Η Αλβανία του κ. Έντι Ράμα και η Ελλάδα – Του Αλ. Μάλλια
Του πρέσβη ε.τ.
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ Π. ΜΑΛΛΙΑ *
Υποψήφιου Ευρωβουλευτή
με τη Νέα Δημοκρατία
1. Η τουρκοαλβανική συνεννόηση και συνεργασία θα αποδειχθεί ισχυρότερη της ελληνοαλβανικής. Αποφεύγω να αναφερθώ σε ειδικότερα, επιχειρησιακής μορφής σενάρια, στα οποία θα μπορούσε να με οδηγήσει η παρουσία τουρκικής ναυτικής δύναμης στην Αλβανία (Αυλώνας).
Με βάση το άρθρο 4 του ισχύοντος Ελληνοαλβανικού Συμφώνου Φιλίας, Συνεργασίας, Καλής Γειτονίας και Ασφάλειας –ισχύει από 9 Μαρτίου 1998–, η Ελλάδα νομιμοποιείται να ζητήσει άμεσες και προληπτικές διαβουλεύσεις (αμελητί, κατά τη διατύπωση του Συμφώνου) με την Αλβανία για οποιαδήποτε ενέργεια των Τιράνων σε σχέση με την Τουρκία, εφόσον «…η κατάσταση που έχει ανακύψει είναι δυνατόν να βλάψει τα σχετικά με την ασφάλεια ουσιώδη συμφέροντά μας…».
2. Νιώθουμε ενόχληση από προβλήματα που συνδέονται με την ασυνέπεια λόγων και πράξεων και τον εθνικισμό που εκπέμπουν για λόγους προσωπικής και κομματικής ιδιοτέλειας συγκεκριμένοι πολιτικοί στα Τίρανα. Συχνά το πράττουν για να κρύψουν τις δικές τους πολιτικές αδυναμίες και τα ευδιάκριτα προσωπικά τρωτά τους σημεία. Το πράττουν ως αντιπερισπασμό στον νεποτισμό τους και στην αναγκαστική, ελλείψει ελπίδας, φυγή εκτός των συνόρων, στην οποία υποχρεώνουν δεκάδες χιλιάδες αλβανούς πολίτες. Συνοδεύονται συχνά από πράξεις που φανερώνουν αυθάδεια και αλαζονεία έναντι της Ελλάδος.
3. Η μόνη αποτελεσματική πολιτική των Αθηνών έναντι της γειτονικής μας αυτής χώρας είναι η επιμονή στο τρίπτυχο που κατά κανόνα απουσιάζει:
♦ σταθερότητα και επιμονή στις θέσεις,
♦ συνέπεια έργων και πράξεων,
♦ συνέχεια της πολιτικής.
Μακριά, δηλαδή, από συναισθηματικές εξάρσεις και μεταπτώσεις. Σταθερά βήματα με συνέχεια. Αυτή είναι και η πλέον απαιτητική, διότι προϋποθέτει σταθερό στόχο. Διερωτώμαι αν υπάρχει.
4. Συγκεκριμένοι πολιτικοί ηγέτες των Τιράνων συγκεντρώνουν την προσοχή τους κυρίως προς την Ελλάδα. Όχι με συζήτηση για αναθεώρηση των συνόρων, Παρότι η εκδοχή αυτή κάθε άλλο παρά απουσιάζει από τα εγχειρίδια, τους χάρτες και τη ριψοκίνδυνη για την ίδια την Αλβανία ρητορική συγκεκριμένων πολιτικών της, λόγω της πραγματικής και μη αναστρέψιμης τουλάχιστον στον 21ο αιώνα ανισορροπίας ισχύος μεταξύ Ελλάδος και Αλβανίας. Όμως, όλα τα εγχειρίδια, συγγράμματα και εθνικά δόγματα που έχουν αλβανική υπογραφή συγκλίνουν σε ένα σημείο.
Εμμένουν, δυστυχώς, περισσότερο όχι στις υπαρκτές, αλλά μεταφυσικού χαρακτήρα, διαφορές μας και, βέβαια, όχι στο ισχυρό κοινό μας συμφέρον. Προσπαθούν να μας επαναφέρουν στο παρελθόν, προβάλλοντας συγκεκριμένες αξιώσεις, που δεν στερούνται εδαφικού χαρακτήρα, αντί να συμφωνήσουμε ότι μας ενδιαφέρει μόνο το μέλλον.
Την πολιτική αυτή γραμμή και κατεύθυνση στηρίζει και υποδαυλίζει και η Τουρκία.
5. Θα ήθελα να μπορούσα να συμμεριστώ μια τεχνητή αισιοδοξία που υπάρχει… Η εκδήλωση αλληλεγγύης της Ελλάδος προς τη δοκιμαζόμενη, λόγω των καταστρεπτικών σεισμών, γειτονική μας Αλβανία δεν αποτελεί συνθήκη ικανή για να μεταβάλει το κλίμα. Όπως ακριβώς συνέβη και στις προηγούμενες περιπτώσεις παροχής ουσιαστικής ανθρωπιστικής, τεχνικής, οικονομικής και εντέλει πολιτικής βοήθειας προς την Αλβανία.
Το πρόσφατο παρελθόν έχει αποδείξει ότι μια συνολική συμφωνία δύσκολα μπορεί να γίνει με τον ευμετάβλητο πρωθυπουργό κ. Έντι Ράμα. Έχει εθισθεί στο να είναι πολλαπλώς επωφελούμενος και να ενεργεί ευθυγραμμιζόμενος με τις επιδιώξεις του Προέδρου της Τουρκίας κ. Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Πρωταγωνίστησε στην ακύρωση της Συμφωνίας για τις Θαλάσσιες Ζώνες και την ΑΟΖ του 2009.
Δεν δίνω πίστη στις συγκυριακές του διαβεβαιώσεις –αν έδωσε– και μεταμορφώσεις. Ελπίζω να έχουμε αντιληφθεί τη στρατηγική σημασία που έχει η ολιστική στήριξη της ελληνικής μειονότητας στην Αλβανία και ειδικά στη Χειμάρρα, στη μόνη βορείως των συνόρων μας συμπαγή εθνική μειονότητα που έχουμε.
6. Ομολογείται από κορυφαίους πολιτικούς της Αλβανίας ότι η ακύρωση της Συμφωνίας του 2009 για τις Θαλάσσιες Ζώνες και την ΑΟΖ έγινε μετά από παρέμβαση της Άγκυρας. Η επέμβαση της Τουρκίας εκδηλώθηκε με παντός είδους αντιπαροχές προς πολιτικούς των Τιράνων και προσωπικά προς τον κύριο Έντι Ράμα, όπως έχει καταγγελθεί στη Βουλή της Αλβανίας. Εντούτοις δεν αντιμετωπίστηκε με συνέχεια από τις διαδοχικές κυβερνήσεις της Ελλάδος. Βάσει της «διπλωματίας του αυτόματου πιλότου», κυβερνήσεις μας που καλύπτουν όλο σχεδόν το πολιτικό φάσμα αναζητούν επί μία δεκαετία τη διέξοδο στις σχέσεις μας με την Αλβανία.
7. Η Αλβανία έλαβε «πράσινο φως» για την έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την Ευρωπαϊκή Ένωση. Πρωτοστατούμε στην έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων με την Ευρωπαϊκή Ένωση χωρίς να κατοχυρώσουμε την εφαρμογή της υποδειγματικής Συμφωνίας του 2009. Η ανάγνωση των παθημάτων μας με την Αλβανία σε διμερές επίπεδο θα αρκούσε για να μας πείσει ότι η υλοποίηση των «δεσμεύσεων» των πολιτικών των Τιράνων θα ήταν προτιμότερο να προηγηθεί της έναρξης των ενταξιακών διαπραγματεύσεων. Η εμπειρία τριάντα ετών μάς οδηγεί στο συμπέρασμα ότι η τακτική των μονομερών χειρονομιών έναντι συγκεκριμένων πολιτικών της Αλβανίας είχε πάντοτε το αντίθετο αποτέλεσμα του επιδιωκομένου, φέρνοντας την Ελλάδα σε δυσχερή διαπραγματευτική θέση. Ας σκεφθούμε έστω για μία στιγμή πώς θα είχε ενεργήσει οποιαδήποτε άλλη χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης αν βρισκόταν στη δική μας θέση.
8. Καταλήγω στο εξής συμπέρασμα: Καμία αλβανική κυβέρνηση δεν θα θελήσει να εφαρμόσει Συμφωνία για την οριοθέτηση της ΑΟΖ με την Ελλάδα που θα ζημιώνει τις θέσεις της Τουρκίας στο Αιγαίο. Δεν μπορούμε δηλαδή να υπολογίζουμε σε μια συμφωνία με την Αλβανία, την οποία θα επικαλούμαστε ως θετικό προηγούμενο στο Αιγαίο. Η εμπειρία με συγκεκριμένους πολιτικούς της Αλβανίας και δη με τον αλαζόνα κ. Ράμα μάς διδάσκει ότι σπάνια τηρούν τις δεσμεύσεις τους απέναντι στην Ελλάδα.
Ευτυχής θα ήμουν αν οι εξελίξεις με διαψεύσουν.
* Aπό το νέο βιβλίο του συγγραφέα «Τα ΣΥΝΟΡΑ – Αναθεωρητισμός» (Εκδόσεις Ι. Σιδέρης)
Έντυπη έκδοση ΤΟ ΠΑΡΟΝ