Η Τουρκία γίνεται περιφερειακή δύναμη και η Ελλάδα αδρανεί
Του
ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ ΛΑΥΡΕΝΤΖΟΥ
Συμβούλου επιχειρήσεων – Συγγραφέα
Η Τουρκία είναι σήμερα μια χώρα της οποίας το γεωπολιτικό δυναμικό αυξάνεται συνεχώς. Η άνοδος της τουρκικής ισχύος εδράζεται στη δημογραφική μεγέθυνση, στη συνακόλουθη βιομηχανική απογείωση και στα νεοθωμανικά επεκτατικά οράματα, τα οποία διατρέχουν ολόκληρο το τουρκικό κατεστημένο.
Για να προωθήσει τις γεωπολιτικές της φιλοδοξίες η Τουρκία μετέρχεται όλα τα μέσα και δεν διστάζει να καταφύγει ακόμη και στη χρήση στρατιωτικής βίας. Στα μάτια των αδυνάτων όλα αυτά συχνά ερμηνεύονται ως ακραίες πρακτικές οι οποίες «οδηγούν την Τουρκία σε απομόνωση». Μόνο όμως όποιος είναι ηθελημένα αφελής μπορεί να ισχυρίζεται ότι η Τουρκία απομονώνεται, διότι τα γεγονότα δείχνουν ακριβώς το αντίθετο.
Η Τουρκία εμπλέκεται στο σύνολο των διενέξεων που συμβαίνουν στον περίγυρό της και εκ των πραγμάτων έχει κερδίσει μία θέση στο τραπέζι της τελικής διευθέτησης σε Λιβύη και Συρία. Την ίδια ώρα δημιουργεί ένα πλέγμα προτεκτοράτων και ειδικών σχέσεων από τη Σομαλία έως την Αλβανία και από την Τυνησία έως το Πακιστάν.
Η βασική πρόκληση που αντιμετωπίζει η Τουρκία σε αυτήν τη φάση είναι να βρει τη σωστή ισορροπία ανάμεσα στους πόρους που διαχειρίζεται και στο κόστος της επέκτασης που κάθε φορά επιχειρεί. Διατρέχει δηλαδή τον κίνδυνο να προσπαθεί να απλωθεί περισσότερο από εκεί που κάθε φορά φτάνει. O άλλος μεγάλος κίνδυνος που αντιμετωπίζει η Τουρκία είναι η επιχειρούμενη επέκτασή της να προσκρούσει στις αντιδράσεις που θα προβάλουν οι μεγάλοι παίκτες και κυρίως οι ΗΠΑ. Κρίσιμη παράμετρος σε όλα αυτά και βασική προϋπόθεση για την καθιέρωση της Τουρκίας ως περιφερειακής δύναμης, είναι η οικονομική της σταθεροποίηση.
Η τουρκική οικονομία είναι σε μια πορεία δυναμικής ανάπτυξης. Ακολουθώντας το υπόδειγμα της ανοικτής αγοράς, αυξάνει τις εξαγωγές της και παράλληλα αφήνει να αυξάνονται οι εισαγωγές της. Όμως καθώς οι εισαγωγές παραμένουν συνεχώς μεγαλύτερες από τις εξαγωγές υπάρχει ένα διαρκές εμπορικό έλλειμμα. Το έλλειμμα αυτό καλύπτεται από τις εισροές επενδυτικών κεφαλαίων. Αυτές οι εισροές είναι σε μεγάλο βαθμό η αιτία που η τουρκική οικονομία παραμένει ασταθής και εξαρτημένη από τα ξένα επενδυτικά κεφάλαια.
Αυτό που θέλει η Τουρκία
Η τουρκική οικονομία θα μπει σε φάση ωριμότητας και σταθεροποίησης όταν σταματήσει να έχει ανάγκη τα ξένα κεφάλαια. Πώς όμως μπορεί να γίνει αυτό; Με το να βρει η Τουρκία αυτό που πραγματικά της λείπει, την ενέργεια που αναγκάζεται να εισάγει. Πράγματι η Τουρκία διψά για ενέργεια. Και τα όποια μεγάλα υδροηλεκτρικά έργα γίνονται μπορεί να της δίνουν ανάσες, αλλά δεν λύνουν το ενεργειακό της πρόβλημα.
Για να εξασφαλίσει η Τουρκία την ενέργεια που χρειάζεται έχει δύο δρόμους, τους οποίους μπορεί να ακολουθήσει συνδυαστικά.
Ο ένας δρόμος είναι η κατασκευή πυρηνικών εργοστασίων. Είναι δύσβατος και δεν μπορεί να καλύψει πλήρως τις ενεργειακές της ανάγκες. Έχει όμως ένα πλεονέκτημα, καθώς μπορεί να της εξασφαλίσει πυρηνικό υλικό, το οποίο με τον κατάλληλο εμπλουτισμό μπορεί δώσει τη γόμωση για πυρηνικά όπλα. Τον δρόμο αυτό η Τουρκία δεν θα τον παραμελήσει.
Ο άλλος δρόμος είναι να βγει η Τουρκία στον περίγυρό της και να αναζητήσει πετρέλαιο εκεί όπου υπάρχει. Το έκανε αυτό –μεταξύ άλλων– στη Συρία. Το κάνει και στη Λιβύη. Θα το επιχειρήσει και απέναντι στην Ελλάδα, η οποία διακηρύττει προς πάσα κατεύθυνση τη διάθεσή της να συμβιβαστεί.
Η γεωπολιτική εκμηδένιση της Ελλάδας δεν είναι συνεπώς μόνο στόχος υψηλής συμβολικής αξίας για την Τουρκία. Είναι και ένας στρατηγικός σκοπός, μέσα από την υλοποίηση του οποίου η Τουρκία θα εδραιωθεί οριστικά ως μεγάλη δύναμη στην Ανατολική Μεσόγειο. Και φυσικά η Τουρκία προωθεί αυτόν τον σκοπό μεθοδικά επί δεκαετίες, κάνοντας χρήση όλων των μέσων: Από τη χρήση μαλακής ισχύος, με την πολιτιστική διείσδυση μέσω τηλεοπτικών σίριαλ, τη διεξαγωγή ενός διαρκούς υβριδικού πολέμου μέσω των μεταναστευτικών ροών, την έργω αμφισβήτηση της ελληνικής κυριαρχίας στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο έως τη συνεχή απειλή χρήσης βίας κατά της Ελλάδας, αν δεν δεχτεί να παραιτηθεί από τα κυριαρχικά δικαιώματά της.
Και η Αθήνα; Τι κάνει η Αθήνα όλα αυτά τα χρόνια; Κάνει Ολυμπιακούς και δημόσια έργα μέχρι να χρεοκοπήσει. Υπογράφει Μνημόνια και μετατρέπεται σε αποικία χρέους των ευρωπαίων εταίρων της. Τελεί υπό χρεοκοπία επί δέκα χρόνια και δεν αναζητά την παραγωγική της ανασυγκρότηση. Κάνει συνεχώς περικοπές στις ένοπλες δυνάμεις της. Διώχνει μισό εκατομμύριο μορφωμένα Ελληνόπουλα στο εξωτερικό, χάνοντας ένα πολύτιμο ανθρώπινο δυναμικό που το έχει ανάγκη. Αδιαφορεί για το δημογραφικό της πρόβλημα και προωθεί την εγκατάσταση εκατοντάδων χιλιάδων λαθρομεταναστών που της στέλνει η Τουρκία. Προσπαθεί να εκλογικεύσει τις απαιτήσεις της Τουρκίας αναζητώντας φόρμουλα παραχώρησης κυριαρχικών της δικαιωμάτων για να αποφύγει (προσωρινά) τη σύρραξη. Βλέπει αρειμανίως τουρκικά σίριαλ και χαίρεται που η Ελλάδα σιγά σιγά μετατρέπεται σε χώρα «πολυπολιτισμική».
Όλα αυτά όμως καταλήγουν σε μια σκληρή αλήθεια, την οποία είμαστε υποχρεωμένοι να αντικρίσουμε: Μια τέτοια χώρα, απέναντι σε έναν τέτοιο γείτονα, δεν μπορεί να ατενίζει το μέλλον με αισιοδοξία. Είναι λοιπόν καιρός για ριζική αλλαγή νοοτροπίας και πολιτικής.