Η Τουρκία επιβάλλει τους όρους της στη Λιβύη περιφρονώντας το διεθνές δίκαιο
Του
ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ ΛΑΥΡΕΝΤΖΟΥ
Συμβούλου επιχειρήσεων – Συγγραφέα
Καταιγιστικές είναι τις τελευταίες εβδομάδες οι εξελίξεις στη Λιβύη, καθώς η Τουρκία κατάφερε να ανατρέψει την κατάσταση που είχε διαμορφωθεί εις βάρος του ευνοούμενού της Σάρατζ. Πράγματι, μεταφέροντας συνεχώς πολεμικό υλικό και μισθοφόρους από τη Συρία, η Τουρκία πέτυχε οι δυνάμεις που υποστηρίζει να θέσουν σε υποχώρηση τις δυνάμεις του Χάφταρ, ο οποίος είχε φτάσει στο σημείο να απειλεί την Τρίπολη.
Σε αυτό το διάστημα, η διεθνής κοινότητα προσπάθησε να ελέγξει τις εξελίξεις στη Λιβύη μέσω της επιβολής εμπάργκο όπλων. Για τον σκοπό αυτό ενεργοποίησε την επιχείρηση «Ειρήνη», την οποία πρακτικά ανέλαβαν να εκτελέσουν οι ευρωπαϊκές χώρες. Στην επιχείρηση συμμετέχει και η Ελλάδα, καταβάλλοντας όμως ένα τίμημα: Δέχτηκε μόνη από όλους τους μετέχοντες να προσφέρει τη Σούδα της Κρήτης ως λιμάνι πρώτης επιβίβασης για τους τυχόν μετανάστες που θα συναντούσε η ναυτική δύναμη.
Πριν από λίγες μέρες είχαμε την ευκαιρία να δούμε από πρώτο χέρι πώς λειτουργεί η επιχείρηση «Ειρήνη» αλλά και το πόσο οι Τούρκοι λογαριάζουν παρόμοιες διεθνείς πρωτοβουλίες. Καθώς το φορτηγό πλοίο «Σιρκίν», με σημαία Τανζανίας, κατευθυνόταν προς Λιβύη, συνοδευόμενο από τρεις τουρκικές φρεγάτες, ο ιταλός ναύαρχος που διευθύνει την επιχείρηση «Ειρήνη» έδωσε εντολή στην ελληνική φρεγάτα «Σπέτσαι», που περιπολούσε στην περιοχή, να διενεργήσει έλεγχο.
Αμέσως τότε σηκώθηκε ελικόπτερο, το οποίο έσπευσε να ρωτήσει μέσω ασυρμάτου ποιο ήταν το φορτίο και ο προορισμός του φορτηγού πλοίου. Την απάντησε έδωσε ο τούρκος διοικητής, ο οποίος ξεκαθάρισε ότι «το πλοίο τελεί υπό την προστασία της τουρκικής κυβέρνησης». Αυτό ήταν! Με μία μόνο φράση ο τούρκος πλοίαρχος έθεσε τη διεθνή δύναμη σε αμηχανία και ακύρωσε την αποστολή της. Πράγματι, μετά από αυτό, το ελικόπτερο αναγκάστηκε να γυρίσει πίσω και ο ιταλός διοικητής έδωσε εντολή η επιχείρηση να περιοριστεί σε παρακολούθηση.
Όμως τα πράγματα δεν σταμάτησαν εκεί. Όπως μαθεύτηκε αργότερα, ο τουρκικός στολίσκος στην πορεία του προς τη Λιβύη συνάντησε δύο ακόμη φρεγάτες, μια ιταλική και μια γαλλική, οι οποίες μετείχαν στη νατοϊκή άσκηση «Sea Guardian» («Θαλάσσιος Φρουρός»). Οι Τούρκοι τότε δεν δίστασαν να «εγκλωβίσουν» με τα όπλα τους τη γαλλική φρεγάτα, δείχνοντας έτσι ότι ήταν διατεθειμένοι να φτάσουν στα άκρα προκειμένου να ολοκληρώσουν την αποστολή τους. Το ενδιαφέρον είναι ότι οι δύο νατοϊκές φρεγάτες έσπευσαν να απομακρυνθούν.
Τρεις διαπιστώσεις
Τα παραπάνω περιστατικά διαλύουν μια σειρά από αυταπάτες, οδηγώντας μας σε τρεις διαπιστώσεις:
Πρώτον, οι Τούρκοι έχουν και αξιοποιούν στο έπακρο το πλεονέκτημα του επιτιθέμενου. Η αποφασιστικότητά τους να κάνουν αυτά που χρειάζεται για να εξυπηρετήσουν τα συμφέροντά τους φέρνει σε υποχωρητική αμηχανία όλους τους άλλους που δεν είναι διατεθειμένοι να φτάσουν στα άκρα.
Δεύτερον, η επιχείρηση «Ειρήνη» αδυνατεί να ανταποκριθεί στην αποστολή της, που είναι η επιβολή εμπάργκο όπλων στη Λιβύη. Συνεπώς είναι άσκοπη. Όμως η επιχείρηση «Ειρήνη» είναι και βλαπτική, ειδικά για την Ελλάδα. Ο λόγος είναι ότι τα πολεμικά πλοία στα ανοικτά της Λιβύης λειτουργούν πια ως προέκταση των δουλεμπορικών κυκλωμάτων, αφού η μόνη λειτουργία που τους απομένει είναι να «διασώζουν» τους τυχόν λαθρομετανάστες που θα συναντούν, μεταφέροντάς τους στην Κρήτη. Υπό αυτές τις συνθήκες είναι καλύτερα η επιχείρηση «Ειρήνη» να σταματήσει ή η Ελλάδα να αποχωρήσει από αυτή.
Τρίτον, το γεγονός ότι οι Τούρκοι αγνόησαν και προκάλεσαν τα πλοία της διεθνούς δύναμης δείχνει ότι δεν λογαριάζουν τη διεθνή νομιμότητα. Το ίδιο έκαναν στην Κύπρο. Tο ίδιο κάνουν σήμερα στη Συρία και στη Λιβύη. Πλανώνται, επομένως, πλάνην οικτράν όσοι νομίζουν ότι η τουρκική προκλητικότητα μπορεί να τιθασευτεί μόνο με την επίκληση της διεθνούς νομιμότητας.
Όμως οι Τούρκοι με την προκλητική τους συμπεριφορά μας έδειξαν και κάτι άλλο: Ότι η ενωμένη Ευρώπη δεν υφίσταται ως πολιτικό μέγεθος. Είναι περισσότερο μια οικονομική ένωση, την οποία οι ισχυρότερες χώρες χρησιμοποιούν για να προωθούν τις εθνικές τους πολιτικές. Πρώτη και καλύτερη σε αυτό είναι βεβαίως η Γερμανία.
Την επόμενη φορά λοιπόν που η Γερμανία θα οργανώσει διεθνή διάσκεψη για τη Λιβύη πρέπει να σκεφτεί καλά αν θα ξανακαλέσει την Τουρκία. Γιατί σε μια τέτοια περίπτωση η Γερμανία θα δείξει ότι δεν τη νοιάζει που οι Τούρκοι προσβάλλουν την Ευρώπη. Επίσης, θα μας δείξει ότι μάλλον δεν ενδιαφέρεται και πολύ για την Ευρώπη, εκτός και αν έχει να κερδίσει κάτι από αυτή. Όσον αφορά δε την Ελλάδα, αυτή μάλλον δεν θα προσκληθεί και πάλι, γιατί ο ρόλος της είναι να επικουρεί την Ευρώπη σε διάφορα ζητήματα και βεβαίως στο Μεταναστευτικό.