Μαρ. Σιζόπουλος στο “Π”: Νέα άτυπη Πενταμερής για το Κυπριακό
Tου
Δρος ΜΑΡΙΝΟΥ ΣΙΖΟΠΟΥΛΟΥ
Προέδρου του Κινήματος
Σοσιαλδημοκρατών ΕΔΕΚ (Κύπρου)
Η πρόσφατα εξαγγελθείσα από τον ΓΓ του ΟΗΕ πρόθεση για σύγκληση μιας νέας άτυπης Πενταμερούς Διάσκεψης για το Κυπριακό, κατά το πρότυπο του Crans Montana, και η αποστολή της κ. Λουτ για να διερευνήσει τις προθέσεις των εμπλεκομένων μερών και να καθορίσει τη βάση μιας νέας προσπάθειας για την επίλυση του Κυπριακού, επαναφέρει στο προσκήνιο και το πλαίσιο των έξι σημείων του κ. Γκουτιέρες.
Ως γνωστόν, το πλαίσιο του ΓΓ υπήρξε στο παρελθόν αντικείμενο αντιπαράθεσης ακόμα και ανάμεσα σε κυπριακά κόμματα ως προς το εάν το περιεχόμενό του ήταν αυτό που προφορικά ανέγνωσε ο ΓΓ στο δείπνο της 30ής Ιουνίου 2017 στο Crans Montana ή αυτό που κατάθεσε ο κ. Άιντα στις 4 Ιουλίου.
Όμως οι διαφωνούντες ως προς το περιεχόμενο δεν αποδέχτηκαν την πρόταση της ΕΔΕΚ να ζητηθεί από τον ΓΓ να δώσει γραπτώς το πλαίσιό του για να μην υπάρχουν παρερμηνείες. Όταν μάλιστα θα αποτελέσει και τη βάση διαπραγμάτευσης με έναν απροσδιόριστο αντίπαλο, είναι ένας πρόσθετος λόγος να είναι γραπτό.
Αυτό καθίσταται ως επιπρόσθετη αναγκαιότητα, καθώς οι συνομιλίες στο Crans Montana κατέρρευσαν λόγω της στάσης του τούρκου ΥΠΕΞ και της επιμονής του «οι Ελληνοκύπριοι να ξεχάσουν το μηδέν εγγυήσεις και μηδέν στρατεύματα». Παρ’ όλα αυτά, ο ΓΓ του ΟΗΕ, στην έκθεσή του, που ακολούθησε, πίστωσε την Τουρκία με εποικοδομητική στάση και επέρριψε την ευθύνη του ναυαγίου κατά 50% στην ελληνοκυπριακή πλευρά.
Η επαναφορά στο προσκήνιο του πλαισίου των έξι σημείων ως βάση επανέναρξης των συνομιλιών, ώστε να συνεχιστούν από το σημείο που έμειναν στο Crans Montana (θέση δυστυχώς και κυπριακών κομμάτων, όχι φυσικά της ΕΔΕΚ), καθιστά αναγκαία την ενημέρωση των πολιτών, για να γνωρίζουν τι ακριβώς περιλαμβάνει το συγκεκριμένο πλαίσιο. Επιπρόσθετα, πρέπει να απαντηθεί και το ερώτημα που αφορά το αν πράγματι ανταποκρίνεται στις αποφάσεις και τα ψηφίσματα του ΟΗΕ και όντως μπορεί να αποτελέσει μια αξιόπιστη βάση που να προδικάζει θετική κατάληξη των συνομιλιών:
1. Κατάργηση της συνθήκης εγγύησης και του μονομερούς δικαιώματος επέμβασης και αντικατάσταση με ένα νέο σύστημα ασφάλειας, με το οποίο και οι δύο κοινότητες να νιώθουν ασφάλεια.
Το νέο σύστημα που θα καταργεί τις εγγυήσεις δεν καθορίζεται, όταν μάλιστα η Τουρκία και το κατοχικό καθεστώς συνεχίζουν να επιμένουν στις εγγυήσεις. Επιπρόσθετα, έμμεσα αναγνωρίζει το δικαίωμα μονομερούς επέμβασης, όταν είναι πολύ καλά γνωστό ότι οι συμφωνίες Ζυρίχης – Λονδίνου δεν το προνοούσαν και παραγνωρίζεται η γνωμάτευση της νομικής υπηρεσίας του ΟΗΕ του 1962, σύμφωνα με την οποία η χρήση του δικαιώματος επέμβασης, για να ασκηθεί στην περίπτωση που οι τρεις εγγυήτριες δυνάμεις θα συμφωνούσαν, θα έπρεπε να τύχει της έγκρισης του Συμβουλίου Ασφαλείας.
2. Τα στρατεύματα να μειωθούν σημαντικά την πρώτη μέρα της λύσης και σταδιακά να φτάσουν στα επίπεδα του 1960, σε σχέση με το εάν η παραμονή θα έχει καταληκτική ημερομηνία ή αντίθετα θα αναθεωρηθεί θα συζητηθεί σε υψηλό επίπεδο (από τους ηγέτες των τριών εγγυητριών χωρών).
Η παραμονή οποιουδήποτε αριθμού στρατευμάτων και μετά την εφαρμογή της λύσης δέον να θεωρηθεί ως μόνιμη. Η Τουρκία δεν θα αποδεχθεί να υπάρχει καταληκτική ημερομηνία. Η Κύπρος θα είναι το μόνο κράτος-μέλος του ΟΗΕ και της ΕΕ που θα έχει ξένες εγγυήσεις. Επιπρόσθετα, η λήψη της απόφασης από τις τρεις εγγυήτριες χώρες συνιστά αποδοχή παραμονής εγγυήσεων.
3. Όσον αφορά το Περιουσιακό, στις περιοχές που θα παραμείνουν υπό τον έλεγχο των δύο κοινοτήτων προτεραιότητα απόκτησης θα έχουν οι σημερινοί χρήστες, αλλά όχι σε ποσοστό 100%.
Το σημείο αυτό ουσιαστικά νομιμοποιεί και επιβάλλει την ανταλλαγή περιουσιών, παραβιάζοντας το ατομικό δικαίωμα των πολιτών για αξιοποίηση της περιουσίας τους. Νομιμοποιεί τους έποικους ως πολίτες της Κυπριακής Δημοκρατίας καθώς και την κατοχή και ιδιοκτησία ελληνοκυπριακών περιουσιών, που παράνομα κατέχουν.
4. Οι τούρκοι υπήκοοι θα μπορούν να εγκατασταθούν μόνιμα σε αριθμό δίκαιο ανάλογα με τους έλληνες υπηκόους. Από το καθεστώς αυτό εξαιρούνται οι φοιτητές, οι τουρίστες και οι εποχιακοί εργάτες.
Ο αριθμός αυτός των τούρκων υπηκόων θα είναι επιπρόσθετος των 130.000 εποίκων που ήδη «απέκτησαν την υπηκοότητα του κατοχικού καθεστώτος». Επιπρόσθετα, θα νομιμοποιηθεί ακόμα ένας αριθμός σε σχέση με τους ελλαδίτες μόνιμους κατοίκους, που θα μπορεί να ανέλθει μέχρι και τις 40.000. Όμως δεν διευκρινίζεται με ποιο μηχανισμό θα διατηρηθεί αυτή η αναλογία. Εάν, π.χ., ανατραπεί λόγω διαφορετικού ρυθμού γεννητικότητας ή μόνιμης παραμονής φοιτητών μετά την αποπεράτωση των σπουδών τους ή των εποχιακών εργατών μετά την ολοκλήρωση της άδειας εργασίας τους ή ακόμα γιατί αριθμός Ελλαδιτών θα επιστρέψει στην Ελλάδα. Είναι προφανές ότι η υιοθέτηση αυτής της πρόνοιας σε σύντομο χρονικό διάστημα, κατά νόμιμο τρόπο, θα μετατρέψει τον ελληνικό πληθυσμό της Κύπρου σε μειοψηφία. Θα επαναληφθεί η περίπτωση της Αλεξανδρέττας.
5. Θα πρέπει να συζητηθεί περαιτέρω η αποτελεσματική συμμετοχή στη διακυβέρνηση και η θετική ψήφος στη λήψη των αποφάσεων, καθώς και η κατανομή των εξουσιών, περιλαμβανομένης της εκ περιτροπής προεδρίας.
Ποια είναι η περαιτέρω αποτελεσματική συμμετοχή, όταν ήδη στην πλειοψηφία των θεσμικών οργάνων της κεντρικής κυβέρνησης έγινε αποδεκτή η αριθμητική εξίσωση και όπου αυτή δεν υπάρχει για τη λήψη απόφασης απαιτείται η θετική ψήφος των Τουρκοκυπρίων;
Στην πραγματικότητα, η υιοθέτηση αυτής της πρόνοιας καθιστά την Τουρκία, διαμέσου των Τουρκοκυπρίων, ρυθμιστή όλων των αποφάσεων του κράτους. Αναπόφευκτα, από τους υποστηρικτές του πλαισίου πρέπει να απαντηθεί και το εξής ερώτημα: Εάν επί προεδρίας του τουρκοκυπρίου εκπροσώπου η Τουρκία προκαλέσει κάποια ένταση και οδηγήσει το κράτος σε λειτουργική κρίση, ποιος θα έχει τη νομιμότητα να συνεχίζει να το εκπροσωπεί σε διεθνές επίπεδο;
6. Στο εδαφικό η τουρκοκυπριακή πλευρά οφείλει να προσαρμόσει τον χάρτη για να ανταποκρίνεται στις ευαισθησίες των Ελληνοκυπρίων σε σχέση με κάποιες περιοχές, π.χ., της Μόρφου.
Αυτό είναι και το μόνο από τα έξι σημεία που μπορεί να θεωρηθεί ως σχετικά ευνοϊκό για την ελληνοκυπριακή πλευρά.
Από την ανάγνωση και μόνο του πλαισίου καθίσταται πασιφανές ότι βρίσκεται εκτός του καταστατικού χάρτη και των αποφάσεων του ΟΗΕ. Συγκεκριμένα παραβιάζει τις αποφάσεις για:
– Πλήρη αποχώρηση των κατοχικών στρατευμάτων.
– Επιστροφή όλων των προσφύγων στις περιουσίες τους σε συνθήκες ασφάλειας.
– Επαναπατρισμό των εποίκων.
– Κατάργηση των αναχρονιστικών εγγυήσεων.
Τέλος, η τυχόν αποδοχή και υλοποίηση των παραπάνω προνοιών ουσιαστικά θα οδηγήσει σε λύση τουρκικών προδιαγραφών. Η αλεξανδρεττοποίηση της Κύπρου θα είναι αναπόφευκτη.
Έπειτα από 44 χρόνια άγονων συνομιλιών, συνεχών διολισθήσεων προς τις τουρκικές απαιτήσεις και σταδιακή μετατροπή του Κυπριακού από θέμα εισβολής, κατοχής και συνεχιζόμενης εθνοκάθαρσης σε θέμα διακοινοτικής διευθέτησης, επιβάλλεται αλλαγή τακτικής. Κύπρος και Ελλάδα θα πρέπει να απαιτήσουν αλλαγή της βάσης των συνομιλιών και να ζητήσουν από τον ΓΓ του ΟΗΕ την υλοποίηση της απόφασης της Γ.Σ. της 13ης Μαΐου 1983 για τη σύγκληση Διεθνούς Διάσκεψης για κατά προτεραιότητα συζήτηση της διεθνούς πτυχής του προβλήματος.
Έντυπη έκδοση ΤΟ ΠΑΡΟΝ