Όταν η Δημοκρατία φοβήθηκε… – Της Μ. Καρακλιούμη

Της
ΜΑΡΙΑΣ ΚΑΡΑΚΛΙΟΥΜΗ
Πολιτικής Αναλύτριας RASS

Η ραγδαία εκλογική άνοδος της Χρυσής Αυγής υπήρξε ένα πάρα πολύ σοβαρό «ατύχημα» που ανέδειξε θεμελιώδη προβλήματα δημοκρατικής παιδείας και πολιτικής α­ντίληψης στην ελληνική κοινωνία. Συνέπεσε με μια δύσκολη περίοδο, όπου κάθε πολίτης είχε αντιληφθεί ότι το ελληνικό κράτος, που για μισό αιώνα ξόδευε περισσότερα από όσα εισέπραττε και κάλυπτε τη διαφορά με δάνεια, δεν μπορούσε πια να συνεχίσει τη σπάταλη πορεία του.

Εκείνη την περίοδο, η Δημοκρατία, οι θεσμοί της και κυρίως οι θεσμικοί της παράγοντες έχασαν το νήμα με την κοινωνία και δεν μπόρεσαν να εξηγήσουν τα ανεξήγητα, ούτε να δώσουν πειστικές απαντήσεις για τις ενδεχόμενες λύσεις που προτείνονταν.

Σε έρευνα της RASS τον Φεβρουάριο του 2012 καταγράφονται μεταξύ άλλων ως δεύτερο πρόβλημα της χώρας «οι πολιτικοί» με 27,6% ή η άποψη πως οι εκλογές δεν θα αλλάξουν τίποτα (64,7%). Εκεί βρήκε έδαφος η Χρυσή Αυγή. Κατάφερε να εκφράσει ως επί το πλείστον λούμπεν στοιχεία με έντονο θυμό και αρκετά συμπλέγματα, επιρρεπή σε θεωρίες συνομωσίας και να δημιουργήσει εκλογική βάση υπολογίσιμη και «σκιαχτική» για το πολιτικό σύστημα, που ήταν ήδη έξω από τα νερά του.

Η Χρυσή Αυγή εκμεταλλεύτηκε τη διατάραξη της πολιτικής αδράνειας που είχαμε συνηθίσει τα ήρεμα χρόνια της Μεταπολίτευσης. Δεν έδωσε απαντήσεις (δεν είχε τη δυνατότητα άλλωστε), έδωσε όμως άλλοθι στον θυμωμένο ψηφοφόρο. Την ακολούθησαν κυρίως νέοι άνδρες, άνεργοι ή χαμηλά αμειβόμενοι στον ιδιωτικό τομέα, με αισθητική νύχτας και «σιδεράδικου γυμναστηρίου», που δεν έβλεπαν φως στη ζωή τους. Άνθρωποι που δεν ήλπιζαν σε τίποτα και δεν ένιωθαν ότι είχαν να χάσουν τίποτα.

Η απόφαση ενοχής των κατηγορούμενων στη δίκη της Χρυσής Αυγής βάζει τέλος σε ένα εγκληματικό, αντιαισθητικό και επικίνδυνο επιχειρησιακό μόρφωμα, δεν βάζει όμως τέλος στον νεοφασισμό στην Ελλάδα. Είναι μια σημαντική αρχή, αλλά ο φασισμός ηττάται στην κοινωνία, όχι στο δικαστήριο. Θα εκλείψει μόνον όταν δούμε το πρόβλημα κατάματα. Φασίστας δεν είναι μόνον όποιος έχει τατουάζ τη σβάστικα, είναι όποιος σκέφτεται με αυτόν τον τρόπο.

Το 2012 η Δημοκρατία φοβήθηκε, οι εκπρόσωποί της κυριαρχήθηκαν από τα ενοχικά τους συμπλέγματα και κρύφτηκαν στα λαγούμια τους.

Σήμερα είναι η ευκαιρία ο πολιτικός κόσμος να ξεπεράσει τον εαυτό του και να σταθεί στο ύψος των περιστάσεων, να χτυπήσει την αδικία, την ανισότητα, την πελατειακή λογική στη νομή της εξουσίας, να ενισχύσει τη Δημοκρατία.

Απαιτείται δράση καθημερινή για να ωριμάσει η Δημοκρατία, να ενισχυθεί η συμμετοχή του πολίτη, να γίνει καθημερινότητα η διαφάνεια, η λογοδοσία, η αξιοκρατία και η ισονομία. Για να εμπεδωθεί η εμπιστοσύνη του πολίτη προς τους θεσμούς θέλει δουλειά πολλή.

Έντυπη έκδοση ΤΟ ΠΑΡΟΝ