Ν. Στραβελάκης: Νομοσχέδιο για τις συγκεντρώσεις
Του
ΝΙΚΟΥ ΣΤΡΑΒΕΛΑΚΗ,
Οικονομολόγου του Εθνικού
και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών
-Όταν το μέλλον από υπόσχεση μετατρέπεται σε απειλή
Αρκετοί αναρωτήθηκαν για την πρεμούρα της κυβέρνησης να ψηφίσει τον νόμο για τις διαδηλώσεις – συγκεντρώσεις. Ιδιαίτερα για τον λόγο που την έκαναν να συμπεριλάβει στο σχετικό νομοσχέδιο φράσεις όπως «μια αυθόρμητη συγκέντρωση δύναται να επιτραπεί εφόσον…». Με άλλα λόγια, γιατί επιδίδεται σε μια προσπάθεια ελέγχου του «συνέρχεσθαι», παραβιάζοντας το Σύνταγμα και επαναφέροντας τις πιο μαύρες εποχές της νεότερης ελληνικής ιστορίας.
Εξίσου περίεργη είναι και η στάση του ΚΙΝΑΛ, που σε ένα τόσο ευαίσθητο θέμα επέλεξε να προσφέρει χείρα βοηθείας στην κυβέρνηση, παζαρεύοντας λεξούλες στο νομοσχέδιο, όπως τη αφαίρεση του «δύναται» από την προηγούμενη φράση και τη μετατροπή της σε «μια αυθόρμητη συγκέντρωση επιτρέπεται εφόσον…».
Όμως αυτή η περίεργη «διαπραγμάτευση» δεν περιορίσθηκε εκεί, υπάρχουν και άλλα ευτράπελα. Παραδείγματος χάρη, οι του ΚΙΝΑΛ απαίτησαν μεταξύ άλλων στην απαγόρευση συγκέντρωσης να ερωτάται δικαστής, ο οποίος εάν δεν απαντήσει όμως εντός 24 ωρών τούτο θα σημαίνει ότι συναινεί στην απαγόρευση.
Ανάλογες πτυχές του παζαριού ΝΔ – ΚΙΝΑΛ μπορούν να παρατεθούν επί μακρόν, όμως νομίζω ότι μεγαλύτερη σημασία έχει η αναζήτηση της πολιτικής ουσίας. Το βασικό ερώτημα είναι τι κάνει την κυβέρνηση να πολώσει το κλίμα με ένα τέτοιο νομοθέτημα και μάλιστα σε ένα διάστημα που και λόγω της πανδημίας η χώρα δεν συγκλονιζόταν και από μαζικές διαδηλώσεις.
Δεν πιστεύω ότι τους έλειψαν οι λαϊκές κινητοποιήσεις, παρόλο που η κατάθεση του νομοσχεδίου έφερε την Πέμπτη 9 Ιουλίου μια μεγάλη διαδήλωση που χτυπήθηκε βάναυσα από την αστυνομία, με σαφή πρόθεση τη διάλυσή της.
Νομίζω ότι στο τελευταίο βρίσκεται η απάντηση στο ερώτημα που έθεσα. Τόσο ο κ. Μητσοτάκης, όσο και υπουργοί του έχουν αρχίσει να συνειδητοποιούν το μέγεθος και το βάθος της κρίσης, που λόγω και της κατάρρευσης του τουρισμού οδηγεί σημαντικό αριθμό πολιτών στην ανεργία και την ανέχεια. Επιπλέον, υπάρχει μια σειρά από μέτρα που πρόκειται να οξύνει τα πράγματα ακόμη περισσότερο. Το κυριότερο είναι φυσικά η άρση της όποιας προστασίας στην πρώτη κατοικία, που παζαρεύεται με τους «θεσμούς» στο πλαίσιο του νομοσχεδίου για τη λεγόμενη «δεύτερη ευκαιρία».
Κοντολογίς, οι «θεσμοί» επιταχύνουν τις διαδικασίες πτώχευσης νοικοκυριών και επιχειρήσεων την ίδια ώρα που η όξυνση της κρίσης προσθέτει νέα «κόκκινα δάνεια» στα ήδη υπάρχοντα. Αυτός είναι και ο λόγος που όλο και περισσότεροι κυβερνητικοί παράγοντες, συμπεριλαμβανομένου και του πρωθυπουργού, μιλούν για έναν δύσκολο χειμώνα.
Τα παραπάνω σημαίνουν ότι η κρίση και η πολιτική της ΕΕ οδηγούν την κυβέρνηση σε μια ολομέτωπη αντιπαράθεση με την κοινωνία. Απέναντι σε αυτό το δεδομένο επιδιώκεται η θεσμοθέτηση του αυταρχισμού εκ των προτέρων. Γνωρίζουν ότι δεν θα έχουν να αντιμετωπίσουν μόνο τις συγκεντρώσεις των συνδικάτων και των υπόλοιπων συλλογικοτήτων, αλλά θα έχουν να αντιμετωπίσουν και αυθόρμητες δράσεις και διαμαρτυρίες στις γειτονιές, σχετιζόμενες κυρίως με την προστασία της κατοικίας.
Για τις πρώτες επιδιώκουν τον έλεγχο των συνδικάτων μέσα από αγωγές για αστική τους ευθύνη ως διοργανωτών. Με άλλα λόγια, αν υπάρξουν φθορές περιουσίας στο πλαίσιο μιας διαδήλωσης, η Πολιτεία ή οι ιδιώτες θα μπορούν να κάνουν αγωγή στο συνδικάτο που τη διοργανώνει. Για τις αυθόρμητες δράσεις και διαμαρτυρίες στις γειτονιές θεσμοθετούν τη διακριτική ευχέρεια του κράτους στην απαγόρευση και διάλυσή τους.
Αυτή είναι η πεμπτουσία του νομοσχεδίου και όχι η προστασία της περιουσίας και της λειτουργικότητας του κέντρου της πόλης. Είναι αστείο αυτό που ισχυρίζονταν βουλευτές της ΝΔ, δηλαδή ότι τα μαγαζιά κατεβάζουν ρολά λόγω των διαδηλώσεων. Η αλήθεια είναι ότι μαγαζιά κατεβάζουν ρολά λόγω της κρίσης και η λειτουργικότητα του κέντρου της πόλης υπονομεύεται από ανοσιουργήματα όπως ο «μεγάλος περίπατος», ή μάλλον «μεγάλος περίδρομος», του κ. Μπακογιάννη.
Όμως αξίζει να αναρωτηθούμε τι κρύβεται πίσω από την προθυμία του ΚΙΝΑΛ να στηρίξει αυτό το νομοθέτημα. Είναι πράγματι περίεργο ένα κόμμα αυτού του μεγέθους να επιδιώκει μερίδιο στο πολιτικό κόστος χωρίς να έχει μερίδιο στην κυβέρνηση. Νομίζω ότι στο ΚΙΝΑΛ επιδιώκουν να πάρουν μερίδιο σε μια κυβέρνηση ή στη νομή της κυβερνητικής εξουσίας, αναλαμβάνοντας το κόστος προκαταβολικά. Μάλλον επενδύουν σε κάποιο σενάριο πρόωρων εκλογών και κυβέρνησης συνεργασίας ή διαφορετικού τρόπου νομής της εξουσίας στο πλαίσιο της σημερινής Βουλής. Όμως υπάρχει και η διεθνής διάσταση.
Τώρα που ο ΣΥΡΙΖΑ είναι αναγκασμένος να σηκώσει τους αντιπολιτευτικούς τόνους, λόγω της επίθεσης που δέχεται με τις κασέτες Μιωνή και τους ισχυρισμούς Καλογρίτσα, στο ΚΙΝΑΛ πιστεύουν ότι μπορούν να πλησιάσουν την Ευρωπαϊκή Σοσιαλδημοκρατία και να κατοχυρώσουν ότι αυτοί θα είναι οι βασικοί της εκφραστές στην Ελλάδα.
Άποψή μου είναι ότι παίζουν τον ρόλο του «πρόθυμου ηλίθιου», όπως και ο ΣΥΡΙΖΑ πριν από αυτούς, όταν συναινούσε στις κυβερνητικές επιλογές. Η ΝΔ το μόνο που επιδιώκει είναι να ακυρώνει την όποια αντιπολίτευση, εμφανιζόμενη ως κυρίαρχη των κοινοβουλευτικών συσχετισμών.
Γι’ αυτό και η πολιτική της θα ηττηθεί στον δρόμο, όπως φοβούνται ο κ. Μητσοτάκης και ο κ. Χρυσοχοΐδης και κατεβάζουν τα χουντικής έμπνευσης νομοθετήματά τους. Επειδή όμως φοβούνται, και αυτό είναι πλέον εμφανές, έχουν χάσει το παιχνίδι από τώρα…