Αγώνας… δρόμου για την ανακάλυψη θεραπείας και εμβολίου κατά του κορονοϊού
-Σημαντικός ο ρόλος των ελλήνων γιατρών
Του
ΑΡΗ ΜΠΕΡΖΟΒΙΤΗ
Σταθερά σε χαμηλά επίπεδα κινείται ολόκληρο το διάστημα μετά την άρση των πρώτων μέτρων ο αριθμός των επιβεβαιωμένων κρουσμάτων, γεγονός που δημιουργεί ένα κλίμα αισιοδοξίας, ώστε να πάμε νωρίτερα σε περαιτέρω άρση και άλλων μέτρων.
Βέβαια, η λεγόμενη «ανοσία αγέλης» δεν έχει αποκτηθεί στη χώρα μας και αυτό δίνει την ευκαιρία σε κάποιες «φωνές» να διακηρύσσουν ότι ο εγκλεισμός στο σπίτι δεν ήταν αναγκαίος, κατηγορώντας την 26μελή Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων και τον επικεφαλής καθηγητή Λοιμωξιολογίας Σωτήρη Τσιόδρα ότι αδίκως δημιούργησαν πανικό.
Ωστόσο οι «φωνές» αναφέρουν μόνο σε ποσοστά τις συνέπειες που θα υπήρχαν σε άλλη περίπτωση, χωρίς το απαγορευτικό, και δεν κάνουν λόγο για αριθμό θανάτων, που σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των λοιμωξιολόγων μας θα ξεπερνούσαν τους 14.000. Κανείς δεν ξέρει αν στον αριθμό αυτό θα ήταν συγγενείς και φίλοι ή εμείς οι ίδιοι. Ο στόχος όμως που τέθηκε εξαρχής από την Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων, δηλαδή η παράταση χρόνου προκειμένου να οργανωθεί καλύτερα το Εθνικό μας Σύστημα Υγείας για να αντιμετωπίσει την πανδημία, έχει επιτευχθεί.
Όλοι μας πλέον τρέφουμε την ελπίδα ότι οι προσπάθειες της επιστημονικής κοινότητας για την εξεύρεση θεραπείας και εμβολίου θα ευοδωθούν. Ωστόσο και εδώ τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά. Από τη στιγμή που θα δοθεί για χρήση κάποιο εμβόλιο θα υπάρχει δυσπιστία όχι μόνο για την αποτελεσματικότητα αλλά και για την ασφάλεια του.
Αρκετοί από εκείνους που θα θελήσουν να το κάνουν θα περιμένουν κάποιο διάστημα για να δουν τι ανταπόκριση έχει στους «τυχερούς πρώτους» που θα εμβολιασθούν, ενώ αναμενόμενες θα είναι και οι αντιδράσεις από τους υπέρμαχους του αντιεμβολιαστικού κινήματος, που θα σπεύσουν να σπείρουν τον πανικό. Τα έχουμε δει και το 2009 στην περίπτωση της H1N1, όπως άλλωστε έχουμε δει και τις συνέπειες σε όσους είχαν αποφύγει να εμβολιασθούν κατά της ιλαράς. Αυτά όμως είναι θέματα που θα αντιμετωπιστούν όταν έρθει εκείνη η ώρα!
Στο μεταξύ δεκάδες είναι οι συνδυασμοί φαρμάκων που δοκιμάζονται καθημερινά από τους γιατρούς σε όλο τον πλανήτη σε ασθενείς που έχουν νοσήσει από κορονοϊό. Σε πολλές περιπτώσεις υπήρξε ίαση με κάποια από αυτά τα φάρμακα, όμως δεν μπορεί να υπάρξει γενικευμένη θεραπεία, αφού ο ιός έχει τουλάχιστον 200 μεταλλάξεις και δημιουργεί σε κάθε ασθενή διαφορετικές επιπλοκές, οι οποίες είναι σε μεγαλύτερο βαθμό αν υπάρχει και υποκείμενο νόσημα. Σημαντικό ρόλο στον τομέα της ανακάλυψης αποτελεσματικής θεραπείας διαδραματίζουν οι έλληνες γιατροί, καθιστώντας τη χώρα μας σημείο αναφοράς. Οι τελευταίες, λοιπόν, εξελίξεις στον τομέα της θεραπείας του κορονοϊού έχουν ως εξής:
• Η χορήγηση πλάσματος από αναρρώσαντες ασθενείς από COVID-19 σε ασθενείς που νοσηλεύονται από τη νόσο φαίνεται ότι αποτελεί μέχρι σήμερα την πιο σημαντική θεραπευτική επιλογή. Ήδη στη χώρα μας βρίσκεται σε εξέλιξη σχετική μελέτη από τις 28 Απριλίου και διεξάγεται σε έξι νοσοκομεία, με κύριο ερευνητή τον πρύτανη του ΕΚΠΑ Θάνο Δημόπουλο. Η μελέτη θα διαρκέσει 20 μήνες και θα συμμετάσχουν συνολικά 60 ασθενείς. Το πρωταρχικό στοιχείο που θα καθορίσει την επιτυχία αυτής της προσέγγισης είναι η επιβίωση των ασθενών στις τρεις εβδομάδες, στον ένα μήνα και στους δύο μήνες από την ένταξη στη μελέτη.
• Το Εθνικό Ινστιτούτο Υγείας των ΗΠΑ εγκαινίασε νέα κλινική έρευνα που θα μελετήσει την αποτελεσματικότητα του remdesivir μαζί με τον αντιφλεγμονώδη παράγοντα baricitinib έναντι του νέου κορονοϊού. Αναμένεται να διεξαχθεί σε 100 κέντρα παγκοσμίως, ενώ σε αυτήν τη μελέτη θα μετέχει και η Ελλάδα με τη συμμετοχή διαφόρων Ειδικών Μονάδων Λοιμώξεων και Μονάδων Εντατικής Θεραπείας, με κύρια ερευνήτρια-συντονίστρια την καθηγήτρια της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστήμιου Αθηνών Γιώτα Τουλούμη.
• Στην επανέναρξη των κλινικών δοκιμών κατά του κορονοϊού με υδροξυχλωροκίνη προχωρά τελικά ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, εννέα ημέρες μετά την αναστολή των δοκιμών αυτών, σε συνέχεια μιας μελέτης στο έγκριτο ιατρικό περιοδικό «The Lancet».
Οι έρευνες για την ανακάλυψη του εμβολίου
Παράλληλα, πολλές φαρμακευτικές εταιρείες έχουν επιδοθεί σε έναν αγώνα δρόμου προκειμένου να βρουν ένα ασφαλές και αποτελεσματικό εμβόλιο. Όμως είναι ακόμη άγνωστο αν θα επιτευχθεί κάτι τέτοιο, καθώς επίσης και το χρονικό διάστημα που θα απαιτηθεί, δεδομένου ότι απαιτούνται πολλές κλινικές μελέτες. Πάντως οι αισιόδοξες εκτιμήσεις κάνουν λόγο για ένα – ενάμιση χρόνο.
Σήμερα βρίσκονται σε ανάπτυξη και υπό διερεύνηση πολλοί διαφορετικοί τύποι εμβολίων. Ορισμένα από αυτά βασίζονται σε τεχνολογίες DNA ή RNA (παράγουν δηλαδή κομμάτια του ιού μετά τον εμβολιασμό, μέσα στον ανθρώπινο οργανισμό, ώστε να ενεργοποιηθεί το ανοσοποιητικό), άλλα βασίζονται σε ανασυνδυασμένες υπομονάδες που περιέχουν ιικούς επίτοπους, άλλα βασίζονται σε φορείς με βάση απενεργοποιημένο αδενοϊό και άλλα σε χορήγηση κεκαθαρμένου αδρανοποιημένου ιού.
Τα εμβόλια με κεκαθαρμένο αδρανοποιημένο ιό έχουν χρησιμοποιηθεί παραδοσιακά για την ανάπτυξη εμβολίων και είναι γενικά ασφαλή και αποτελεσματικά για την πρόληψη ασθενειών όπως η γρίπη και η πολιομυελίτιδα. Σε εξέλιξη βρίσκονται εννιά διαφορετικές κλινικές μελέτες που αφορούν εμβόλια έναντι του COVID-19, με διαφορετική σύνθεση, που βασίζονται σε διαφορετικές τεχνολογίες. Προς το παρόν οι περισσότερες είναι στην αρχική φάση, όπου εξετάζεται η ασφάλεια σε υγιείς εθελοντές.
Φωτό: eurokinissi.gr