ΠΡΟΛΕΤΕΡΚΑ

December 22, 2020 στις κατηγορίες BIBΛIO,

Συγγραφέας
FLEUR JAEGGY (ΦΛΕΡ ΓΙΕΓΚΥ)
Μετάφραση
ΣΤΑΥΡΟΣ ΠΑΠΑΣΤΑΥΡΟΥ

Δεν έχανε την ισορροπία της. Ποτέ δεν την έχασε. Όπως κι ο πατέρας. Ήξεραν πάντα να διακρίνουν τα χιλιοστά που χωρίζουν την ισορροπία από την απελπισία. […] Η ίδια η στιγμή, το παρόν πάνω στο Προλετέρκα, είναι το μόνο πράγμα που μετράει. Το δικό της, το δικό μου παρελθόν δεν έχουν σημασία. Δύο γυναίκες και το πλήρωμα. Δεν είναι ώρα να διηγούμαστε την ιστορία της ζωής μας, δεν υπάρχει χρόνος. Η ζωή ξεκίνησε τη στιγμή που επιβιβαστήκαμε στο πλοίο. Η αρχή είναι το Προλετέρκα. […] Η είσοδος στον Βόσπορο. Είναι το τέλος του ταξιδιού. Τρεις νύχτες μένουν. Τρία βράδια στην τραπεζαρία. Δύο σταθμοί. Ισταμπούλ και Αθήνα. Το Προλετέρκα μού παρέχει λίγο ακόμα χρόνο για να γνωρίσω τον Γιοχάννες. Είναι η τελευταία ευκαιρία να μάθω κάτι για τον πατέρα μου. Να συνειδητοποιήσω ποιός είναι ο πατέρας μου.
Και το αποφεύγω.

ΕΙΚΟΝΑ ΕΞΩΦΥΛΛΟΥ :
Από την καταλανική έκδοση της Προλετέρκα, Editorial Les Hores, 2018.
Πρωτότυπη σύνθεση εξωφύλλου : Mireia Luna, DESIGN IS NATURAL, www.designisnatural.com

Απόσπασμα βιβλίου

Όταν ακόμα ήταν μικρή, χρειάστηκε ν’ αποχωριστεί τον Γιοχάννες. Τα παιδιά χάνουν το ενδιαφέρον για τους γονείς, όταν εκείνοι τα παρατάνε. Δεν είναι συναισθηματικά. Είναι παθιασμένα και ψυχρά. Μερικά εγκαταλείπουν με κάποιον τρόπο τις συμπάθειες, τα συναισθήματα, λες και είναι αντικείμενα. Με αποφασιστικότητα, χωρίς θλίψη. Αποξενώνονται. Γίνονται ακόμα και εχθρικά ορισμένες φορές. Παύουν να είναι πλάσματα που τα έχουν εγκαταλείψει και απομακρύνονται νοερά από μόνα τους. Φεύγουν. Για έναν κόσμο ζοφερό, φανταστικό και μίζερο. Ωστόσο καμιά φορά καμαρώνουν πως είναι ευτυχισμένα. Θαρρείς ότι κάνουν κάποια άσκηση σχοινοβασίας. Οι γονείς δεν χρειάζονται. Ελάχιστα πράγματα χρειάζονται. Μερικά παιδιά κουμαντάρουν μόνα τους τον εαυτό τους. Η καρδιά κρύσταλλο άφθαρτο. Μαθαίνουν να προσποιούνται. Και η προσποίηση γίνεται το πιο ενεργό, το πιο πραγματικό και γοητευτικό σαν όνειρο στοιχείο. Παίρνει τη θέση εκείνου που θεωρούμε αληθινό. Ίσως είναι αυτό μονάχα, μερικά παιδιά έχουν τη χάρη της αποστασιοποίησης.

♦ ♦ ♦

ΠΡΟΛΕΤΕΡΚΑ είναι το όνομα ενός πλοίου. Δεμένο στη Βενετία, περιμένει να μεταφέρει στην Ελλάδα μια ομάδα αξιοσέβαστων Ελβετών τουριστών. Ανάμεσά τους, ένας κύριος που κουτσαίνει ελαφρά και η κόρη του, που δεν έχει κλείσει ακόμη τα δεκαέξι. Πατέρας και κόρη είναι τελείως αποξενωμένοι, ωστόσο ανάμεσά τους υπάρχει ένας δεσμός που ανάγεται σε μια μακρινή εποχή, θαρρείς προγενέστερη της ύπαρξής τους. Οι δεκατέσσερις μέρες της κρουαζιέρας είναι ο χρόνος που έχει στη διάθεσή της η κόρη για να γνωρίσει αυτόν τον απόμακρο πατέρα, αλλά και για ν’ ανακαλύψει κάτι εξίσου άγνωστο, που μέχρι τότε απλώς το ονειρευόταν: την ίδια τη ζωή. Αυτή η αφήγηση ενός ταξιδιού μύησης στη ζωή, που αναδύεται στη μνήμη σαν μια περιπλάνηση στη χώρα των νεκρών, είναι γραμμένη σε μια αυστηρή και νευρώδη πρόζα, που επιβεβαιώνει τη μοναδική θέση της Φλερ Γιέγκυ στο τοπίο της σύγχρονης ιταλικής λογοτεχνίας.

> Το Προλετέρκα τιμήθηκε με τα βραβεία Vailate Alberico Sala 2001, Donna Città di Roma 2001, Vittorini 2002 και Viareggio 2002.

[ Οπισθόφυλλο των εκδόσεων Χατζηνικολή, 2004 ]

Είπαν για το βιβλίο

Το Προλετέρκα είναι ένα βιβλίο από φωτιά και πάγο. Με ολοένα μεγαλύτερη μαεστρία, η Φλερ Γιέγκυ κατακτά μια πρόζα που είναι μοναδική και απολύτως προσωπική. Παράξενη πρόζα, φτιαγμένη από φιλντισένια, αιχμηρά λέπια, ανταύγειες από πέτρες σκληρές και χρωματιστά γυαλιά, απότομα άλματα ρηματικών χρόνων και εξίσου απότομα περάσματα από το πρώτο στο τρίτο πρόσωπο… Άλματα, περάσματα, αδιάκοπες εστιάσεις με ένα κιάλι που, δίχως ποτέ να χάνει την ευκρίνεια του, άλλοτε πλησιάζει κι άλλοτε απομακρύνει τον αναγνώστη από τη σκηνή, απομονώνοντας περιοχές πάθους χημικά εξαγνισμένου, που αιφνιδιάζει, προκαλώντας συγκινήσεις σπάνιας έντασης.
– GIOVANNI MARIOTTI

Το Προλετέρκα είναι μια ιστορία ενηλικίωσης – πυκνή, ευαίσθητη, αλλά και κλινικά ακριβής. Η κοφτερή σαν κρύσταλλο πρόζα της Γιέγκυ φέρνει με χειρουργική ακρίβεια στην επιφάνεια τα ρεύματα της καταπιεσμένης στοργής που κυλούν υπόγεια στη σχέση της κόρης με τον πατέρα της.

« Ο θάνατος και η αποξένωση στροβιλίζονται σαν απειλητικό μουσικό μοτίβο πάνω από τις ελλειπτικές σκηνές που συνθέτουν αυτό το ανησυχαστικό μυθιστόρημα της Φλερ Γιέγκυ ».
– KIRKUS REVIEWS –

Λίγα λόγια για τη συγγραφέα

Η ΦΛΕΡ ΓΙΕΓΚΥ γεννήθηκε στη Ζυρίχη και ζει στο Μιλάνο. Έχει δημοσιεύσει τα βιβλία: Ο φύλακας άγγελος (1971), Τα υδάτινα αγάλματα (1980), Το δάχτυλο στο στόμα (1986), Τα μακάρια χρόνια της τιμωρίας (1989 – εκδ. Χατζηνικολή, 1995), Ο φόβος τ’ ουρανού (1994 – εκδ. Χατζηνικολή, 1998), Προλετέρκα (2001 – εκδ. Χατζηνικολή, 2004) και Είμαι ο αδελφός της ΧΧ (2016).
Στις Εκδόσεις Άγρα έχει εκδοθεί ο τόμος διηγημάτων της Είμαι ο αδελφός της ΧΧ (Μάρτιος 2020), ενώ ετοιμάζεται η νέα έκδοση του βιβλίου Τα μακάρια χρόνια της τιμωρίας.