Π. Νεάρχου: Η κρίση στο Αιγαίο και ο τορπιλισμός της αγοράς των γαλλικών φρεγατών
Γράφει ο
ΠΕΡΙΚΛΗΣ ΝΕΑΡΧΟΥ
Πρέσβυς ε.τ.
Η προηγούμενη κυβέρνηση έπληξε, κατά απίστευτο τρόπο, τις σχέσεις μας με τη Ρωσία. Η σημερινή κυβέρνηση θα γκρεμίσει τις σχέσεις μας με τη Γαλλία. Όσο παράδοξο και αν φαίνεται, η αιφνίδια μεταστροφή της κυβερνήσεως στο θέμα της αγοράς των υπερσύγχρονων Γαλλικών φρεγατών Belh@rra είναι ένα βαρύ πλήγμα στις Ελληνο-Γαλλικές σχέσεις αλλά και στην αξιοπιστία της κυβερνήσεως σε ό,τι αφορά την άμυνα της χώρας και τον χειρισμό των εθνικών θεμάτων.
Οι διαπραγματεύσεις για τις Γαλλικές φρεγάτες διαρκούν εδώ και χρόνια και έχουν περάσει από σαράντα κύματα. Αρχικά, εδώ και πολλά χρόνια, υπήρχε προγραμματισμός για την αγορά από τη Γαλλία δύο φρεγατών τύπου Fremm και τη ναυπήγηση άλλων τεσσάρων στην Ελλάδα. Εάν παρέμενε σταθερός ο προγραμματισμός αυτός και διέθετε σήμερα η Ελλάδα έξι φρεγάτες Fremm, θα ήταν άλλη η κατάσταση σήμερα στο Αιγαίο και δεν θα έφθανε η Τουρκική θρασύτητα ούτε στο λεγόμενο Τουρκο-Λιβυκό μνημόνιο ούτε στην πρόταση Τούρκου ναυάρχου να δοθεί στο Αιγαίο άλλο όνομα!
Παρουσιάσθηκε αργότερα μια δεύτερη ευκαιρία να προμηθευθεί η Ελλάδα, ως ενδιάμεση λύση, δύο Γαλλικές φρεγάτες Fremm, που ήταν διαθέσιμες. Με την ίδια νοοτροπία της αναβλητικότητας, της περικοπής των εξοπλισμών και της στρατηγικής μυωπίας, δεν αξιοποιήθηκε και αυτή η ευκαιρία και οι δύο άμεσα διαθέσιμες Fremm αγοράσθηκαν, μία από την Αίγυπτο και μία από το Μαρόκο.
Έμεινε ως μόνη επιλογή, προς την κατεύθυνση, τουλάχιστον της Γαλλίας, η ενδεχόμενη προμήθεια της νέας υπερσύγχρονης φρεγάτας Belh@rra. Εάν η χώρα μεριμνούσε να διαφυλάξει ή να εξυγιάνει εγκαίρως τη ναυπηγική της βιομηχανία, θα μπορούσε να εξετάσει σοβαρά την πραγματοποίηση του σχεδίου ενός εθνικού πλοίου. Το πλοίο αυτό υπάρχει σε σχέδιο. Θα μπορούσε επίσης, ως ενδιάμεση τουλάχιστον λύση, να εξασφαλίσει δύο Αμερικανικά αντιτορπιλικά τύπου Arleigh Burke, ως αντάλλαγμα για τις στρατηγικές διευκολύνσεις που παρέχει η Ελλάδα στις ΗΠΑ.
Η διαπραγμάτευση όμως των όρων της στρατηγικής αυτής συνεργασίας απεδείχθη ανεπαρκής, φοβική και μονομερής. Υπεγράφη ένα πλαίσιο στρατηγικής συνεργασίας, μέσα στο οποίο θα ενταχθούν σταδιακά, υποτίθεται, συγκεκριμένα προγράμματα. Η Αμερικανική πλευρά πήρε όμως τοις μετρητοίς αυτό που την ενδιέφερε (Σούδα, Στεφανοβίκειο, Λάρισα, Αλεξανδρούπολη). Η Ελλάδα δεν επέμεινε πάνω σε ορισμένα κύρια προγράμματα, που είναι κρίσιμα για την ασφάλεια και τη στρατιωτική της ετοιμότητα. Η Αμερικανική πλευρά έχει, ως συνήθως, την εμμονή των Ρώσων και δεν βιάζεται να ανταποκριθεί σε Ελληνικά αιτήματα που έχουν σχέση με τον Τουρκικό κίνδυνο.
Η διαπραγμάτευση για τις Γαλλικές φρεγάτες υποτίθεται ότι είχε καταλήξει και η συμφωνία ήταν έτοιμη προς υπογραφή. Το Πολεμικό Ναυτικό είχε ζητήσει πολλές αλλαγές στον εξοπλισμό των φρεγατών, ώστε να μπορούν να αντεπεξέλθουν στο πολύ δύσκολο περιβάλλον του Αιγαίου. Η διαμόρφωση που επελέγη καθιστούσε τα σκάφη αυτά μοναδικές εξέδρες για αγώνα ταυτόχρονα επιφανείας – επιφανείας, ανθυποβρυχιακό, αντιαεροπορικό και ηλεκτρονικό αγώνα, με κορυφαίο όπλο τους πυραύλους Κρουζ Scalp Naval, με βεληνεκές πάνω από 500, τουλάχιστον, χιλιόμετρα.
Ο υπερεξοπλισμός των φρεγατών, με Ελληνική απαίτηση, για να μπορούν να αντιμετωπίσουν επιθέσεις κορεσμού, επιβάρυναν, προφανώς, το κόστος των πλοίων. Ετέθη όμως, κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων, και ένα άλλο θέμα: Η κάλυψη των αναγκών ασφαλείας της χώρας μέχρι την έναρξη των παραδόσεων.
Η Γαλλία προσφέρθηκε, στο πλαίσιο μιας ευρύτερης Γαλλικής αλλά και Ευρωπαϊκής πολιτικής για την Ανατολική Μεσόγειο, να συνδέσει την αγορά των φρεγατών με ρήτρα αμυντικής συνδρομής της Ελλάδος. Πρόκειται για μια τεράστιας σημασίας κίνηση, που θα ερχόταν να καλύψει το επικίνδυνο κενό ασφαλείας που άφησε η Ελλάδα να δημιουργηθεί σε βάρος της, με τη δική της ανεύθυνη πολιτική, κατά τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια, που σημαδεύονται από μια πλήρη σχεδόν εξοπλιστική απραξία, με αφορμή τις οικονομικές δυσκολίες.
Η Γαλλική αυτή κίνηση ανησύχησε πολλούς. Όχι μόνο τους Τούρκους, που είναι φυσικό. Ανησύχησε και τους Αμερικανούς, που έβλεπαν πάντα με δυσφορία το άνοιγμα της Ελλάδος προς τα Γαλλικά οπλικά συστήματα, που δημιουργούσαν μια στρατηγική σχέση μεταξύ Ελλάδος και Γαλλίας.
Τη φορά αυτή είχαν και έναν λόγο παραπάνω. Είδαν στη Γαλλική εγγύηση ασφαλείας μια κίνηση που στρεφόταν κατά του ΝΑΤΟ, εφόσον το ΝΑΤΟ είναι το πλαίσιο συλλογικής ασφάλειας και εφόσον ο Μακρόν είναι αυτός που λέει για το ΝΑΤΟ ότι «είναι κλινικά νεκρό» και κάνει ό,τι μπορεί για να προωθήσει μια εναλλακτική Ευρωπαϊκής άμυνας και ασφάλειας. Ανησύχησαν και οι Γερμανοί, που θέλουν να διατηρήσουν και να προωθήσουν στην Ελλάδα τον δικό τους ρόλο και οι οποίοι συμφωνούν με τους Αμερικανούς για το ΝΑΤΟ και παίρνουν αποστάσεις από τη σκληρή Γαλλική στάση έναντι της Τουρκίας.
Ανησύχησαν, τέλος, στην Ελλάδα και αυτοί, εντός και εκτός κυβερνήσεως, που ήταν πάντα υπέρμαχοι της πολιτικής του κατευνασμού και του «διαλόγου» και δεν θέλουν τη δήθεν «στρατιωτικοποίηση» των προβλημάτων με την Τουρκία με την προσφυγή σε εξοπλισμούς. Μιλούν αορίστως για Χάγη και για διαπραγματεύσεις με τους Τούρκους, την ώρα που αυτοί διεκδικούν την Ελληνική ΑΟΖ μέχρι και νότια της Κρήτης και βρίσκονται σ’ ανταπόκριση με τον ξένο παράγοντα (Αμερικανούς και Γερμανούς, που συστήνουν αυτοσυγκράτηση και «συνετό διάλογο»).
Η πολιτική αυτή εκφράσθηκε προσφάτως στη μυστική τριμερή συνάντηση στο Βερολίνο, σε επίπεδο συμβούλων. Ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Τσαβούσογλου έσπευσε να «καρφώσει» τη «μυστική» συνάντηση, γιατί Τουρκική επιδίωξη είναι να εκθέσει την Ελλάδα ότι «επιτέλους» αποδέχθηκε τον διάλογο και τις διαπραγματεύσεις πάνω στα θέματα και στις διεκδικήσεις που θέτει η Τουρκία.
Ο σύμβουλος του Ερντογάν Καλίν έσπευσε να απαριθμήσει όλα τα θέματα που θέτει η Τουρκική πλευρά ως ημερήσια διάταξη του Ελληνο-Τουρκικού διαλόγου και ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών δεν απέκρυψε τι επιδιώκει άμεσα η Άγκυρα μέσα από αυτόν τον διάλογο. Επιδιώκει την επανάληψη της Βέρνης και του Κοινού Ανακοινωθέντος της Μαδρίτης, την αυτοδέσμευση δηλαδή της Ελλάδος να μην προχωρήσει σε δήθεν «μονομερείς ενέργειες», στην άσκηση δηλαδή των δικαιωμάτων της που απορρέουν από το διεθνές θαλάσσιο δίκαιο (επέκταση χωρικών υδάτων σε 12 μίλια, ανακήρυξη ΑΟΖ).
Η υπόθεση, λοιπόν, των Γαλλικών φρεγατών έχει μεγάλο βάθος. Είναι η αποκρυστάλλωση της επιλογής μεταξύ κατευνασμού, «διαλόγου» και «συμβιβασμού» με την Άγκυρα, υπό την παρότρυνση και τη διαιτησία του ξένου παράγοντα (Αμερικανοί, Γερμανοί) και ουσιαστικής αμυντικής αποτροπής, με την ενίσχυση της άμυνας και των στρατηγικών συμμαχιών με χώρες όπως η Γαλλία, το Ισραήλ, η Αίγυπτος, που έχουν ως κοινό παρονομαστή τη θέληση να αναχαιτίσουν τον Τουρκικό επεκτατισμό, που εκδηλώνεται τόσο επιθετικά και απροκάλυπτα από το Αιγαίο μέχρι τη Λιβύη.
Η διακήρυξη του Γάλλου Προέδρου κατά την υποδοχή του Κυπρίου Προέδρου Αναστασιάδη στο Παρίσι είναι ένα ελπιδοφόρο μήνυμα ότι υπάρχουν δυνάμεις που θέλουν και μπορούν να αναχαιτίσουν τον Τουρκικό επεκτατισμό. Η θέση της Ελλάδος είναι δίπλα στη Γαλλία, γιατί είναι η ίδια που έχει τη μεγαλύτερη ανάγκη από την πολιτική αυτή.
Φωτό: naval-group.com