Κυρ. Μητσοτάκης: Μείωση του ΕΝΦΙΑ για τους κατοίκους των μικρών νησιών

«Εδώ η σημαία μας κυματίζει λίγο πιο ψηλά, το μπλε της θάλασσας είναι λίγο πιο γαλάζιο και η καρδιά της πατρίδας μας χτυπάει λίγο πιο δυνατά», ανέφερε ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης στη συνάντησή του με τον Δήμαρχο Χάλκης. Ο πρωθυπουργός σήμερα από το πρωί επισκέπτεται το ακριτικό νησί των Δωδεκανήσων.

Μείωση ΕΝΦΙΑ για τα μικρά νησιά

Ο Πρωθυπουργός απευθυνόμενος στη δημοτική αρχή του νησιού τόνισε πως «στην πρώτη παρέμβαση την οποία θα κάνουμε, όπου θα αφορά τον φόρο ακίνητης περιουσίας, τον ΕΝΦΙΑ, θα υπάρχει ειδική πρόβλεψη για τα μικρά νησιά. Θέλουμε να μειώσουμε -όσο αυτό είναι εφικτό- και όσο μας το επιτρέπουν τα δημόσια οικονομικά τη φορολογική επιβάρυνση αυτών των συμπολιτών μας που επιλέγουν -κόντρα στις αντιξοότητες- να κατοικούν όλο το χρόνο, ειδικά, στα μικρά μας νησιά. Και θεωρούμε ότι είναι το ελάχιστο το οποίο μπορούμε να κάνουμε, ένα μικρό πρόσθετο οικονομικό κίνητρο για να είναι λίγο πιο εύκολη η καθημερινότητά σας που το καλοκαίρι μπορεί να φαίνεται ελκυστική και όμορφη αλλά ξέρω ότι μετά το καλοκαίρι ακολουθεί πάντα και ο χειμώνας που δεν είναι εύκολος».

Η τοποθέτηση του Πρωθυπουργού στο Δημαρχείο της Χάλκης:

«Με πολύ μεγάλη χαρά, αλλά και με συγκίνηση, βρίσκομαι σήμερα στην Χάλκη. Είμαι εδώ για δύο λόγους: Ο πρώτος είναι ο προφανής. Ως Πρωθυπουργός έχω την υποχρέωση να επισκέπτομαι κάθε γωνιά της χώρας και να αποδίδω μία ιδιαίτερη σημασία στα ακριτικά μας νησιά, τα οποία τόσο περήφανους μας κάνουν, αλλά και τόσο ειδικές ανάγκες έχουν. Η εμπειρία μου μου λέει ότι μία επιτόπια επίσκεψη – πάντα με κυβερνητικό κλιμάκιο για την καταγραφή των προβλημάτων- αποτελεί τον καλύτερο τρόπο επίσπευσης της επίλυσης τους. Και φιλοδοξούμε να κάνουμε το ίδιο και με τη σημερινή μου επίσκεψη στο νησί.

Είμαι εδώ, όμως, και για έναν δεύτερο λόγο, για να τιμήσω τον Δημήτρη Κρεμαστινό. Είχα την ευκαιρία να παρευρεθώ στο μνημόσυνο το οποίο τελέστηκε στη μνήμη του πριν από λίγο. Ο Δημήτρης ήταν ένας σπουδαίος άνθρωπος, σπουδαίος γιατρός, σπουδαίος πολιτικός, που δεν ξέχασε όμως ποτέ τον τόπο του, τα Δωδεκάνησα, το νησί στο οποίο γεννήθηκε. Ήταν ένας άνθρωπος ο οποίος έβαζε την πολιτική -εν τη ευρεία έννοια- πάνω από τις κομματικές αντιπαραθέσεις και έψαχνε πάντα να βρει πεδίο για δημιουργικές και γόνιμες συνθέσεις. Έχω κάνει πολύ ενδιαφέρουσες συζητήσεις μαζί του και η αγάπη του ήταν διπλή. Από τη μία η νησιωτική πολιτική και η στήριξη της Δωδεκανήσου και από την άλλη βέβαια ο τομέας της υγείας, στον οποίο ο ίδιος είχε συνεισφέρει καταλυτικά όσο ήταν Υπουργός και όχι μόνο. Έχει βάλει τη σφραγίδα του σε πολλά νοσοκομεία, αλλά και σε εξαιρετικά τολμηρές πρωτοβουλίες για την εποχή τους τότε, τη δημιουργία του ΕΚΑΒ, τη στήριξη της ψυχικής υγείας. Ήταν ένας άνθρωπος που μέχρι και την τελευταία στιγμή τον απασχολούσε ιδιαίτερα το πώς θα καλυφθούν οι ανάγκες ιατρικής φροντίδας των ακριτικών μας νησιών. Και επιτρέψτε μου να ξεκινήσω την σύντομη παρέμβασή μου λέγοντας ορισμένα πράγματα για τον τομέα της υγείας. Καταρχάς είναι μαζί μου ο Γιάννης Κωτσιόπουλος, ο γενικός γραμματέας του Υπουργείου και υπεύθυνος για τις δομές υγείας. Είχαμε την ευκαιρία να επισκεφθούμε το ιατρείο σας, το Περιφερειακό Πολυδύναμο Ιατρείο σήμερα και αναγνωρίζω απόλυτα αυτό το οποίο είπατε. Είναι απολύτως απαραίτητο να έρθει ένας γενικός γιατρός, ώστε να μην είστε εξαρτημένοι μόνο από τον αγροτικό ή την αγροτική γιατρό, που να μπορεί να έρθει εδώ, γιατί όχι να επιλέξει να ζήσει και να κάνει και την οικογένειά του εδώ, να μετοικήσει δηλαδή στη Χάλκη. Ξέρετε το πρόβλημα αυτό είναι ευρύτερο, μας απασχολεί πάρα πολύ και πιστεύω ότι πολύ σύντομα θα μπορούμε να παρουσιάσουμε ένα πλαίσιο τόσο ελκυστικών κινήτρων που να μας επιτρέπουν να μπορούμε να στελεχώσουμε τα νησιά μας, ειδικά τα μικρότερα νησιά, με τακτικό προσωπικό. Αλλά θα ήθελα να πω δύο πράγματα ακόμα. Η τεχνολογία μας δίνει τη δυνατότητα σήμερα να μπορούμε να παρέχουμε υπηρεσίες, κυρίως, πρωτοβάθμιας φροντίδας με πολύ μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα από ό,τι στο παρελθόν. Αυτό το οποίο ονομάζουμε τηλεϊατρική έχει κάνει πια τεράστια πρόοδο. Και στο πλαίσιο των προγραμμάτων που δρομολογούμε, σε συνεννόηση και με το Υπουργείο Ψηφιακής Πολιτικής, το Υπουργείο Υγείας, θα αναπτύξουμε μία σειρά από δράσεις ειδικά για τα μικρότερα νησιά ώστε να μπορούν να αισθάνονται οι κάτοικοι ότι, σε επίπεδο τουλάχιστον πρώτης φροντίδας, πρώτης περίθαλψης, έχουν την καλύτερη δυνατή που μπορεί να έχει ένα νησί με αυτούς τους κατοίκους, που δεν μπορεί προφανώς, να έχει πρόσβαση σε κάτι περισσότερο από ένα καλά εξοπλισμένο ιατρείο.

Όμως, και για τα ζητήματα των αεροδιακομιδών θέλω να σας ενημερώσω -ίσως το γνωρίζετε- ότι ως αποτέλεσμα μιας πολύ γενναιόδωρης -μιας ακόμα πολύ γενναιόδωρης της δωρεάς του ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος- θα έχουμε μέσα στο 2021, -ενδεχομένως και μέχρι το τέλος το 2020- παραλάβει τα πρώτα δύο υπερσύγχρονα ελικόπτερα τα οποία θα ενταχθούν στο στόλο του ΕΚΑΒ. Και θα προστεθούν δύο αεροπλάνα ειδικά για αεροδιακομιδές. Αυτό ενδιαφέρει τα νησιά μας και ειδικά τα μικρότερα νησιά, αυτά τα οποία έχουν αεροδρόμιο ή αυτά τα οποία έχουν ελικοδρόμιο, έτσι ώστε οι αεροδιακομιδές να γίνονται φθηνότερα και με καλύτερη ποιότητα σε σχέση με αυτό το οποίο γίνεται σήμερα. Και να μην επιβαρύνεται βέβαια και η Πολεμική Αεροπορία της οποίας η δουλειά -όπως αντιλαμβάνεστε- είναι κατά βάση άλλη από την υποχρέωση να κάνει τέτοιες αεροδιακομιδές.

Θέλω να έρθω στα θέματα της εκπαίδευσης. Και ευχαριστώ πάρα πολύ για αυτά τα οποία αναφέρατε. Εάν κάτι μάθαμε από τον κορονοϊό είναι ότι η εξ αποστάσεως κατάρτιση, εκπαίδευση, επιμόρφωση, μας ανοίγει μία καινούργια πόρτα στο μέλλον. Δεν μπορεί ποτέ να είναι υποκατάστατο της παρουσίας των παιδιών στην τάξη. Για αυτό και πρόθεσή μας είναι -με όλα τα μέτρα ασφάλειας τα οποία θα μας υποδείξουν οι ειδικοί- τα σχολεία να ανοίξουν κανονικά το Σεπτέμβριο και τα παιδιά να γυρίσουν στην τάξη, παρά την πρόκληση που αντιμετωπίζουμε τώρα με το ζήτημα του κορονοϊού, με άλλους κανόνες. Αλλά στα ζητήματα της εκπαίδευσης μου άρεσε πάρα πολύ η ιδέα αυτή είναι απολύτως λογικό να μπορούμε να έχουμε ένα κέντρο υποστήριξης παιδιών, αλλά και δασκάλων εκεί που έχουμε δυσκολίες στελέχωσης σχολείων, είτε μιλάμε για δημοτικά, είτε μιλάμε για γυμνάσια, είτε μιλάμε για λύκεια. Προγράμματα επιμόρφωσης, συμπληρωματική εκπαίδευση, για παιδιά τα οποία θα δώσουν πανελλήνιες εξετάσεις. Και αυτό θα μπορούσε να γίνει κάλυστα κεντρικά, από μία κεντρική δομή που να υποστηρίζει νησιά ή ενδεχομένως και ακριτικά χωριά που έχουν αντίστοιχα ζητήματα με αυτά ενός μικρού νησιού, με τις ιδιαιτερότητες που έχει πάντα η παροχή εκπαίδευσης στις μικρές κοινότητες. Είναι εξαιρετική ιδέα θα κρατήσω το σχετικό υπόμνημα και θα το συζητήσω με την Υπουργό και την Υφυπουργό Παιδείας.

Έχουμε πολύ φιλόδοξα σχέδια για τον τρόπο με τον οποίο θα χρησιμοποιήσουμε την τεχνολογία στην εκπαίδευση και τώρα -όπως είπε και ο Περιφερειάρχης- έχουμε μία πολύ μεγάλη ευκαιρία. Και η μεγάλη ευκαιρία, είναι τα καινούργια χρηματοδοτικά εργαλεία τα οποία θα προστεθούν στο επόμενο ΕΣΠΑ -για να το πω με απλά λόγια- ύψους 40 δις ευρώ. Θα προστεθούν άλλα 32 δις. από το λεγόμενο Ταμείο Ανάκαμψης για το οποίο έχετε ακούσει πολλά, αλλά είναι ένα μεγάλο αναπτυξιακό όπλο για να μπορέσουμε να κάνουμε επενδύσεις στην κατεύθυνση που θέλουμε. Και η κατεύθυνση είναι να στηρίξουμε τη βιώσιμη ανάπτυξη, την προστασία του περιβάλλοντος, τις ποιοτικές υποδομές, την εκπαίδευση, την κατάρτιση, τις ψηφιακές δεξιότητες, τις ψηφιακές υποδομές. Πολλά από αυτά είναι ζητήματα τα οποία αφορούν και το δικό σας νησί.

Σε αυτά τα χρηματοδοτικά εργαλεία βέβαια προστίθεται και το πρόγραμμα “Τρίτσης”, το όποιο είναι ένα πολύ σημαντικό χρηματοδοτικό εργαλείο για το οποίο είμαι βέβαιος ότι και το γνωρίζετε και προετοιμάζεστε, διότι, ήδη έχουν βγει και οι σχετικές προσκλήσεις για τη δεύτερη φάση του. Και βέβαια έχετε αυτή τη δυνατότητα. Έχω πει ότι δεν θέλω να υπάρχει Δήμος στην Ελλάδα ο οποίος να μην έχει εντάξει τουλάχιστον ένα έργο το οποίο θεωρεί -ο Δήμος, το δημοτικό συμβούλιο, η τοπική κοινότητα- ως εμβληματικό στο πρόγραμμα του “Τρίτση” ώστε να χρηματοδοτηθεί από εκεί.

Από εκεί και πέρα τα βασικά ζητήματα των υποδομών στα μικρά νησιά, έχουν να κάνουν κυρίως και με τις περιβαλλοντικές υποδομές. Είναι, για παράδειγμα, ζητήματα διαχείρισης απορριμμάτων. Και είχαμε την ευκαιρία να τα συζητήσουμε πριν λίγο με τον δήμαρχο. Ένα μικρό νησί όπως η Χάλκη δεν έχει τη δυνατότητα ούτε και την υποχρέωση να έχει ένα ολοκληρωμένο σύστημα διαχείρισης απορριμμάτων. Μπορεί όμως να κάνει τα βασικά. Και τα βασικά είναι πολύ συστηματική ανακύκλωση και κυρίως ανακύκλωση των οργανικών. Επιμένουμε πάρα πολύ σε αυτό, στο καινούργιο ρεύμα του καφέ κάδου που αφορά πρωτίστως τον κλάδο της εστίασης. Αυτά είναι ρεύματα τα οποία μπορείτε να τα αξιοποιήσετε σε τοπικό επίπεδο. Και από ‘κει και πέρα με έναν καλά οργανωμένο και αδειοδοτημένο σταθμό μεταφόρτωσης έτσι ώστε ό,τι απομένει να μπορεί εύκολα να μεταφέρεται στη Ρόδο και να το διαχειριζόμαστε σε αυτό το επίπεδο.

Είχαμε την ευκαιρία να συζητήσουμε και τα ζητήματα του νερού. Καταλαβαίνω ότι υπάρχει ανάγκη για πρόσθετη αφαλάτωση, αλλά πια οι τεχνολογίες αυτές είναι πιο φθηνές και είναι η λογική λύση για νησιά αυτού του μεγέθους. Και βέβαια το όραμα πάντα για νησιά αυτού του μεγέθους θα πρέπει να είναι νησιά “πράσινα”, ενεργειακά αυτόνομα. Και με χαρά διαπίστωσα ότι ο δήμαρχος έχει πολύ προχωρημένες ιδέες για το πως, ενδεχομένως, μπορεί να αξιοποιήσει πολύ σύγχρονες τεχνολογίες, όπως, η ενέργεια των κυμάτων, η κυματική ενέργεια. Και εμείς σε κάθε περίπτωση θα ενθαρρύνουμε πιλοτικά τέτοια προγράμματα, κύριε Περιφερειάρχα, για κοινότητες οι οποίες θέλουν να κινηθούν σε αυτή την κατεύθυνση. Και ζήτησα ήδη από το δήμαρχο να ξαναμιλήσει με την κυρία Σδούκου, τη Γενική Γραμματέα του Υπουργείου Ενέργειας, ώστε να δούμε με ποιο τρόπο μπορούμε να υποστηρίξουμε τέτοιες πρωτοβουλίες. Δεν μας είναι δύσκολο να δώσουμε και καλές ελκυστικές τιμές στην ενέργεια που θα παράγεται από τέτοια πιλοτικά συστήματα, αλλά για νησιά που δεν έχουν μεγάλο ενεργειακό αποτύπωμα πιστεύω ότι τέτοιες πρωτοβουλίες έχουν μεγάλη σημασία. Όπως, βέβαια, μεγάλη σημασία έχουν και όλα τα προγράμματα τα οποία έχουν να κάνουν με εξοικονόμηση ενέργειας και κυρίως αναβάθμιση του κτιριακού δυναμικού.

Γνωρίζετε ότι έχει ήδη ανακοινωθεί καινούργιο πρόγραμμα «εξοικονομώ». Μπορώ να σας πω μετά βεβαιότητας ότι ένα σημαντικό κομμάτι των κονδυλίων που θα έχουμε στη διάθεσή μας θα κατευθυνθεί σε τέτοιες δράσεις. ‘Αρα να περιμένετε ακόμα περισσότερα κεφάλαια και ακόμα πιο γενναιόδωρα προγράμματα για την αναβάθμιση του κτιριακού δυναμικού. Αυτό έχει ιδιαίτερη σημασία και σε νησιά -όπως το δικό σας- που έχουν έναν πολύ ιδιαίτερο χαρακτήρα ο οποίος πρέπει να προστατευθεί. Αλλά ταυτόχρονα με έξυπνο αλλά συχνά πιο ακριβό τρόπο πρέπει να αναβαθμιστούν τα κτίρια ενεργειακά και θα δώσουμε τη δυνατότητα για προγράμματα τα οποία θα προσφέρουν πολύ μεγάλο βαθμό επιδότησης για όσους θέλουν να αναλάβουν τέτοιες πρωτοβουλίες.

Άκουσα, με ενδιαφέρον, και θα περιμένω τις προτάσεις σας για τη δημιουργία καινούργιου εμπορικού λιμένα ώστε να αποδεσμευτεί εδώ ο κόλπος για άλλου είδους δράσεις. Και, βέβαια, πρέπει να ξέρουμε -το είπε ο δήμαρχος στην εισαγωγή του- ότι όταν μιλάμε για ανάπτυξη η μαγική λέξη είναι η ποιότητα. Ποιότητα στον τουρισμό, ποιότητα στα οποία προϊόντα παράγει το νησί.

Το καλό με τα νησιά τα οποία ήταν έξω από τον τουριστικό χάρτη της έντονης ανάπτυξης των τελευταίων δεκαετιών, είναι ότι τώρα, προσφέρουν ευκαιρίες για να κάνουμε σωστή, ήπια, ανάπτυξη με προστασία του περιβάλλοντος, η οποία θα μπορεί να προσελκύει όμως και επισκέπτες οι οποίοι έχουν τη δυνατότητα να διαθέσουν περισσότερα χρήματα, πάντα προς όφελος της τοπικής κοινωνίας.

Και σίγουρα ο τουρισμός που συνδέεται με τα σκάφη αναψυχής, άρα, ο οποίος χρειάζεται κάποια μαρίνα, μπορεί η μαρίνα να είναι προσωρινή, μπορεί να είναι μόνιμη, γνωρίζουμε ότι έχουμε ζητήματα αδειοδότησης σχετικά με τα θέματα τα οποία μας απασχολούν. Είναι μία παράξενη συναρμοδιότητα μεταξύ του Υπουργείου Τουρισμού και του Υπουργείου Οικονομικών, που θα μας απασχολήσει και πρέπει να την επιλύσουμε, διότι, θέλουμε να αδειοδοτούμε πιο γρήγορα μαρίνες οι οποίες όμως να είναι πάντα εναρμονισμένες με τον χαρακτήρα και τις ανάγκες των τοπικών νησιών.

Να πω, επίσης, για τα ζητήματα της διοικητικής αναδιάρθρωσης. Κάτι το οποίο τόνισε ο Περιφερειάρχης -ο υφυπουργός ο κ. Λιβάνιος θα έχει την αρμοδιότητα να δρομολογήσει- μία πολύ σημαντική πρωτοβουλία της Κυβέρνησης η οποία σε πολύ απλά επίπεδα, με πολύ απλά λόγια, λέει να ξανακαθορίσουμε τα επίπεδα του ποιος κάνει τι σε αυτό το κράτος. Τι κάνει το κεντρικό κράτος, τι κάνουν οι αποκεντρωμένες διοικήσεις, τι κάνουν οι περιφέρειες, τι κάνουν οι δήμοι. Και, κυρίως, να απελευθερώσουμε δήμους και περιφέρειες από γραφειοκρατικές αγκυλώσεις που κατά τεκμήριο δημιουργούν καθυστερήσεις και δεν σας επιτρέπουν να μπορείτε να υλοποιήσετε δράσεις και έργα προς όφελος των πολιτών.

Ο Περιφερειάρχης είναι πολύ ενεργός, έχει κάνει πάρα πολλές προγραμματικές συμφωνίες, υποκαθιστά τους δήμους οι οποίοι δεν έχουν τη δυνατότητα πολύ συχνά να ωριμάζουν έργα και αυτό είναι πολύ σημαντικό. Και βέβαια, ναι, κ. Περιφερειάρχα μέχρι τον Οκτώβριο θα έχει αλλάξει το 44/12. Είμαστε, ήδη, έτοιμοι νομοπαρασκευαστικά ώστε στα πλαίσια των ευρωπαϊκών περιορισμών -γιατί υπάρχουν ευρωπαϊκοί περιορισμοί- να απλοποιήσουμε, όσο αυτό είναι εφικτό, διαγωνιστικές διαδικασίες και διαδικασίες που έχουν να κάνουν με προκηρύξεις και αναθέσεις έργων. Είναι μία σημαντική προτεραιότητα για την Κυβέρνησή μας.

Να πω κάτι τελευταίο -το έχω ξαναπεί- στην πρώτη παρέμβαση την οποία θα κάνουμε, όπου θα αφορά τον φόρο ακίνητης περιουσίας, τον ΕΝΦΙΑ, θα υπάρχει ειδική πρόβλεψη για τα μικρά νησιά. Θέλουμε να μειώσουμε -όσο αυτό είναι εφικτό- και όσο μας το επιτρέπουν τα δημόσια οικονομικά τη φορολογική επιβάρυνση αυτών των συμπολιτών μας που επιλέγουν -κόντρα στις αντιξοότητες- να κατοικούν όλο το χρόνο, ειδικά, στα μικρά μας νησιά. Και θεωρούμε ότι είναι το ελάχιστο το οποίο μπορούμε να κάνουμε, ένα μικρό πρόσθετο οικονομικό κίνητρο για να είναι λίγο πιο εύκολη η καθημερινότητά σας που το καλοκαίρι μπορεί να φαίνεται ελκυστική και όμορφη αλλά ξέρω ότι μετά το καλοκαίρι ακολουθεί πάντα και ο χειμώνας που δεν είναι εύκολος. Και θα πρέπει να σκεφτόμαστε τη ζωή των νησιών 12 μήνες το χρόνο και όχι μόνο τους καλοκαιρινούς μήνες.

Να, τελειώσω, λέγοντας δύο πράγματα για τη μεγάλη κρίση και τη μεγάλη πρόκληση της εποχής, που δεν είναι άλλη, από την αντιμετώπιση του κορονοϊού. Θέλω να σας ζητήσω -το κάνω σε κάθε ευκαιρία μου- να τηρούμε τα μέτρα των ειδικών. Έχει, ειδικά, μεγάλη σημασία, αυτό, στις μικρές κοινότητες οι οποίες ακόμα σε πολύ μεγάλο βαθμό είναι προστατευμένες -και ήταν προστατευμένες- και πρέπει να παραμείνουν προστατευμένες από τον κορονοϊό. Καλούμαστε όλοι να κάνουμε μικρές θυσίες. Βασικά να φοράμε τη μάσκα μας σε κλειστούς χώρους αλλά και σε ανοιχτούς χώρους, εκεί που δεν μπορούμε να τηρήσουμε τις αποστάσεις. Έτσι, ώστε, να προστατεύσουμε τη δική μας υγεία αλλά, κυρίως, την υγεία και αυτών που αγαπάμε.

Ήμασταν εξαιρετικά επιτυχημένοι στην πρώτη φάση της διαχείρισης του κορονοϊού, γιατί δουλέψαμε όλοι μαζί. Και γιατί αναγνωρίσαμε την ανάγκη να συνταχθούμε με τις υποδείξεις των ειδικών. Και το ίδιο πρέπει να κάνουμε και τώρα.

Έχουμε μία αύξηση των κρουσμάτων. Μας προκαλεί ανησυχία, όχι πανικό -θέλω να είμαι ξεκάθαρος σε αυτό- αλλά πρέπει να φροντίσουμε να την περιορίσουμε και πάλι. Και επειδή όλοι γνωρίζουν ότι δεν έχουμε τη δυνατότητα να πάμε σε ένα δεύτερο, οριζόντιο, lockdown πρέπει να κάνουμε αυτό το οποίο οι ειδικοί μας υποδεικνύουν, ώστε να μπορέσουμε να περιορίσουμε τη διασπορά του ιού, να έχουμε παραπάνω χρόνο να θωρακίσουμε ακόμα περισσότερο το Εθνικό Σύστημα Υγείας. Και αυτό αποκτά ξεχωριστή σημασία, δήμαρχέ μου, στις πιο κλειστές κοινότητες, οι οποίες μπορούν με μεγαλύτερη ευκαιρία να προστατευτούν.

Και φαντάζομαι ότι και ο Δημήτρης Κρεμαστινός, αν ήταν μαζί μας, ακριβώς αυτό θα μας ζητούσε, να ακολουθούμε τις συμβουλές των ειδικών, να σεβόμαστε τους εαυτούς μας, αλλά και τους ανθρώπους που αγαπάμε. Αυτός ένας ιός ο οποίος είναι επικίνδυνος, δεν κάνει διακρίσεις, όπως φάνηκε. Και οι νέοι μας οι οποίοι μπορεί να θεωρούν ότι είναι πιο προστατευμένοι γιατί ενδεχομένως να περάσουν την ασθένεια πιο ελαφρά, πρέπει να θυμούνται ότι ο κίνδυνος μπορεί να μην αφορά τόσο αυτούς, όσο τους ανθρώπους που αγαπάνε. Τους γονείς τους ή τους παππούδες τους ή τις γιαγιάδες τους, που μπορεί να μολυνθούν χωρίς καν οι ίδιοι να το γνωρίζουν, διότι πολύ συχνά μπορεί οι ίδιοι να είναι ασυμπτωματικοί.

Κλείνω, λέγοντας, αγαπητέ δήμαρχε ότι μπορείτε να περιμένετε πολύ συγκεκριμένες απαντήσεις σε αυτά τα οποία συζητήσαμε και στα θέματα τα οποία έχετε αναδείξει με ακόμα μεγαλύτερη λεπτομέρεια στα υπομνήματα σας. Θεωρώ εξαιρετικά σημαντικό το γεγονός ότι δρομολογήθηκε το έργο του βιολογικού καθαρισμού, με πολύ μεγάλη καθυστέρηση, θα έπρεπε προφανώς να είχε ολοκληρωθεί εδώ και πολύ καιρό, αλλά φροντίζουμε πάντα οι επισκέψεις αυτές να είναι επισκέψεις εργασίας, να μην είναι επισκέψεις φωτογραφίας ή όταν φωτογραφιζόμαστε να ξανά φωτογραφιζόμαστε όταν έχουμε έρθει ξανά σε κάποιο τόπο και έχουμε λύσει προβλήματα τα οποία είχαν αναδειχθεί σε προηγούμενη επίσκεψή μας.

Θέλω και πάλι να σας ευχαριστήσω από καρδιάς για την πολύ θερμή υποδοχή την οποία επιφυλάξατε σε εμένα και στη σύζυγό μου. Αισθάνομαι κάθε φορά που επισκέπτομαι την ακριτική Ελλάδα και ειδικά τα μικρά μας νησιά -το έχω πει πολλές φορές- ότι εδώ η σημαία μας κυματίζει λίγο πιο ψηλά, το μπλε της θάλασσας είναι λίγο πιο γαλάζιο και η καρδιά της πατρίδας μας χτυπάει λίγο πιο δυνατά, οπότε και πάλι σας ευχαριστώ πάρα πολύ και το μόνο που μπορώ να πω είναι στο επανιδείν».