Κορονοϊός: Εμείς και οι «αιρετικοί» Σουηδοί
Του
ΔΗΜΗΤΡΗ ΚΟΥΒΕΛΑ
Καθηγητή Κλινικής Φαρμακολογίας, Ιατρική Σχολή ΑΠΘ,
τ. Προέδρου Εθνικής Επιτροπής Αποζημίωσης και Αξιολόγησης Φαρμάκων Ανθρώπινης Χρήσης,
πρ. Εθνικού Αντιπροσώπου στην ΕuNetHTA,
πρ. Εθνικού Αντιπροσώπου στην Επιτροπή Φαρμάκων Ανθρώπινης Χρήσης (CHMP), του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Φαρμάκων (EMA)
Έχουμε αναφερθεί επανειλημμένως στη συγκεκριμένη στήλη με το θέμα του κορονοϊού, αλλά αν τα γεγονότα δεν αποτελούν πηγή γνώσης, τότε η Ιστορία θα επαναλαμβάνεται αενάως, με τη δυστυχία να χαρακτηρίζει την ανθρωπότητα, από λάθη που δεν γίνονται μάθημα.
Η ανθρωπότητα, σε μια συγκροτημένη και συντεταγμένη προσπάθεια, πήρε μαζικά, αστυνομικά κυρίως, μέτρα για τον περιορισμό της πανδημίας με πολύ αμφιλεγόμενα αποτελέσματα. Στις περισσότερες χώρες το lockdown προφανώς περιόρισε την εξάπλωση, αλλά δεν σταμάτησε τη μετάδοση του ιού.
Από την αρχή ο καθηγητής του Stanford Γιάννης Ιωαννίδης, ένας σοφός γιατρός, ένας εξαιρετικά διακεκριμένος ερευνητής (το επιστημονικό έργο του έχει τις περισσότερες αναφορές στα ιατρικά περιοδικά, που σημαίνει ότι επηρεάζει στη ρίζα της κάθε νέα έρευνα), ένας πολύ μετριοπαθής χαρακτήρας και εξαιρετικά ηθικός άνθρωπος είχε δηλώσει ότι τα lockdowns μπορεί να αποδειχθούν ένα μεγάλο φιάσκο και καλούσε τη διεθνή κοινότητα να σκεφτεί σοβαρά την επιβολή τους.
Για τη δήλωσή του αυτή ο καθηγητής Ιωαννίδης λοιδορήθηκε και απομονώθηκε, ενώ στην ίδια την πατρίδα του φυσικά απαξιώθηκε και αποτέλεσε πρόσωπο χλεύης και ειρωνείας. Για μία δήλωση! Και τι είπε στην τελική; Δεν έδωσε καμία οδηγία, δεν σήκωσε το δάχτυλο, δεν κατηγόρησε κανέναν. Με βάση τις αρχές της ιατρικής τέχνης και τη γνώση του παρελθόντος για ανάλογα γεγονότα, προέτρεψε τον κόσμο να εκτιμήσει πιο προσεκτικά την απειλή. Τίποτε άλλο. Ούτε ναι ούτε όχι.
Λοιπόν, για να βάζουμε τα πράγματα στη θέση τους, «θέλει αρετήν και τόλμην η Ελευθερία», είπε ο Ανδρέας Κάλβος και ακόμη και σήμερα ο μέσος άνθρωπος αδυνατεί να αντιληφθεί τις έννοιες της αρετής και της τόλμης, ως ενδελεχείς υποστάσεις της ελευθερίας.
Αρετή: Θέλει νου, γνώση, αντίληψη και ηθικό ύψος η ελευθερία. Αν δεν τα έχει κάποιος και αφεθεί να αποφασίσει μόνος του, θα καταστραφεί, σαν νήπιο ή ανώριμος. Δεν γίνεται να ζήσει κάποιος ελεύθερος χωρίς αρετή.
Τόλμη: Ναι, θέλει κότσια να ξεκινήσεις κάτι. Θέλει κότσια να φέρεις την ευθύνη των πράξεών σου. Θέλει κότσια να ξεσηκωθείς, να αντισταθείς, ακόμη και να πάρεις αποφάσεις καθοριστικές για τη ζωή σου και τη ζωή των άλλων και να φέρεις ο ίδιος την ευθύνη.
Και τι συνέβη μετά; Ελήφθησαν οι αποφάσεις των lockdowns, όχι όμως παντού. Κάποιοι, ελάχιστοι, αποφάσισαν, με βάση τα δεδομένα, να μην κλείσουν. Κλασικό παράδειγμα οι Σουηδοί. Περισσότεροι από 5.000 τα θύματα του ιού στη Σουηδία, λιγότεροι από 500 στην Ελλάδα. Πληθυσμός ανάλογος. Δεκαπλάσιοι νεκροί εκεί, δεκαπλάσια επιτυχία εμείς. Για μια φορά διακριθήκαμε και χαρήκαμε.
Έχουν τόσο λάθος λοιπόν οι Σουηδοί, με ένα από τα καλύτερα οργανωμένα κράτη, με κορυφαίο σύστημα υγείας, παιδείας, με αναπτυγμένη βιομηχανία, με υψηλό πολιτικό και κοινωνικό επίπεδο κ.λπ.;
Όχι φυσικά. Οι Σουηδοί, όπως πολύ καλά γνώριζαν, στάθηκαν στο ύψος των περιστάσεων. Παρατήρησαν, εκτίμησαν, έκριναν και χωρίς τη βακτηρία των άλλων αποφάσισαν για τους εαυτούς τους. Δεν κλείνουμε τη χώρα.
Η βιολογική απειλή για μια χώρα είναι απειλή όπως και ο πόλεμος. Τι θα κάναμε εμείς αν έμπαιναν εχθροί στη χώρα, κλέφτες στο σπίτι και ιοί στον οργανισμό μας; Τίποτα! Έτσι μας είχε συμβουλεύσει η Πολιτεία. Κλειστείτε στο σπίτι και κάντε ότι κοιμάστε. Αφήστε τον εχθρό να πάρει ό,τι θέλει, αλλά εσείς τίποτα. Έτσι θα μείνετε ζωντανοί. Τι ελευθερίες και χαζά. Τι δικαιώματα και ανοησίες. Τι επιστημονική πραγματικότητα.
Όλα άλλαξαν. Κανονική, γκεμπελική ενημέρωση. Η θνητότητα, που όπως από την αρχή δηλωνόταν από σοβαρούς επιστήμονες (Ιωαννίδης π.χ.) δεν μπορεί να ξεπερνάει το 0,5%, έφτασε σε νούμερα δυσθεώρητα.
Το γεγονός ότι η νόσος δεν «σκοτώνει», παρά μόνο ηλικιωμένους και σοβαρά ασθενείς, αμφισβητείται συνέχεια με αναφορές περιστατικών ατεκμηρίωτων και σπάνιων.
Γενικώς φαινόμαστε επιτυχημένοι με τα μέτρα. Τα μέτρα απέδωσαν. Ακόμα και η αντιπολίτευση συμφωνεί και απειλεί θεούς και δαίμονες μήπως και απαξιωθεί η ομάδα της σωτηρίας μας. Ας τα ξαναπάρουμε τότε. Ας κλείσουμε και τώρα. Γιατί το σκεφτόμαστε; Γιατί τα μέτρα απέτυχαν παταγωδώς.
Όταν έχουμε πόλεμο, δεν σκεφτόμαστε με βάση τις ζωές που θα χαθούν. Τότε θα πρέπει να καθίσουμε σπίτι και να χαρίσουμε όλα μας τα περιουσιακά στοιχεία αλλά και τα δικαιώματα και τις ελευθερίες μας. Και όταν λέμε δικαιώματα, δεν εννοώ δικαίωμα στη διασκέδαση και το ξενύχτι. Εννοώ δικαίωμα στην εργασία, στην παιδία και την υγεία. Διότι αυτά μας στερούν άμεσα και αναίσχυντα. Όχι όμως. Σκεφτόμαστε με βάση τις μικρότερες απώλειες.
Οι Σουηδοί λοιπόν είχαν απώλειες σε ζωές. 5.000 ψυχές. Ψυχές όμως που μάλλον, ούτως ή άλλως, δεν θα τα κατάφερναν μέσα στο έτος. Εμείς όμως είμαστε σίγουροι ότι δεν θα έχουμε χάσει τόσους ή και περισσότερους μέχρι το τέλος του έτους; Αντιθέτως, οι Σουηδοί κατάφεραν να κρατήσουν τις δουλειές τους (στις ΗΠΑ περισσότεροι από 20.000.000 έχασαν τις δουλειές τους), κατάφεραν να κερδίσουν οι επιχειρήσεις τους (Ericsson, Electrolux, Handelsbaken, Assa Abloy, SKF κατάφεραν να εμφανίσουν κέρδη και αύξηση στις τιμές των μετοχών τους), ενώ σε μεγάλο βαθμό ο πληθυσμός έχει κερδίσει και παθητική ανοσία στη μεγαλύτερη μερίδα του, κάτι για το οποίο εμείς θα περιμένουμε το περιπόθητο εμβόλιο, που θα το πληρώσουμε και πανάκριβα, ενώ έχουμε ήδη υποστεί μεγάλη καταστροφή. Και όχι μόνο σε εθνικό αλλά και σε ατομικό επίπεδο ο καθένας μας. Μείωση ωραρίων, κλείσιμο επιχειρήσεων και απώλεια θέσεων εργασίας είναι λίγα από τα προφανή.
Στην τελική, εμείς πολεμάμε και χάνουμε σε όλα τα μέτωπα, οι Σουηδοί όμως πολέμησαν, έχασαν αρκετούς, αλλά κέρδισαν ήδη τον πόλεμο και τις εντυπώσεις όσων καταλαβαίνουν. Για τους άλλους θα έλεγα ότι λυπάμαι, αλλά όχι. Μάλλον θυμώνω, διότι η δική τους απόφαση περιορίζει την ελευθερία μου και τα δικαιώματά μου, χωρίς να σώζει απαραίτητα και τη ζωή μου.
Φωτό: lifo.gr