Περί κορονοϊού και άλλων δαιμονίων

Του
ΔΗΜΗΤΡΗ ΚΟΥΒΕΛΑ
Καθηγητή Κλινικής Φαρμακολογίας,
Τμήμα Ιατρικής, ΑΠΘ

Όταν ο Γιάννης Ιωαννίδης, στις αρχές του έτους, δήλωσε ότι η αντίδραση στην πανδημία του SARS-CoV-2 μπορεί να αποδειχθεί φιάσκο, έκανε μια υποθετική πρόταση, με μεγάλη όμως πιθανότητα να συμβεί.

Όσο περνάει ο καιρός, τόσο η υποθετική αυτή πρόταση επαληθεύεται σε όλο της το μεγαλείο.
Με τις τελευταίες μελέτες, από πολλές χώρες, με τα σωστά επιδημιολογικά εργαλεία και την αντικειμενική θεώρηση, αυτά που σιγά σιγά αποδεικνύονται για την πανδημία είναι αυτά που κάποιοι υποθέταμε από την αρχή και γνωρίζαμε ότι ισχύουν για την οικογένεια των κορονοϊών, για τα αντιικά φάρμακα και τα εμβόλια αλλά και για τα μη φαρμακευτικά μέτρα αντιμετώπισης των επιδημιών.

Οι αρχικές προβλέψεις επιβεβαιώνονται, διότι τίποτα δεν ήταν τόσο άγνωστο τελικώς. Άρα ήταν φιάσκο το γενικευμένο lockdown σε όλο τον κόσμο; Μάλλον ναι. Ή, μάλλον, σίγουρα ναι. Αν δεν ήταν ένα μεγάλο λάθος, λόγω πανικού της πολιτικής ηγεσίας και ευθυνοφοβίας πολλών συνεργαζόμενων επιστημόνων, τότε το μόνο που μένει να σκεφτούμε είναι μια μεγάλη συνωμοσία, όπου συνεργάστηκαν, για την καταστροφή του κόσμου, οι περισσότερες κυβερνήσεις, ο ΠΟΥ, τεράστιοι επιχειρηματικοί όμιλοι κ.λπ. και από πίσω κρύβονται μάγοι, σατανιστές, εξωγήινοι και άλλα δαιμόνια.

Ο SARS-CoV-2 είναι ένας ιός που τελικώς αποδεικνύεται ότι έχει την ίδια σχεδόν νοσηρότητα (νοσεί το ίδιο ποσοστό του γενικού πληθυσμού) και την ίδια θνητότητα (πεθαίνει ανάλογο ποσοστό από τους νοσούντες) με την εποχική γρίπη. Δεν είναι γρίπη, είναι όμως κάτι πολύ ανάλογο. Είναι πολύ ηπιότερος από τα βαριά στελέχη της γρίπης που κατά καιρούς έχουν εμφανιστεί και λίγο βαρύτερος από τον ξάδελφό του που προκαλεί το κοινό κρυολόγημα.

Με μια θνητότητα που δεν ξεπερνάει το 0,2 – 0,3% σημαίνει ότι τελικώς δεν επηρεάζει και πολύ τη θνησιμότητα (θάνατοι από κάθε αιτία) του πληθυσμού μας.

Αν σκεφτεί κανείς ότι η ετήσια θνησιμότητα στην Ελλάδα είναι λίγο μεγαλύτερη από 1%, τότε εύκολα υπολογίζουμε ότι οι ετησίως αναμενόμενοι θάνατοι είναι κατά τι περισσότεροι από τις 110.000 συμπολιτών μας. Φυσικά, μέσα σε αυτούς περιλαμβάνονται οι φυσικοί θάνατοι (γήρας), κακοήθεις νόσοι (συμπαγείς όγκοι, κακοήθειες του αίματος κ.ά.), καρδιαγγειακά συμβάματα (εμφράγματα, εγκεφαλικά, εμβολές κ.λπ.), βίαιοι θάνατοι (τροχαία, εργατικά ατυχήματα κ.λπ.) αλλά και περιγεννητική θνησιμότητα, λοιμώξεις γενικώς και τέλος ιατρικά σφάλματα και πιο συγκεκριμένα θάνατοι από ανεπιθύμητες δράσεις φαρμάκων και άλλων θεραπευτικών μέσων (φυσικά προϊόντα, ΜΗΣΥΦΑ κ.λπ.).

Σε πρόσφατη ιατρική αρθρογραφία υπολογίζονται τα ιατρικά σφάλματα και κυρίως αυτά φαρμακευτικής αιτιολογίας σε τρίτη, κατά αναλογία, αιτία θανάτου, γεγονός που υποδεικνύει πόσο προσεκτικοί πρέπει να είμαστε σε κάθε ατεκμηρίωτη ή πλημμελώς ελεγμένη φαρμακευτική θεραπεία.

Άρα έχουμε μια ίωση για την οποία δεν έχουμε φάρμακο (όπως στις περισσότερες ιώσεις), ούτε εμβόλιο (στις περισσότερες ιώσεις) και η οποία έχει πολύ μικρή θνητότητα, κυρίως ανάμεσα σε πολύ ηλικιωμένους ή ήδη βαριά ασθενείς.

Οι πιθανότητες, πολύ επιτυχώς δηλώνει ο Γιάννης Ιωαννίδης, να πεθάνει κάποιος υγιής παραγωγικής ηλικίας από τον κορονοϊό δεν είναι μεγαλύτερες από το να πεθάνει πηγαίνοντας μια μέρα στη δουλειά του. Φα­ντάζεστε τι θα γινόταν αν κανένας δεν πήγαινε στη δουλειά του λόγω του κινδύνου θανάτου του;

Αυτό λοιπόν συνέβη και με την COVID-19. Ενώ δεν απειλούσε ιδιαιτέρως την κοινωνία, ανεστάλη κάθε παραγωγική και δημιουργική δραστηριότητα, οδηγώντας στον θάνατο πολλές μικρομεσαίες επιχειρήσεις, δημιουργώ­ντας τεράστια ανεργία, αφήνοντας γιγάντια ελλείματα σε μεγάλες επιχειρήσεις, διαλύοντας συστήματα υγείας και φυσικά αυξάνοντας τους θανάτους κάθε αιτιολογίας και δημιουργώ­ντας φτώχεια, που αντικειμενικά είναι η πλέον σημαντική απειλή της υγείας και τη ζωής.

Βέβαια κάθε κρίση είναι και ευκαιρία. Για τη χώρα μας ήταν ευκαιρία να δούμε τις ελλείψεις του συστήματος υγείας και τα κενά της κοινωνικής προστασίας. Φυσικά θα πρέπει αυτά να καλυφθούν άμεσα.

Ήταν ευκαιρία να γνωρίσουμε τη μεγαλύτερη απειλή για την ανθρωπότητα, που είναι οι επιδημίες, και να εκτιμήσουμε τα εμβόλια και τις θεραπευτικές αγωγές. Ήταν ευκαιρία να εκτιμήσουμε πράγματα για την αξία των οποίων δεν γνωρίζαμε, όπως έναν περίπατο το ηλιοβασίλεμα, τη συντροφιά ενός κατοικίδιου, ένα ουζάκι με δύο – τρεις καλούς φίλους, έναν κινηματογράφο ή μία συναυλία.

Η Πολιτεία, πέρα από άτσαλα και αναποτελεσματικά, πάντα αστυνομικού τύπου, μέτρα, δεν έκανε και κάτι ουσιώδες, όπως αυτά που περιέγραψα παραπάνω. Αυτό που μένει σήμερα, ώστε να αποφύγουμε, όσο αυτό είναι δυνατό, την κατάρρευση του συστήματος υγείας και να βοηθήσουμε κυρίως τους εαυτούς μας, είναι να προσπαθήσουμε τουλάχιστο να μειώσουμε τη νοσηρότητα από όλα τα μεταδιδόμενα νοσήματα, δείχνοντας τον πολιτισμό και την ανθρωπιά μας.

Η καθαριότητα φυσικά είναι το προφανές (πλύσιμο τακτικό, ενδελεχές και όχι μόνο στα χεράκια), απόλυτος σεβασμός του ιδιωτικού χώρου του καθενός μας (φιλιά, αγκαλιές κ.λπ. αποφεύγονται), μάσκες όπου υπάρχει συνωστισμός (μέσα μαζικής μεταφοράς, καταστήματα αλλά και συναυλίες, θέατρα κ.λπ.) και φυσικά εμβολιασμός του συνόλου, κατά το δυνατόν, του πληθυσμού, για όλα τα νοσήματα που μπορεί να προληφθούν με αυτόν τον τρόπο.

Θα ήθελα να υπενθυμίσω, κλείνοντας, ότι για τη γρίπη, που συχνά είναι σοβαρότερη του κορονοϊού, υπάρχει εμβόλιο (πρέπει να επαναλαμβάνεται κάθε φθινόπωρο) και εμβολιάζεται περίπου το 20% του πληθυσμού.

Για να πετύχουμε όμως ανοσία κοινότητας (ή αγέλης) χρειάζεται ανοσοποίηση στο 70% του πληθυσμού. Άρα φέτος κάνουμε όλοι το εμβόλιο της γρίπης και ό,τι άλλο ενδείκνυται από την Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών, ώστε να μην καταληφθούν οι κλίνες του ΕΣΥ από ασθενείς που δεν θα χρειαζόντουσαν νοσηλεία.

Αν το σύστημα αντέξει, οι θάνατοι δεν θα ξεπεράσουν αυτούς που περιμένουμε φυσιολογικά, διότι δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι, άσχετα με τον κορονοϊό, οι άνθρωποι παραμένουμε θνητοί.

* Ο Δημήτριος Κούβελας είναι πρ. Πρόεδρος Εθνικής Επιτροπής Αποζημίωσης και Αξιολόγησης Φαρμάκων Ανθρώπινης Χρήσης, πρ. Εθνικός Αντιπρόσωπος στην ΕuNetHTA, πρ. Εθνικός Αντιπρόσωπος στην Επιτροπή Φαρμάκων Ανθρώπινης Χρήσης (CHMP) του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Φαρμάκων (EMA)

Έντυπη έκδοση ΤΟ ΠΑΡΟΝ