Αποκλειστικό: Οι Τούρκοι διανέμουν λίστα με βραχονησίδες και η Γερμανία κάνει τα στραβά μάτια

-Η φοβική Ελλάδα και η περίεργη λίστα

Του
ΒΑΣΙΛΗ ΤΑΛΑΜΑΓΚΑ

Η περασμένη Τετάρτη ήταν μια κομβική μέρα για την τελευταία ελληνοτουρκική κρίση. Ο έλληνας πρωθυπουργός έστελνε, με το διάγγελμά του, μήνυμα στην Άγκυρα πως η Ελλάδα είναι ανοικτή σε διαπραγματεύσεις, όχι υπό καθεστώς απειλών, αλλά και πως παράλληλα θα χρησιμοποιήσει τις ένοπλες δυνάμεις για να υπερασπιστεί τα κυριαρχικά της δικαιώματα.

Στο ίδιο πλαίσιο εγγράφεται και η έντονη διπλωματική δραστηριότητα εντός και εκτός Ελλάδος.
Η τηλεφωνική επικοινωνία Μητσοτάκη με τον Σίσι και τον Μακρόν είχε σκοπό να καταδείξει το εύθραυστο της περιοχής αλλά και συνάμα να στείλει το μήνυμα στην Άγκυρα ότι η Ελλάδα δεν είναι μόνη. Στο ίδιο μήκος κύματος ήταν και η ενημέρωση του αμερικανικού παράγοντα, στο πλαίσιο της προετοιμασίας της συνάντησης Δένδια – Πομπέο.

Η φράση «η περιοχή βράζει» έχει ακουστεί τον τελευταίο καιρό από πολλά σοβαρά διπλωματικά χείλη.
Η σημερινή κρίση μόνο κεραυνός εν αιθρία δεν ήταν. Η προ μηνών δημοσίευση της αίτησης της κρατικής εταιρείας πετρελαίων στην τουρκική Εφημερίδα της Κυβερνήσεως για σεισμικές έρευνες έξω από τα ελληνικά χωρικά ύδατα, στο τόξο Καστελλόριζο – Ρόδος – Κάρπαθος – Κάσος – Κρήτη, ήταν η κίνηση προετοιμασίας και η επιβεβαίωση ότι το μνημόνιο Άγκυρας – Τρίπολης υπεγράφη για να εφαρμοσθεί.

Η υπογραφή της Συμφωνίας του Καΐρου μεταξύ Ελλάδας και Αιγύπτου απλώς επέσπευσε τις εξελίξεις.
Το βράδυ της περασμένης Τετάρτης και στον απόηχο της δήλωσης του γάλλου Προέδρου Εμανουέλ Μακρόν περί ενίσχυσης της παρουσίας της Γαλλίας στην Ανατολική Μεσόγειο, το ελικοπτεροφόρο «Τονερέ» και η φρεγάτα «Λαφαγιέτ», συνοδευόμενα από δύο αεροσκάφη Ραφάλ, πήραν εντολή να κάνουν κοινά γυμνάσια με την Ελλάδα το επόμενο πρωί εντός της περιοχής της παρανόμως εκδοθείσας από την Τουρκία Navtex της 10ης Αυγούστου. Στη συνεκπαίδευση, με το ισχυρό μήνυμα προς τη γείτονα, συμμετείχαν και τέσσερις ελληνικές φρεγάτες.

Για κάποιους αναλυτές, η Ελλάδα των χαμηλών τόνων φάνηκε στην κρίσιμη αυτή φάση της τουρκικής κλιμάκωσης απροετοίμαστη και απρόθυμη να ανασχέσει τη στρατηγικού χαρακτήρα πρόκληση της Τουρκίας. Εμφανίστηκε τους τελευταίους μήνες φοβική απέναντι στις γερμανικές και ιταλικές αντιδράσεις, δεν επιχείρησε το πάγωμα των οικονομικών ενισχύσεων της ΕΕ προς τη Λιβύη, δεν αντέδρασε στον προκλητικό αποκλεισμό της χώρας από τη Διάσκεψη του Βερολίνου, όπου ο Ερντογάν παρουσιάστηκε ως ο καθοριστικός παράγοντας, δίνοντάς του τον χρόνο, μεθοδικά, να ενισχύσει το κυβερνητικό μόρφωμα του Σάρατζ, αλλάζοντας εν μέρει τους συσχετισμούς στο έδαφος υπέρ του και εδραιώνοντας την τουρκική επιρροή στη Λιβύη. Δεν έλαβε έγκαιρες πρωτοβουλίες ώστε να ενεργοποιήσει τα συγκλίνοντα συμφέροντα Αιγύπτου και Γαλλίας σε μια αξιόπιστη στρατηγική ανάσχεσης της Τουρκίας στη Λιβύη, περιμένοντας εσφαλμένα να λειτουργήσουν από μόνα τους τα πράγματα υπέρ της Ελλάδας.

Η νέα πρόκληση
Μία ακόμη πρόκληση, ενδεικτική των διπλωματικών μεθοδεύσεων της γειτονικής χώρας, είναι η κίνηση που έγινε επίσης την Τετάρτη από τούρκο πρέσβη, κομβικής βορειοευρωπαϊκής χώρας, σε ξένο ανταποκριτή διεθνούς δικτύου.

Ο τελευταίος ζήτησε πληροφορίες για τις θέσεις της Τουρκίας στο Αιγαίο και έλαβε την απάντηση μέσω μιας μακροσκελούς λίστας με την περίεργη ένδειξη «EGAYDAAK».

Η συγκεκριμένη λίστα έχει συνταχτεί από τις τουρκικές υπηρεσίες το 1996, χρονιά που επίσημα η Τουρκία, στο πλαίσιο αναθεωρητισμού στο Αιγαίο, έθεσε για πρώτη φορά ζήτημα «γκρίζων ζωνών», προκαλώντας το γνωστό επεισόδιο στις βραχονησίδες Ίμια, ανατολικά της Καλύμνου. Το συγκεκριμένο αρκτικόλεξο («EGAYDAAK») αποτελεί ξεχωριστό κεφάλαιο της εκπαίδευσης των τούρκων αξιωματικών. Διανεμήθηκε δε και πριν από δύο χρόνια από την κεντρική υπηρεσία του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών στα υπουργεία Εξωτερικών των χωρών-μελών του ΝΑΤΟ –και όχι μόνο–, ενώ χρησιμοποιήθηκε πρόσφατα και από υψηλόβαθμο διπλωμάτη του γερμανικού υπουργείου Εξωτερικών.

Το τουρκικό υπουργείο εξωτερικών έχει κατ’ επανάληψη μπερδέψει σκόπιμα τις συνθήκες, τις οποίες ερμηνεύει κατά το δοκούν.

Η προπαγανδιστική τουρκική θέση αναφέρει τα εξής: «Η Ελλάδα παραβιάζει τις Συνθήκες Λωζάννης και Παρισίων που αποστρατιωτικοποιούν τα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου, διότι εκτελεί στρατιωτικές ασκήσεις στα νησιά Σαμοθράκη, Αϊ-Στράτη, Ψαρά, Χίο, Ικαρία, Λήμνο, Λέσβο, Σάμο, Τήλο, Χάλκη, Καστελλόριζο και Πάτμο. Επειδή τα νησιά αυτά έχουν, βάση των Συνθηκών, καθεστώς αποστρατιωτικοποίησης, απαγορεύεται να περιλαμβάνονται σε στρατιωτικές ασκήσεις ή εκπαίδευση».

Οι τουρκικοί ισχυρισμοί
Η Τουρκία υποστηρίζει ότι στη Συνθήκη της Λωζάννης, με την οποία επικυρώθηκε η ελληνική κυριαρχία στα νησιά του ανατολικού Αιγαίου, τα οποία είχαν απελευθερωθεί κατά τον Α’ Βαλκανικό Πόλεμο, όπως επίσης και στη Συνθήκη Ειρήνης των Παρισίων (1947), με την οποία η ηττημένη Ιταλία παραχώρησε στην Ελλάδα την κυριαρχία της Δωδεκανήσου, υπάρχουν νησιά και βραχονησίδες με αμφισβητούμενο καθεστώς, αφού δεν αναφέρονται ονομαστικά στις συνθήκες αυτές.

Οι τουρκικοί ισχυρισμοί ωστόσο απορρίπτονται από τις ίδιες τις συνθήκες, για τις οποίες μάλιστα το τελευταίο διάστημα ο Πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν θέτει ευθέως ζήτημα αναθεώρησής τους.

Σύμφωνα με το άρθρο 12 της Συνθήκης της Λωζάννης, «η Ελλάδα αποκτά την κυριαρχία όλων των νησιών του Ανατολικού Αιγαίου, εκτός της Ίμβρου, Τενέδου και Λαγoυσώv Νήσων».
Ενώ στο άρθρο 16 της ίδιας συνθήκης ρητά αναφέρεται ότι «η Τουρκία παραιτείται από οποιαδήποτε αξίωση από τα προαναφερθέντα νησιά και συνεπώς δεν επιτρέπεται καμία αμφισβήτηση από καvέvαν της εθνικής κυριαρχίας της Ελλάδας επί των νήσων του Αιγαίου».

Η γερμανική υποκρισία
Οι τελευταίες ημέρες περνούν στην Ιστορία και ως μνημείο γερμανικής υποκρισίας. Την ώρα που ακόμα και οι ΗΠΑ, με την προνομιακή σχέση δεκαετιών απέναντι στην Τουρκία, έχουν παγώσει για σχεδόν δύο χρόνια τις πωλήσεις όπλων στον Ερντογάν, η καγκελάριος σφυρίζει αδιάφορα.

Ακόμα και σήμερα, παραπάνω από το ένα τρίτο των εξαγωγών οπλικών συστημάτων της Γερμανίας καταλήγει στην Τουρκία. Παρακάμπτοντας τα εμπάργκο της Bundestag κατά χωρών που συμμετέχουν στον πόλεμο της Συρίας, της Λιβύης κ.α., η Γερμανία έχει επιτύχει τη συνέχεια των στρατιωτικών εξαγωγών στους Τούρκους, κάτι που τους καθιστά ικανούς να προβάλλουν την πολεμική ισχύ τους στην περιοχή. Οι σχέσεις μεταξύ Γερμανίας και Τουρκίας δεν είναι απλά άρρηκτες, αλλά μάλλον ισχυρότερες από ποτέ. Η Μέρκελ είναι κατά τα φαινόμενα ο άνθρωπος του Ερντογάν στην Ευρώπη και αυτό καθίσταται πρόδηλο από τους χαμηλούς τόνους της ευρωπαϊκής νομενκλατούρας κατά της αδιανόητα παραβατικής Τουρκίας αλλά και από το έμμεσο γερμανικό βέτο για σύναψη αμυντικής συμφωνίας μεταξύ Ελλάδος – Γαλλίας.

Οι τουρκικές κινήσεις πάντως, με την προώθηση ανιστόρητων λιστών, θα πρέπει να προσεχθούν ιδιαίτερα από την ελληνική διπλωματία.

Αυτές οι κινήσεις δείχνουν μεθοδεύσεις με επικοινωνιακά χαρακτηριστικά που μπορούν να δημιουργήσουν εντυπώσεις στους μη γνωρίζοντες. Η ελληνική πλευρά, 24 χρόνια μετά την κρίση των Ιμίων, πρέπει οπωσδήποτε να θυμίσει προς όλες τις πλευρές και κυρίως προς τη Γερμανία ότι τα ελληνικά σύνορα είναι προδήλως ευρωπαϊκά σύνορα. Πάντα μετά τις εντυπώσεις δημιουργούνται τετελεσμένα.

Έντυπη έκδοση ΤΟ ΠΑΡΟΝ