Κ. Τσουκαλάς: «Οικονομία ή ζωή;», το μεγάλο δίλημμα…
Το θέτει ευθέως ο γνωστός καθηγητής Κοινωνιολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών Κωνσταντίνος Τσουκαλάς, ο οποίος υπηρέτησε για μια θητεία στη θέση του προέδρου του Ελληνικού Ιδρύματος Πολιτισμού, και μάλιστα, κατά σύμπτωση, σε μέρες πονηρές, που ίσως να είναι και παγίδα, με τη… γλυκιά γεύση της… προκαταρκτικής απόφασης της Κομισιόν για τη διανομή 560 δισ. ευρώ, από τα οποία τα 310 δισ. ευρώ σε επιχορηγήσεις και τα 250 δισ. ευρώ σε δάνεια, που περιέχει και τα δεσμά της ενισχυμένης (για την Ελλάδα) εποπτείας.
Μιλώντας στο «Βήμα», κατέθεσε τις ανησυχίες του: «Όλες οι χώρες βουλιάζουν στις αντιφάσεις. Όσο κι αν φαίνεται φοβερό, βρισκόμαστε ενώπιον του διλήμματος “οικονομία ή ζωή;’’. Δεν μπορεί να ξεκαθαριστεί ακόμη – κι εδώ είναι ο πυρήνας του κακού – η σχέση ανάμεσα στα παραδοσιακά εθνικά κράτη, που δεν είναι όμως κυρίαρχα, από τη μια μεριά, και στην παγκοσμιοποιημένη πολυκεντρική οικονομία, από την άλλη, που δρα με μόνον γνώμονα τη μεγιστοποίηση του επιχειρηματικού κέρδους. Πρόκειται για μια επίπονη εξίσωση, η επίλυση της οποίας μετατίθεται συνεχώς για το μέλλον».
Ποιος μπορεί να διαφωνήσει έστω και με μία από τις παραπάνω λέξεις που καταθέτει ο Κωνσταντίνος Τσουκαλάς, εκφράζοντας πρωτίστως την πραγματικότητα που ζει η ελληνική κοινωνία, αλλά ακουμπώντας σίγουρα και τις κοινωνίες των εταίρων μας;
Για ό,τι συμβαίνει, όμως, στη «γηραιά ήπειρο», το πρόβλημα είναι η ίδια η Ευρώπη. Και το επισημαίνει ο κ. Κ. Τσουκαλάς, ο οποίος ευθέως τονίζει ότι η Ευρώπη έχει αποδείξει πόσο ανεπαρκής είναι ως πολιτική οντότητα και ότι κινδυνεύει να διαλυθεί. Αναλύει πολύ χαρακτηριστικά όλες τις… ασθένειες από τις οποίες πάσχει. Γράφει συγκεκριμένα: «Σήμερα κυριαρχεί η μονοδιάστατη σκέψη. Η οικονομία είναι δεδομένη, προδιαγεγραμμένη, και μας ορίζει τα πλαίσια μέσα στα οποία μπορούμε να προβληματιζόμαστε, να παρεμβαίνουμε ή να θέλουμε. Κι όποιος δεν συμφωνεί μαζί της, μπορεί μεν να γίνεται ανεκτός, αλλά σε κάθε περίπτωση θεωρείται παράφρων, γελοίος και ‘‘ηλίθιος’’. It’s the economy, stupid, όπως έλεγε ο Κλίντον.
Ουσιαστικά, το άρμα του παραγωγικού καταναλωτισμού δεν αμφισβητείται, από κανέναν. Η Ευρώπη αυτή απέδειξε για μία ακόμη φορά πόσο ανεπαρκής είναι ως πολιτική οντότητα. Δεν υπάρχει η πολιτική Ευρώπη.
Αυτό που βλέπουμε είναι ένας αλληλοσπαραγμός που δεν οδηγεί σε συνθέσεις. Δεν υπάρχει συλλογικό ευρωπαϊκό συμφέρον, υπάρχουν επιμέρους εθνικά και κρατικά συμφέροντα. Άρα δεν υπάρχει κοινό πολιτικό γίγνεσθαι. Φοβούμαι ότι η Ευρώπη είτε θα επιβιώνει ως διακοσμητικό μέγεθος, μόνο και μόνο επειδή οι γραφειοκρατίες τείνουν να αναπαράγονται προς όφελός τους, είτε θα διαλυθεί. Δεν βλέπω μια αυτόνομη δύναμη που με τη σθεναρή θέση της να επηρεάζει τον κόσμο. Φοβούμαι ότι το έχει χάσει αυτό. Και την ίδια ώρα εύχομαι να κάνω λάθος».
Φωτό: lifo.gr