Απάντηση στην αμφισβήτηση των κυριαρχικών δικαιωμάτων είναι η άσκησή τους
Του
ΓΕΡΑΣΙΜΟΥ ΠΟΤΑΜΙΑΝΟΥ
Η Άγκυρα έχει περάσει πλέον στη φάση υλοποίησης των σχεδίων της «Γαλάζιας Πατρίδας» με διαδοχικά, μεθοδευμένα βήματα. Το Συμβούλιο Εθνικής Ασφαλείας της Τουρκίας επιβεβαίωσε προχθές τη συνέχιση των επιθετικών σχεδιασμών της Άγκυρας στην περιοχή. Είναι προφανής η αυταπάτη όσων θεωρούν ότι η Τουρκία απλώς εξάγει την κρίση της στο εξωτερικό.
Από το 2010, η ρευστότητα στην ευρύτερη περιοχή της Μεσογείου μετά την «Αραβική Άνοιξη» διευκόλυνε την Τουρκία να αναπτύξει την νεο-οθωμανική αναθεωρητική πολιτική της και να κλιμακώσει την επιθετικότητά της στην Κύπρο, στο Αιγαίο, στη Συρία και στη Λιβύη.
Η τουρκική ατζέντα στην ευρύτερη περιοχή της Μεσογείου είναι πολύπλευρη. Πέραν της γεωπολιτικής επιρροής, με βάση το οθωμανικό παρελθόν, στις ισλαμικές χώρες της Μέσης Ανατολής, της Βόρειας Αφρικής και στις χώρες με μουσουλμανικές μειονότητες στα Βαλκάνια, η Άγκυρα αποσκοπεί στη συμμετοχή της, στην ανάπτυξη και εκμετάλλευση των ενεργειακών αποθεμάτων της Μεσογείου. Διεκδικεί ακόμη την εξασφάλιση συμβολαίων για την ανασυγκρότηση της Λιβύης, όπου έχει αποκτήσει δικαιώματα σε πετρελαιοπηγές, προσπαθώντας να συμμετάσχει στο κλαμπ των ενεργειακών παικτών.
Στη Συρία προσπαθεί να διατηρήσει μια ζώνη υπό τουρκικό έλεγχο, ώστε να εμποδίσει την κυριαρχία του Άσαντ στο σύνολο της Συρίας και να μην επιτρέψει τη συμμετοχή των Κούρδων, με αξιώσεις αυτονομίας, στις ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις. Η στρατηγική του Ερντογάν είναι να αποκτήσει πρόσβαση στα πετρέλαια της Μοσούλης και του Κιρκούκ.
Παράλληλα, οι εκβιασμοί του προς την Ευρωπαϊκή Ένωση για οικονομική ενίσχυση για τους πρόσφυγες δίνουν την ευκαιρία στον Ερντογάν, αντί να υποχρεωθεί να τερματίσει την εισβολή στη Συρία, ώστε να επιστρέψουν οι πρόσφυγες στις εστίες τους, να χρηματοδοτηθεί από την ΕΕ, για να διατηρεί πρόσφυγες και να παραμένει στρατιωτικά στη Συρία.
Το 2011 η Τουρκία υπέγραψε συμφωνία με το παράνομο κατοχικό καθεστώς στην Κύπρο, με την οποία οριοθέτησε μεταξύ τους χωρικά ύδατα και υφαλοκρηπίδα. Οι εξελίξεις στην κυπριακή ΑΟΖ είναι γνωστές, παράνομες και οδυνηρές για τον Ελληνισμό.
Με την υπογραφή του τουρκολιβυκού μνημονίου επιχειρείται η αρπαγή και της ελληνικής ΑΟΖ, εκτός από την κυπριακή. Η καταγγελία της οριοθέτησης ΑΟΖ μεταξύ Τουρκίας και Λιβύης, που δεν έχουν αντικείμενες ακτές, από την ελληνική αντιπροσωπεία στον ΟΗΕ ήταν απαραίτητη, αλλά όχι αρκετή.
Οι αυτονόητες δηλώσεις της ελληνικής πλευράς, η οποία ισχυρίστηκε ότι το μνημόνιο Άγκυρας – Τρίπολης δεν παράγει νόμιμα αποτελέσματα, απεδείχθησαν ανεπαρκείς για να αποτρέψουν τα επόμενα βήματα του Ερντογάν. Εξίσου αναποτελεσματικά αποδεικνύονται τα κατά καιρούς ελληνικά διαβήματα προς την Άγκυρα.
Με τη δημοσίευση στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως αιτήσεων για χορήγηση αδειών έρευνας και εκμετάλλευσης σε περιοχές ελληνικής υφαλοκρηπίδας, η Τουρκία σφετερίζεται, με νέα νομική πράξη εσωτερικού δικαίου, κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας.
Η διενέργεια σεισμικών ερευνών επί του βυθού σε μια θαλάσσια ζώνη που εκτείνεται ανατολικά της Ρόδου, Κάσου, Καρπάθου, μέχρι την Κρήτη, σε απόσταση έξι μιλίων από τα νησιά, ισοδυναμεί με δήλωση πως η Τουρκία αναγνωρίζει στα ελληνικά νησιά μόνο χωρικά ύδατα έως έξι ναυτικά μίλια. Το γεγονός οδηγεί στην υφαρπαγή ολόκληρης της ελληνικής ΑΟΖ στην Ανατολική Μεσόγειο.
Ο υπουργός Εξωτερικών Ν. Δένδιας, μέσω διαβήματος, έστειλε ξεκάθαρο μήνυμα ότι «η Ελλάδα παραμένει απολύτως προετοιμασμένη για να αντιμετωπίσει και αυτήν την πρόκληση, εφόσον η Τουρκία αποφασίσει τελικά να την υλοποιήσει».
Ωστόσο το υπουργείο Εξωτερικών γνωρίζει ότι το διάβημα δεν αρκεί. Για τον λόγο αυτό δηλώνει πως παρακολουθεί στενά κάθε ενέργεια της Τουρκίας και ότι έχει καταρτισθεί σχέδιο διπλωματικής δράσης. Προφανώς έχει ήδη ξεκινήσει κύκλος επαφών με μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας και με τους ευρωπαίους εταίρους, εν όψει του προσεχούς Συμβουλίου Εξωτερικών Υποθέσεων.
Παράλληλα, έχουν γίνει και ενέργειες στο πλαίσιο του ΟΗΕ, με επιστολές προς τον ΓΓ του ΟΗΕ Αντ. Γκουτιέρες και τον πρόεδρο της Γενικής Συνέλευσης, ζητώντας να διακοπεί η σιωπηρή διαδικασία για την εκλογή του τούρκου υποψηφίου κ. Β. Μποζκίρ στη θέση του προέδρου της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ. Η υποψηφιότητα Τούρκου τη δεδομένη στιγμή πιστοποιεί τον μεθοδικό σχεδιασμό της Άγκυρας.
Όλοι όμως γνωρίζουν ότι όλα αυτά, αν και αναγκαία, θα αποδειχθούν μη ικανά να ανακόψουν την πορεία των τουρκικών κινήσεων. Η μόνη κίνηση που μπορεί να αποβεί καθοριστική είναι να προβεί η Ελλάδα στην άσκηση των κυριαρχικών της δικαιωμάτων στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο.
Η παρατεταμένη αδράνεια και η αποφυγή άσκησης των κυριαρχικών δικαιωμάτων της χώρας οδηγεί σε απώλειες διά της διολισθήσεως. Διότι στο γεωπολιτικό τοπίο ο OHE είναι το πλαίσιο διαμόρφωσης συμβιβασμών των μεγάλων παικτών και σημείο αναφοράς για επιβολή λύσεων. Εκεί όμως δεν είναι κατατεθειμένη η γεωγραφική οριοθέτηση των ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων.
Είναι επομένως θέμα ζωτικής σημασίας να προβεί η κυβέρνηση στην άσκηση κάποιων από τα κυριαρχικά δικαιώματα της χώρας, όπως η επέκταση των χωρικών υδάτων στα 12 μίλια, η ανακήρυξη της ΑΟΖ μεταξύ Ελλάδος και Κύπρου, η οριοθέτηση της ΑΟΖ με την Αίγυπτο.
Ύστερα από ελληνική παρέμβαση, ο εκπρόσωπος της ΕΕ για την εξωτερική πολιτική Ζ. Μπορέλ κάλεσε την Τουρκία να σεβαστεί τα κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδας και της Κύπρου, σε σχέση με τις εξαγγελθείσες έρευνες στα νότια και ανατολικά της Κρήτης και των Δωδεκανήσων.
Κάλεσε μάλιστα συγκεκριμένα την Τουρκία να σταματήσει τις γεωτρήσεις στις περιοχές όπου υπάρχει ΑΟΖ ή χωρικά ύδατα της Κύπρου και της Ελλάδας. Γνωρίζοντας τη νέα γεωπολιτική ατζέντα της ΕΕ και ότι η Τουρκία θα παραμείνει πολύτιμη για τη Δύση, ποια άλλη συγκυρία περιμένει η κυβέρνηση για να ασκήσει επιτέλους τα κυριαρχικά δικαιώματα της χώρας;