείς να περάσει σε απόσταση δέκα μέτρων από εκείνη χωρίς να την δει. Καθότι είναι βαριά, ογκώδης και επιτίθεται σε πολύ ευέλικτη λεία, αντισταθμίζει την σχετική της βραδύτητα με αυτό το καμουφλάζ, το οποίο της παρέχει το απαραίτητο εκείνο στοιχείο της έκπληξης και της αστραπιαίας αντίδρασης που απαιτείται στο κυνήγι.

Στην εισαγωγή, αφηγείστε την παρακολούθηση μαζί με τον φωτογράφο άγριων ζώων Vincent Munier μιας ομάδας ασβών, και σημειώνετε πως η παλαιότερη ονομασία του ασβού στα γαλλικά είναι «τεσσόν». Είναι αυτός ένας τρόπος για να πει κανείς πως ο άνθρωπος είναι ένα ζώο μεταξύ άλλων;

Πιθανώς. Μία από τις δύο αιτίες που με ώθησαν να ακολουθήσω τον Βανσέν Μυνιέ, ήταν και η επιθυμία αναζήτησης της ζωικής πλευράς που ενυπάρχει μέσα μας, κι από την οποία έχουμε πολύ απομακρυνθεί. Αυτή η απομάκρυνση από το ζώο συνιστά άλλωστε την ίδια μας τη ζωή, και ονομάζεται πολιτισμός, γλώσσα.

Η επανασύνδεση με αυτό το ζωικό κομμάτι, το να προσπαθήσει κανείς να αντιληφθεί και πάλι την φύση μέσα στην οποία τοποθετείται, ήταν λοιπόν η πρώτη αιτία. Η δεύτερη, ήταν πως ο Μυνιέ μου πρότεινε να συμπεριφερθώ μέσα στη φύση με τρόπο πρωτόγνωρο για μένα, εφαρμόζοντας την τέχνη του καρτεριού: την αναμονή, την απόκρυψη, την ακινησία, τη σιωπή. Την τέχνη της αφομοίωσης, της οιονεί απορρόφησης μέσα στο υπόστρωμα. Εγώ που είμαι σε μια διαρκή κίνηση δεν είχα ποτέ μου βιώσει αυτόν τον τρόπο μετοχής στον κόσμο.

Μα πώς μπορεί κανείς να εφαρμόσει αυτή την τέχνη της ακινησίας μέσα σε ακραία παγωνιά;

Αυτό που μου προκάλεσε πολύ το ενδιαφέρον είναι η ικανότητα απόλυτης αυταπάρνησης απέναντι στις κακουχίες που υφίσταται κανείς την ώρα του καρτεριού. Γεγονός που συνεπάγεται ότι ο διανοητικός στόχος που θέτει κανείς στον εαυτό του – ο δικός μας ήταν να αντικρίσουμε το ζώο – του επιτρέπει να ξεχνά όλα τα υπόλοιπα. Ο Βανσέν Μυνιέ γνωρίζει ότι το ζώο μπορεί να έρθει, ότι η ανταμοιβή είναι πιθανή. Κι αντέχει τη δοκιμασία.

Εκείνος έχει έναν στόχο: την εικόνα. Εσείς, όμως, για ποιο λόγο βρίσκεστε εκεί;

Είμαι εκεί για την φανέρωση, και θεωρώ πως αυτό που πολύ γρήγορα βίωσα, καθώς περίμενα την λεοπάρδαλη, ήταν ένα αίσθημα που άπτεται του ιερού. Δεν πρόκειται ούτε για αντιλήψεις περί μαγείας, ούτε για σαμανισμό επιπέδου συζήτησης καφενείου, αλλά πολύ απλά ότι δεν είχα καθόλου συνηθίσει να ζω με την ένταση της αναμονής και της υπομονής. Ανακάλυψα την αρετή της υπομονής, συνειδητοποίησα πως μεταξύ της ελπίδας πως κάτι θα συμβεί και τη στιγμή που αυτό συμβαίνει, μεσολαβεί ένα διάστημα το οποίο γεμίζουν σκέψεις ανύποπτες, που έρχονται όταν δεν τις περιμένεις.

Το καρτέρι είναι αναχρονιστικό στο μέτρο που μας επαναφέρει σε όλα εκείνα απ’ τα οποία οι σύγχρονες, υπερδραστήριες, ακατάστατες, χαοτικές μας ζωές, οι ταγμένες στην αμεσότητα του παρόντος, μας ξεριζώνουν. Μας φέρνει αντιμέτωπους με την υπόθεση ότι μπορούμε να αφιερώσουμε πολύ χρόνο περιμένοντας κάτι το οποίο ίσως να μην έρθει ποτέ. Στο καρτέρι, αποχωρούμε από την αμεσότητα του παρόντος για να επιστρέψουμε στο ενδεχόμενο ακόμη και της αποτυχίας.

* Συνέντευξη που πραγματοποιήθηκε με αφορμή την κυκλοφορία του μυθιστορήματος Η λεοπάρδαλη του χιονιού.

[ Μετάφραση Σπύρος Γιανναράς ]

Λίγα λόγια για τον συγγραφέα