Απόψεις για την ελληνοτουρκική κρίση
Τι πρέπει να κάνει η Ελλάδα
«Η Ελλάδα έχει δείξει τη στρατιωτική της ετοιμότητα και αποφασιστικότητα. Έχει συμβιβαστεί με την Αίγυπτο δυτικά του 28ου μεσημβρινού, μετριάζοντας τις βασικές της αρχές, που είναι καθοριστικές Νότια της Κρήτης και ανατολικά του 28ου μεσημβρινού. Δεν μπορεί να περιμένει την επόμενη τουρκική πρόκληση. Πρέπει τώρα να ανατρέψει το σκηνικό που συντηρεί η Τουρκία αναλαμβάνοντας την πολιτική πρωτοβουλία να προτείνει: Πρώτον, την επανέναρξη των διερευνητικών επαφών μόνο για την οριοθέτηση, με παύση προφανώς των μονομερών ενεργειών και αποχή από αυτές. Δεύτερον, την επανάληψη των συναντήσεων για τα ΜΟΕ. Και, τρίτον, τη διαμόρφωση σχήματος υπό την εγγύηση της ΕΕ για τη συμμετοχή των Τουρκοκυπρίων στα μελλοντικά κέρδη από την κυπριακή ΑΟΖ με πλήρη διαφύλαξη της διεθνούς νομικής προσωπικότητας της Κυπριακής Δημοκρατίας».
Ευάγγελος Βενιζέλος
Σκοτώνει και δεν πληρώνει!
«Ο Ερντογάν κυριολεκτικά σκοτώνει και δεν πληρώνει. Περιτριγυρισμένος από βοηθούς που τον επαινούν σαν σουλτάνο, είναι αποκομμένος από την πραγματικότητα. Όπως ο Σαντάμ Χουσεΐν επιτέθηκε στο Κουβέιτ για να το λεηλατήσει και να καλύψει τη δική του οικονομική κακοδιαχείριση, έτσι και ο Ερντογάν απειλεί ανοικτά την ελληνική επικράτεια ενώ η χώρα του καταρρέει οικονομικά».
Michael Rubin, Ερευνητής στο American Enterprise Institute της Ουάσινγκτον
Η τύχη του Αιγαίου είναι δεμένη με την τύχη της Ελλάδας…
«Ο Ερντογάν μπορεί να απευθύνεται στον τουρκικό εθνικισμό, όμως απευθύνεται και στον μουσουλμανικό κόσμο. Προσπαθεί να ενεργοποιήσει το εσωτερικό ρήγμα της Μεσογείου που υπάρχει από την εποχή του χαλιφάτου και το οποίο παραγνωρίζουν όσοι μιλάνε για μεσογειακό πολιτισμό, ή για μεσογειακό τρόπο ζωής. Η μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τέμενος είναι ο δικός του συμβολικός Ρουβίκωνας. Η Τουρκία δεν είναι πλέον ένα κράτος που στηρίζεται στην πολιτική ή στρατιωτική του ισχύ για να διεκδικήσει ή να επιβάλει. Είναι ένα κράτος που μιλάει και πράττει στο όνομα μιας θρησκείας και ενός ολόκληρου πολιτισμού. Και μάλιστα στο όνομα της επιθετικότητάς τους.
Ευτυχώς υπάρχει ο Μακρόν. Ίσως γιατί η Γαλλία είναι η μόνη μεγάλη ευρωπαϊκή δύναμη που έχει μεσογειακή πολιτική. Ευτυχώς υπάρχει και το Ισραήλ που έχει ζήσει στο πετσί του τις δονήσεις του μεσογειακού ρήγματος. Ευτυχώς που η Ελλάδα αντιλαμβάνεται επιτέλους ότι το Αιγαίο είναι πέλαγος της Μεσογείου και η τύχη του είναι άρρηκτα δεμένη με την τύχη της».
Τάκης Θεοδωρόπουλος
Η συμμαχία είναι κλινικά νεκρή…
«Ο πρώτος Γεν. Γραμ. του ΝΑΤΟ είχε πει ότι ο ρόλος της Ατλαντικής Συμμαχίας ήταν να κρατήσει τους Σοβιετικούς εκτός, τους Αμερικανούς εντός και τους Γερμανούς κάτω. Άλλαξαν από τότε ριζικά τα δεδομένα. Τα μέλη δεν συμφωνούν πάντα ως προς τη μορφή και το μέγεθος της εξωτερικής απειλής, η Αμερική του προέδρου Τραμπ κατηγορεί τους Ευρωπαίους συμμάχους ότι δεν συμμετέχουν ισότιμα στις αμυντικές δαπάνες και θεωρεί αυτονόητο ότι οι υπόλοιποι θα την ακολουθούν σε ό,τι αποφασίσει, ενώ ο Γάλλος Πρόεδρος (σαν τον τρελό του χωριού που έλεγε την αλήθεια;) φωνάζει ότι η Συμμαχία είναι κλινικά νεκρή. Όσο για εμάς, τη χρειαζόμαστε ακόμη, αλλά δεν πρέπει να περιμένουμε ότι θα λύσει όλα μας τα προβλήματα».
Λουκάς Τσούκαλης, Πρόεδρος του ΕΛΙΑΜΕΠ
Η Τουρκία είναι εταίρος ή κράτος-ταραξίας;
«Οι συμμαχικές σχέσεις έχουν αλλάξει ριζικά. Πολλοί σύμμαχοι του ΝΑΤΟ θέτουν το ερώτημα εάν η Τουρκία είναι εταίρος ή κράτος-ταραξίας. Η συζήτηση αυτή είναι υπερβολική. Ουδείς αμφιβάλλει, όμως, ότι η στρατηγική σχέση μεταξύ της Άγκυρας και των υπερατλαντικών εταίρων της έχει φθάσει στο σημείο θραύσης. Την ίδια ώρα, οι δεσμοί ασφαλείας της Ελλάδας και με τις δύο ακτές του Ατλαντικού ουδέποτε υπήρξαν στενότεροι. Σε περίπτωση που η πολιτική αποκοτιά οδηγήσει σε ένοπλη σύρραξη στην Ανατολική Μεσόγειο, η Άγκυρα θα έχει να αντιμετωπίσει την ισχυρή αντίδραση των ΝΑΤΟϊκών της εταίρων. Δεν θα υπάρξουν νικητές σε αυτή την αντιπαράθεση. Ίσως σημάνει το τέλος της προοπτικής ένταξης της Τουρκίας στην Ε.Ε. και το de facto «πάγωμα» της συνεργασίας της Άγκυρας με το ΝΑΤΟ. Η Ελλάδα θα βρεθεί τότε αντιμέτωπη στα ανατολικά σύνορά της με μία απομονωμένη και ασταθή Τουρκία.
Ποιος θα αναλάβει πρωτοβουλίες για να αποσοβηθεί αυτό το σενάριο; Ουάσιγκτον και Βρυξέλλες δεν διαθέτουν την αναγκαία επιρροή πάνω στην Τουρκία. Το Παρίσι επέλεξε να ενισχύσει τη ναυτική του ισχύ στην περιοχή, δηλώνοντας αλληλέγγυο με την Αθήνα και έτοιμο να αντιμετωπίσει τις τουρκικές προκλήσεις. Αν Αθήνα και Άγκυρα δεν επιτύχουν την αποκλιμάκωση της κρίσης με ίδια μέσα, το Βερολίνο ή άλλες δυνάμεις θα κληθούν να σβήσουν αυτή τη φορά την πυρκαγιά».
Ian Lesser, Αντιπρόεδρος του German Marshall Fund of the United States και εκτελεστικός διευθυντής του GMF στις Βρυξέλλες
Σημαία στα διεθνή φόρα
«Οι δραστηριότητες του ‘‘Oruc Reis’’ αποσκοπούν αποκλειστικά στο να μας εξωθήσει σε αντιδράσεις που να δώσουν αφορμή στον Ερντογάν να δικαιολογήσει περαιτέρω επιθετικές του ενέργειες. Ουσιαστικά, αποδείξαμε ότι μπορέσαμε να εξαλείψουμε το μοναδικό στοιχείο που αποτελεί απειλή στα κυριαρχικά μας δικαιώματα χωρίς να παρασυρθούμε σε περαιτέρω κλιμάκωση, η οποία θα ήταν βούτυρο στο ψωμί του Ερντογάν.
Για αυτόν τον λόγο πρέπει να κάνουμε τον χειρισμό αυτής της κρίσης σημαία στα διεθνή φόρα και σε κάθε διμερή συνάντηση. Το μήνυμά μας θα είναι ότι εξουδετερώσαμε την ουσία της πρόκλησης της Τουρκίας και με την ιστορική κινητοποίησή μας διατηρήσαμε το τακτικό πλεονέκτημα της αποτροπής περισσότερων ουσιαστικών διεκδικήσεων.
Εκείνο που απομένει τώρα είναι να γίνει μία ανάλογη εξήγηση στον ελληνικό λαό, ο οποίος έχει ανάγκη από τόνωση του ηθικού του και ας αφήσουμε τις κινήσεις εντυπωσιασμού στον Σουλτάνο».
Νικόλας Κατσίμπρας, Διδάσκει στο Πρόγραμμα Επίλυσης Συγκρούσεων του Πανεπιστημίου Columbia της Νέας Υόρκης και είναι πρώην αξιωματικός του Πολεμικού Ναυτικού
Θέλει η Άγκυρα να παγιώσει τις διεκδικήσεις της
«Είναι περισσότερο από σαφές ότι ουσιαστικά η Τουρκία ενδιαφέρεται πρωτίστως για κινήσεις που θα ενισχύσουν τις συντεταγμένες της ‘‘Γαλάζιας Πατρίδας’’, τις διεκδικήσεις της, δηλαδή, σε θαλάσσιο χώρο και θαλάσσιες ζώνες, όπως αυτές πολύ χαρακτηριστικά αποτυπώθηκαν στο τουρκολιβυκό σύμφωνο, βασικό χαρακτηριστικό του οποίου είναι η χάραξη μέσης γραμμής με βάση τις ηπειρωτικές ακτές κάθε χώρας, η οποία επί της ουσίας αρνείται ότι τα νησιά έχουν επήρεια στη χάραξη θαλασσίων ζωνών. Η Άγκυρα επιλέγει να αγνοεί τις σχετικές πρόνοιες των διεθνών συμβάσεων, προβάλλοντας μαξιμαλιστικές διεκδικήσεις, και με τις κινήσεις της στο πεδίο επιχειρεί να παγιώσει τις διεκδικήσεις αυτές με προφανή στόχο να τις μεταφέρει ως δεδομένα στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων».
Κώστας Νικολάου, Γεωλόγος πετρελαίων και ενεργειακός οικονομολόγος
Η κλιμάκωση θα είναι αναπόφευκτη…
«Αν οι Τούρκοι επιχειρήσουν να εξερευνήσουν, έστω και ηχητικά, τον βυθό, η Ελλάδα θα πρέπει βίαια να τους εμποδίσει. Σε διαφορετική περίπτωση τα μηνύματα που θα υπάρξουν δεν θα χωρούν παρερμηνεία. Το δικαίωμα των νησιών για υφαλοκρηπίδα αλλά και η δυνατότητα κήρυξης ΑΟΖ στις περιοχές αυτές θα έχουν επίσημα πλέον τεθεί υπό αμφισβήτηση. Για να μην πω πως θα έχουν πλέον καταρριφθεί. Αν δεν υπάρξουν έγκαιρες διεθνείς μεσολαβήσεις για να αποφευχθεί η κορύφωση της κρίσης, με ματαίωση των όποιων τουρκικών ερευνών και της συνακόλουθης ελληνικής στρατιωτικής αντίδρασης, η κλιμάκωση είναι αναπόφευκτη».
Ανδρέας Ανδριανόπουλος
Θα της βάλει κανείς τα γυαλιά;
«Δεν αναγνωρίζει ο Τούρκος υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ στα νησιά, λέει, * αλλά σκίζεται κατ’ αυτάς να πείσει τη Λιβύη του Σαράζ να υπογράψει συμφωνία ΑΟΖ με τη Μάλτα. * Κατά τη γνώμη του, δηλαδή, δικαιούται ΑΟΖ η Μάλτα, που έχει έκταση 316 τετρ. χλμ., αλλά δεν δικαιούται η Ρόδος των 1.400 τετρ. χλμ., ούτε καν η Κρήτη των 8.300 τετρ. χλμ. – που είναι δηλαδή 26 φορές μεγαλύτερη από τη Μάλτα. * Καλά βέβαια, από τότε που η Τουρκία διαγνώστηκε πάσχουσα από δημιουργικό αλληθωρισμό, * γεγονός που της επέτρεψε να λοξέψει τό ’να μάτι της δεξά ‘σαπέρα και να δει τη Λιβύη μπροστά της φάντη μπαστούνι, * ας μην περιμένουμε και χαρτογραφικές ακρίβειες από αυτήν. * Το κρίσιμο ερώτημα είναι αν θα της βάλει κανείς τα γυαλιά (να ξαλληθωρίσει) – και ποιος θα ’ν’ αυτός».
Βασίλης Αγγελικόπουλος, (Από το «Υποβολείο» του στην «Καθημερινή»)
Θα πάρουμε αλλά και θα δώσουμε…
«Βέβαια δεν μπορούμε να προβλέψουμε τις αποφάσεις του δικαστηρίου. Αλλά όπως σχεδόν όλοι πιστεύουν με βάση τις αποφάσεις του Διεθνούς Δικαστηρίου, θα πάρουμε αλλά και θα δώσουμε. Αν έτσι έχουν τα πράγματα, μια απόφαση της Χάγης που δεν θα οδηγήσει στο να πάρουμε χωρίς να δώσουμε, θα φέρει σε πολύ δύσκολη θέση τον Πρωθυπουργό. Οι ‘‘σαμαρικοί’’ θα αντιδράσουν δυναμικά, αφού μια τέτοια εξέλιξη θα υπέσκαπτε τη συνοχή του κόμματος. Την ίδια αρνητική αντίδραση μπορεί να προβλέψει κανείς σε ό,τι αφορά την πλειοψηφία των πολιτών – διότι κανένα κόμμα δεν είχε το θάρρος να πει στον κόσμο την αλήθεια. Δηλαδή πως υπάρχουν και άλλες διαφορές μεταξύ των χωρών.
Συμπέρασμα. Ο μόνος τρόπος να τα βρούμε με την Τουρκία είναι μέσω της διαιτησίας του Διεθνούς Δικαστηρίου. Άλλη λύση απλά δεν υπάρχει. Δυστυχώς για τη στιγμή, κανένα κόμμα δεν λέει τα σύκα σύκα και τη σκάφη σκάφη. Είναι καιρός όμως τα κόμματα να συμφωνήσουν στη μόνη λύση που μπορεί να οδηγήσει στην αποφυγή μιας εθνικής καταστροφής. Δυστυχώς για τη στιγμή, μια τέτοια λύση δεν διαφαίνεται στον ορίζοντα».
Νίκος Μουζέλης, Καθηγητής Κοινωνιολογίας LSE
Έντυπη έκδοση ΤΟ ΠΑΡΟΝ