Τι σημαίνει η γαλλογερμανική πρόταση για τον Ευρωπαϊκό Νότο
Του
ΓΕΡΑΣΙΜΟΥ ΠΟΤΑΜΙΑΝΟΥ
Ενώ οι ηγέτες των ευρωπαϊκών χωρών περίμεναν τις προτάσεις της Κομισιόν για το Ταμείο Ανάκαμψης, η γαλλογερμανική πρόταση έδωσε αφορμή για συζητήσεις, πριν από την παρουσίαση των λεπτομερειών από την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.
Σύμφωνα με τις λίγες πληροφορίες που υπάρχουν, το Ταμείο θα ενσωματωθεί στον προϋπολογισμό της ΕΕ, θα εκδίδει ομόλογα και θα διοχετεύει επιχορηγήσεις, μέσω της Κομισιόν, απευθείας στις περιοχές που έχουν πληγεί περισσότερο από την πανδημία.
Τα κράτη-μέλη θα αποπληρώσουν το δάνειο μέσω των συνεισφορών τους στον προϋπολογισμό της ΕΕ, σε βάθος χρόνου. Κάθε χώρα θα είναι υπεύθυνη για την αποπληρωμή της δικής της συμμετοχής στο Ταμείο και όχι για τη συμμετοχή των άλλων χωρών. Αυτό επιτρέπει να μην προστεθεί άμεσα η ενίσχυση στο χρέος των χωρών, ώστε να μετριασθούν οι φόβοι για μια άμεση κρίση χρέους.
Η πρόταση φαίνεται πως αποσκοπεί στον συνδυασμό του Ταμείου Ανάκαμψης με τη χρήση των δανείων του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας και το δανειακό πρόγραμμα SURE για την πρόσκαιρη ανεργία, ώστε η συνολική στήριξη να ανέρχεται σε 1 τρισ. ευρώ. Σημειώνεται πως το Ευρωκοινοβούλιο είχε προτείνει ένα πολύ μεγαλύτερο Ταμείο ύψους 2 τρισ. ευρώ.
Η γαλλογερμανική συμφωνία έχει ήδη δεχθεί κριτική από τον καγκελάριο της Αυστρίας Σεμπάστιαν Κουρτς, αλλά όχι άλλες χώρες του Βορρά, όπως η Ολλανδία, ενώ η Σουηδία δήλωσε πως θα περιμένει το σχέδιο της Κομισιόν.
Ο πρωθυπουργός της Ιταλίας Κόντε έκανε σαφές ότι αυτό δεν είναι αρκετό για τις ανάγκες, ούτε κοινή απάντηση στην κρίση και θα περιμένει και αυτός τις λεπτομέρειες στην πρόταση της Κομισιόν.
Εντύπωση προκάλεσε η δήλωση στο Spiegel για το περιεχόμενο της γερμανογαλλικής πρότασης του επικεφαλής της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του CDU Ραλφ Μπρίνκχαους, που τόνισε πως η πρόταση αποδεικνύει ότι η ευρωπαϊκή αλληλεγγύη μπορεί να υπάρξει χωρίς αμοιβαιοποίηση χρέους.
Η δήλωση ήρθε τη στιγμή που ο γερμανικός Τύπος εγκωμιάζει την κίνηση Μέρκελ ως τολμηρή, στον απόηχο της συμμόρφωσης της Γερμανίας με την ετυμηγορία του Συνταγματικού Δικαστηρίου της Καρλσρούης.
Το πρόγραμμα της ΕΚΤ έχει αποτρέψει μέχρι σήμερα μια επίθεση στα ομόλογα των ευάλωτων χωρών και μια νέα κρίση χρέους. Η στάση της Γερμανίας όμως είχε ως αποτέλεσμα να τεθούν υπό ισχυρή πίεση το ευρώ και τα ιταλικά ομόλογα. Διότι από τη στιγμή που η Άνγκελα Μέρκελ δήλωσε πως συμμορφώνεται με την ετυμηγορία της Καρλσρούης το κρατικό χρέος των χωρών του Νότου μπαίνει στο στόχαστρο της σπέκουλας των αγορών και αρχίζει να κυλά ο χρόνος για νέα κρίση χρέους στην Ευρωζώνη.
Η ετυμηγορία σημαίνει ότι οι κυβερνήσεις της ΕΕ πρέπει να αναλάβουν τη δημοσιονομική ευθύνη για την αντιμετώπιση της κρίσης και όχι το πρόγραμμα της ΕΚΤ, που τώρα διατηρεί το αξιόχρεο των ασθενέστερων μελών. Αν αυτό σταματήσει, οι υπερχρεωμένες χώρες θα υποχρεωθούν να ενταχθούν στον ESM και γι’ αυτό ζήτησαν τα ευρωομόλογα.
Καθώς λοιπόν η γερμανική στάση υπονομεύει το ευρώ στα μάτια των αγορών, η Άνγκελα Μέρκελ ήταν υποχρεωμένη να προτείνει μια ασαφή αλλά επικοινωνιακά εύηχη πρόταση, που επικεντρώνεται σε επιχορηγήσεις υπό τον έλεγχο της Κομισιόν. Αν αυτές τελικά αποπληρωθούν, στενεύει ο κλοιός γύρω από τις χώρες του Νότου με υψηλό χρέος.
Φωτό: au.ambafrance.org