Ως εδώ, κ. Ερντογάν – Η άμεση αντίδρασή μας πρέπει να είναι η επέκταση των χωρικών υδάτων στο Ιόνιο και νότια της Κρήτης
-Κυβέρνηση και αντιπολίτευση να στείλουν ξεκάθαρο βροντερό μήνυμα
-Λόγια του αέρα η… στήριξη των αμερικανών και ευρωπαίων συμμάχων μας
Του
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΤΣΑΚΑΛΟΥ
Με κινήσεις που είναι προφανές ότι δεν αποδίδουν και πάντως δεν μπορούν να αποκρούσουν την τουρκική κλιμάκωση και τη γενικευμένη επιθετικότητα εναντίον των ελληνικών συμφερόντων, η κυβέρνηση αλλά και το πολιτικό σύστημα θυμίζουν τους στίχους του ποιητή: «Δειλοί, μοιραίοι κι άβουλοι αντάμα, προσμένουμε ίσως κάποιο θάμα».
Το «θάμα» δεν έρχεται, ούτε πρόκειται φυσικά να έρθει από τις δηλώσεις του Ζοζέπ Μπορέλ, ενός μέτριου ισπανού πολιτικού, που έτυχε να ηγείται της εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ, ούτε φυσικά από τις δηλώσεις του αμερικανού πρέσβη Τζέφρι Πάιατ, ο οποίος πιθανότατα τον Σεπτέμβριο θα βλέπει από μακριά τις εξελίξεις στη Μεσόγειο.
Και έτσι πορευόμενη η κυβέρνηση, με τις πλάτες της αντιπολίτευσης, αφήνει πλήρως την πρωτοβουλία των κινήσεων στον Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος κόβει και ράβει μόνος του το σκηνικό της κλιμακούμενης έντασης στο πεδίο που συμφέρει την Τουρκία αλλά και διαμορφώνει το πλαίσιο του διαλόγου, στον οποίο με μαθηματική ακρίβεια σύρεται η Ελλάδα.
Απέναντι σε μια πρωτόγνωρη απειλή για την Ελλάδα, την πιο κρίσιμη μετά το 1974, η κυβέρνηση και η αντιπολίτευση ασχολούνται με άλλα. Αναζητούν παράνομες ηχογραφήσεις, «αποκαλύψεις» για να πλήξει ο ένας τον άλλον, την ώρα που ο εχθρός είναι προ των πυλών. Έτσι, αντί να υπάρχει η στοιχειώδης συνεννόηση για την αντιμετώπισή του, η χώρα διχάζεται ακόμη περισσότερο και μάλιστα για υποθέσεις πραγματικής ή φανταστικής διαφθοράς, για τις οποίες τελικά δεν πληρώνει κανείς.
Τις τελευταίες εβδομάδες βλέπουμε τις υποκριτικές δηλώσεις της τουρκικής πλευράς, που ενώ κλιμακώνει τις προκλήσεις, ταυτόχρονα εμφανίζεται να τείνει… κλάδο ελαίας και διαλόγου με την Ελλάδα, λες και είναι η Ελλάδα η επιτιθέμενη!
Η Τουρκία μάλιστα, στοχεύοντας στη νομιμοποίηση των προκλήσεών της και στην αμφισβήτηση των ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων, διαμορφώνει συγχρόνως το πλαίσιο και την ατζέντα του ελληνοτουρκικού διαλόγου, στον οποίο ελπίζει ότι θα σύρει αργά ή γρήγορα την Ελλάδα, πριν ή μετά από ένα θερμό επεισόδιο.
Η επίμονη αναφορά του τούρκου υπουργού Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου στη Συμφωνία Ελλάδας – Ιταλίας και το καλωσόρισμα της αλλαγής της θέσης, όπως είπε, της Ελλάδας, με την αποδοχή μειωμένης επήρειας των νησιών σε ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδα, δείχνει την τακτική που θα ακολουθήσει τώρα η Τουρκία.
Στις εκκλήσεις της Αθήνας προς τον διεθνή παράγοντα για ανακοπή της επιθετικής πολιτικής της γείτονος θα αντιτείνουν όλοι την «προθυμία» της Τουρκίας για έναρξη διαλόγου, στον οποίο η Άγκυρα έχει ήδη θέσει ως προϋπόθεση την εκ προοιμίου αποδοχή εκ μέρους της Ελλάδας ότι τα νησιά δεν θα έχουν πλήρη δικαιώματα σε θαλάσσιες ζώνες.
Η έναρξη ενός διαλόγου σε αυτήν τη βάση θα είναι καταστροφική για την Ελλάδα καθώς όχι μόνο θα οδηγήσει σε απώλεια μιας πολύ σημαντικής περιοχής στην Ανατολική Μεσόγειο, που προσφέρει στην ελληνική υφαλοκρηπίδα η πλήρης επήρεια όχι μόνο του Καστελλόριζου αλλά και της Ρόδου, της Καρπάθου και της Κρήτης, αλλά και στο ίδιο το Αιγαίο.
Γιατί το… ξήλωμα του πουλόβερ δεν θα σταματήσει μόνο στην Ανατολική Μεσόγειο, αλλά θα συνεχισθεί και στο Αιγαίο. Και τότε θα υπάρχει σοβαρός κίνδυνος η συζήτηση να εκτραπεί σε προσπάθεια, μέσω της μείωσης της επήρειας των νησιών, διαμοιρασμού των θαλασσίων ζωνών του Αιγαίου, όπως διαχρονικά επιδιώκει η Τουρκία, φθάνοντας την τουρκική υφαλοκρηπίδα μέχρι το μέσο του Αιγαίου, με αποτέλεσμα μεγάλα ελληνικά νησιά, όπως η Λέσβος ή η Χίος, να έχουν μειωμένη –σε μεγάλο βαθμό– επήρεια έξω από τα χωρικά ύδατα των 6 ν.μ.
Συγχρόνως η Άγκυρα κινείται στην κατεύθυνση υλοποίησης του μνημονίου Ερντογάν – Σάρατζ και αυτή θα είναι μια ακόμη μεγάλη πρόκληση για την Ελλάδα, καθώς είναι δεδομένο ότι δεν πρέπει να επιτρέψει σε τουρκικό ερευνητικό να πραγματοποιήσει έρευνες στις περιοχές της ελληνικής υφαλοκρηπίδας. Και θα απαιτηθούν λεπτοί χειρισμοί, καθώς σε μια δικαιολογημένα υπερευαίσθητη και καχύποπτη κοινή γνώμη θα πρέπει να εξηγηθεί τι ακριβώς συνιστά παραβίαση κυριαρχικών δικαιωμάτων, προκειμένου να αποφευχθούν πολεμικά προσκλητήρια εάν η Τουρκία επιχειρήσει απλώς να δοκιμάσει τις αντιδράσεις και τα νεύρα της Αθήνας με έναν απλό διάπλου του τουρκικού ερευνητικού σκάφους, χωρίς να απλώσει καλώδια και χωρίς να πραγματοποιήσει έρευνες.
Εφόσον όμως επιχειρηθεί κάτι τέτοιο, οι χειρισμοί θα είναι δύσκολοι καθώς η επιχείρηση παρεμπόδισης του τουρκικού ερευνητικού, που προφανώς θα συνοδεύεται και από τουρκικά πολεμικά, μπορεί να οδηγήσει σε θερμό επεισόδιο, το οποίο κανείς δεν μπορεί να προβλέψει τι έκταση μπορεί να πάρει.
Αντί, λοιπόν, η κυβέρνηση να κάθεται και να περιμένει το θερμό επεισόδιο, ευελπιστώντας ότι η ΕΕ θα μπορέσει να σταματήσει την τουρκική επιθετικότητα, μια και ο άλλος παράγοντας που συνήθως λειτουργεί ως «ειρηνοποιός», η Ουάσινγκτον, είναι απασχολημένη με την προεκλογική εκστρατεία του κ. Τραμπ (του στενού φίλου όπως αποδεικνύεται του Τ. Ερντογάν), θα πρέπει να κινηθεί άμεσα, τουλάχιστον ενισχύοντας τη θέση της εν όψει ενδεχόμενης διαπραγμάτευσης.
Και οι κινήσεις πια είναι μετρημένες
Η Συμφωνία με την Αίγυπτο γίνεται όλο και πιο δύσκολη λόγω των απαιτήσεων των Αιγυπτίων και υπάρχει σοβαρός κίνδυνος μια μερική συμφωνία υπό τους όρους που θέλουν οι Αιγύπτιοι να είναι νομικά ένα αντίβαρο στο τουρκολιβυκό μνημόνιο, όμως πολιτικά και διπλωματικά θα ενισχύσει τη θέση της Τουρκίας σε μια διαπραγμάτευση, καθώς θα επικαλείται διαρκώς την αποδοχή εκ μέρους της Ελλάδας μειωμένης επήρειας όχι απλώς στις Στροφάδες και στους Οθωνούς, αλλά στη Ρόδο, στην Κάρπαθο και στην ίδια την Κρήτη. Και επίσης δύσκολα θα μπορεί να ανατραπεί η εικόνα που θα δημιουργηθεί, με την Ελλάδα να θέτει εκτός διαπραγμάτευσης το Καστελλόριζο… Καθώς οι Αιγύπτιοι δεν δείχνουν προθυμία για μια καθαρή συμφωνία με την Ελλάδα, θα πρέπει να κινηθούμε και παράλληλα.
Άμεσα πρέπει η κυβέρνηση, σε συνεννόηση με την αντιπολίτευση, να προχωρήσει στην υλοποίηση των σχεδίων που έχουν καταγραφεί σε σχέδια Προεδρικού Διατάγματος (από τον Νίκο Κοτζιά, που δεν υλοποιήθηκαν όμως μετά την αποχώρησή του από το ΥΠΕΞ και τις απειλές της Τουρκίας) για την επέκταση των ελληνικών χωρικών υδάτων στα 12 ν.μ. στο Ιόνιο και ταυτόχρονα να ολοκληρωθεί η προεργασία που έχει γίνει για κλείσιμο των κόλπων στην Πελοπόννησο και στις ακτές της ηπειρωτικής Ελλάδας και για επέκταση των χωρικών υδάτων νότια της Κρήτης και ανατολικά της Ρόδου, της Καρπάθου και της Κρήτης αλλά και στις ακτές της ηπειρωτικής Ελλάδας.
Έτσι θα υπάρχει απάντηση με άσκηση αποκλειστικού δικαιώματος, που αναγνωρίζει στις χώρες το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας.
Ταυτόχρονα θα πρέπει η Αθήνα να καλέσει δημοσίως σε διαβουλεύσεις τη Λευκωσία για την οριοθέτηση ΑΟΖ μεταξύ των δύο χωρών, κάτι που προϋποθέτει βεβαίως τον υπολογισμό πλήρους δικαιώματος του Καστελλόριζου σε θαλάσσιες ζώνες.
Με τις κινήσεις αυτές τουλάχιστον η Αθήνα θα δείξει ότι δεν θα περιμένει με σταυρωμένα χέρια τον κ. Ερντογάν να επιβάλει τα τετελεσμένα του και το πλαίσιο που ο ίδιος επιλέγει για έναν μελλοντικό διάλογο με την Ελλάδα.
Γιατί διαφορετικά θα είμαστε πραγματικά «άβουλοι και μοιραίοι», εγκαταλειμμένοι στο έλεος του Ερντογάν.