Τι οφείλει να πει ο Αναστασιάδης σε Τατάρ και Γκουτιέρες… – Του Γ. Χαραλαμπίδη
Για να μπει φρένο στη διχοτόμηση
Του
ΓΙΑΝΝΟΥ ΧΑΡΑΛΑΜΠΙΔΗ
Δρος των Διεθνών Σχέσεων
Αύριο, Τρίτη, ο Πρόεδρος Αναστασιάδης θα έχει συνάντηση γνωριμίας με τον κατοχικό ηγέτη Ερσίν Τατάρ. Τόσο ο Τατάρ όσο και ο Ερντογάν είναι σαφείς στις θέσεις τους για λύση δύο κρατών και συνομοσπονδία.
Συνεπώς, στην άτυπη Πενταμερή θα έχουν ως στόχο την αλλαγή της βάσης των συνομιλιών και την ανατροπή των ψηφισμάτων 541 και 550 του Συμβουλίου Ασφαλείας καθώς και του άρθρου 2 παράγραφος 4 του Χάρτη του ΟΗΕ, που προνοούν ότι το ψευδοκράτος και οι θεσμοί του δεν μπορούν να αναγνωριστούν διότι είναι το αποτέλεσμα της χρήσης όπλων και της βίας. Το ερώτημα είναι κατά πόσο ο κύπριος Πρόεδρος μπορεί και πώς να ξεκαθαρίσει το σκηνικό και να αποτρέψει τις διχοτομικές προθέσεις της Άγκυρας;
Νομική τεκμηρίωση
Η νομική τεκμηρίωση, η οποία μπορεί να χρησιμοποιηθεί από την Κυπριακή Δημοκρατία και να υποδειχθεί προς τον ΓΓ του ΟΗΕ και την κ. Λουτ, αλλά και προς τον κ. Τατάρ την Τρίτη, εν όψει Πενταμερούς, έχει ως εξής:
1. Τα ψηφίσματα 541 και 550 του ΣΑ και το άρθρο 2 παράγραφος 4 του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών καθορίζουν ρητώς ότι δεν μπορεί να αναγνωριστεί το ψευδοκράτος ως αποτέλεσμα βίας και χρήσης όπλων. Συνεπώς, δεν μπορεί να συγκληθεί Πενταμερής εάν η τουρκική πλευρά δεν αλλάξει τις αξιώσεις της.
2. Η Τουρκία και ο κ. Τατάρ θα πρέπει να ανακαλέσουν την απόφασή τους για το άνοιγμα τμήματος του παραλιακού μετώπου της περίκλειστης πόλης της Αμμοχώστου, όπως προβλέπει η τελευταία προεδρική δήλωση του Συμβουλίου Ασφαλείας, η οποία στηρίζεται στα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας για την επιστροφή της πόλης της Αμμοχώστου και την επιστροφή της στους μόνιμους κατοίκους της. Εάν η Τουρκία δεν προβεί στο αυτονόητο, τι νόημα έχει μια Πενταμερής; Πώς θα αποδείξει τις καλές της προθέσεις;
Ενώπιον του Συμβουλίου Ασφαλείας και το κεφάλαιο 7
Υπό αυτές τις συνθήκες και εφόσον ο κ. Ερντογάν και ο κατοχικός ηγέτης Ερσίν Τατάρ δηλώνουν ότι έχει τελειώσει η προηγούμενη βάση των συνομιλιών και ότι στόχος είναι η λύση των δύο κρατών, ο ίδιος ο ΓΓ του ΟΗΕ, ως διαμεσολαβητής, έχει υποχρέωση να ξεκαθαρίσει το σκηνικό. Εάν, δε, η Τουρκία επιμένει, τότε δεν έχει καμιά εξουσιοδότηση και από κανέναν να προχωρήσει στη σύγκληση άτυπης Πενταμερούς.
Ταυτοχρόνως, έχει υποχρέωση να προχωρήσει σε αναφορά προς το Συμβούλιο Ασφαλείας, ασχέτως αν το Κυπριακό δεν ανήκει στο κεφαλαίο 7, επί τη βάσει του όποιου μπορούν να επιβληθούν κυρώσεις. Αυτές μπορούν να προκύψουν μέσω της ΕΕ. Ακόμη και αν ο ΓΓ του ΟΗΕ δεν έχει τέτοιες προθέσεις, ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας έχει κάθε δικαίωμα, ως ηγέτης ανεξάρτητου και υπό κατοχή κράτους, να ζητήσει από το κ. Γκουτιέρες να συμπεριφερθεί τοιουτοτρόπως. Δεν πρόκειται για όρους, αλλά για βασική διαδικασία, η οποία δεν επιτρέπει στην Τουρκία, πρώτον, να μετατρέψει την Πενταμερή σε φύλο συκής και, δεύτερον, να αλλάξει τη βάση των συνομιλιών. Η εκπλήρωση όσων η Τουρκία οφείλει να πράξει στο θέμα της Αμμοχώστου θα αποκαλύψει, σε περίπτωση άρνησης της Άγκυρας, ότι δεν έχει σκοπό να λύσει το Κυπριακό, αλλά να διαλύσει την Κυπριακή Δημοκρατία, γεγονός που ο Πρόεδρος πρέπει να αξιώσει από τον ΓΓ του ΟΗΕ να καταγράψει στην αναφορά του προς το Συμβούλιο Ασφαλείας.
Το Συμβούλιο Ασφαλείας και το κεφάλαιο 7
Επειδή, δε, η Τουρκία σε μια τέτοια περίπτωση θα κλιμακώσει την κρίση, τόσο η κυπριακή κυβέρνηση όσο και η ελληνική θα πρέπει να ενημερώσουν του εταίρους από τώρα για έκτακτο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο με ενεργοποίηση του άρθρου 42 παράγραφος 7 των Συνθηκών. Ταυτοχρόνως, θα πρέπει να ζητήσουν ακρόαση από το Συμβούλιο Ασφαλείας μαζί με άλλες χώρες, όπως η Αρμενία, και με τη στήριξη της Γαλλίας, για να αιτηθούν όπως η Τουρκία περάσει πλέον στο κεφάλαιο 7 για τη δράση της σε περιφερειακό επίπεδο (Κύπρος, Λιβύη, Συρία, Ναγκόρνο Καραμπάχ), επισημαίνοντας ότι συνιστά απειλή για την περιφερειακή σταθερότητα και ειρήνη και ότι θα πρέπει να της επιβληθούν κυρώσεις από το Συμβούλιο Ασφαλείας. Οφείλουμε όμως να είμαστε καλά μελετημένοι.
Εξευμενισμός και αποτροπή
Για να συμβούν τα ανωτέρω θα πρέπει να τερματιστεί η πολιτική του εξευμενισμού. Η κυπριακή κυβέρνηση οφείλει να πράξει αυτό που δεν έπραξε για χρόνια. Και ας μην ενεργήσει το Συμβούλιο Ασφαλείας όπως πρέπει. Εάν το Συμβούλιο Ασφαλείας αρνηθεί να αντιμετωπίσει την τουρκική προκλητικότητα και απειλή, τότε θα αποκαλυφθεί η αδυναμία του, όπως και του ΟΗΕ γενικότερα, επί του οποίου για σειρά ετών επενδύει η ηγεσία μας, έχοντας την ψευδαίσθηση ότι είναι δικαστήριο που μπορεί να απονέμει δικαιοσύνη.
Είτε το Συμβούλιο Ασφαλείας θα αναλάβει υπεύθυνο ρόλο είτε Αθήνα και Λευκωσία θα πρέπει να αντιληφθούν επιτέλους ότι χωρίς την αντίληψη του ενιαίου αμυντικού χώρου, της αποτρεπτικής ισχύος και των συμμαχιών η Τουρκία θα συνεχίσει να επιδιώκει την επιβολή της νεοοθωμανικής της πολιτικής, είτε διά των όπλων της είτε διά της σκιάς τους. Το ζήτημα δεν είναι αν υπάρχουν ή όχι εναλλακτικές στρατηγικές επιλογές και νομικά εργαλεία αντιμετώπισης της τουρκικής βουλιμίας.
Αυτά υπάρχουν. Το ζητούμενο είναι αν υπάρχει πολιτική πρόθεση από την Αθήνα και τη Λευκωσία να σταματήσουν την επιθετικότητα της Άγκυρας μέσα από τη στρατηγική της αποτροπής, αντί αυτής του εξευμενισμού. Το πρόβλημα, λοιπόν, δεν είναι οι εναλλακτικές επιλογές, αλλά η ηγεσία, η οποία πολλάκις θέτει η ίδια την αξιοπιστία της εν αμφιβόλω. Γι’ αυτό καλπάζει ο Σουλτάνος. Και δυστυχώς δεν τους υπολογίζει…
Έντυπη έκδοση ΤΟ ΠΑΡΟΝ