Χρ. Μπότζιος: Οι πολιτικές και κοινωνικές διαστάσεις στην αντιμετώπιση της πανδημίας του κορονοϊού
Του
ΧΡΗΣΤΟΥ Θ. ΜΠΟΤΖΙΟΥ
Πρέσβη ε.τ.
Είναι ακόμη πολύ νωρίς για να γίνουν εκτιμήσεις και αξιολογήσεις για την αντιμετώπιση της νόσου του κορονοϊού, τις ενέργειες ή παραλείψεις από τις κυβερνήσεις των κρατών ή τα εντεταλμένα διεθνή όργανα για την υγεία, όπως ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) ή άλλα παρεμφερή περιφερειακά όργανα.
Ωστόσο, στο μεταξύ, μπορεί να γίνει μια καταγραφή για τα εφικτά μέσα που τα κράτη και η διεθνής κοινωνία διέθεταν για την καταπολέμηση και αντιμετώπιση της νόσου. Το βέβαιο είναι ότι δεν διέθεταν και εξακολουθούν να μη διαθέτουν εκείνα τα μέσα, όπως φάρμακα, εμβόλια και συναφή, που αποδεδειγμένα και αποτελεσματικά μπορούσαν να αντιμετωπίσουν τον αόρατο εχθρό, τον κορονοϊό, που έχει αναστατώσει την ιδιωτική και κοινωνική ζωή των ανθρώπων είτε ως άτομα είτε ως παγκόσμια κοινωνία.
Είναι μάλιστα αμφίβολο αν αυτό θα καταστεί δυνατό προσεχώς, ενώ εκφράζονται και απόψεις ότι ο ιός μπορεί να εξαφανιστεί από μόνος του, όπως έχει συμβεί στο παρελθόν και με άλλους ιούς, χωρίς η επιστήμη να έχει κατορθώσει να τους εξουδετερώσει. Ευχόμαστε να συμβεί το αντίθετο. Η αδυναμία, μέχρι στιγμής, της επιστήμης να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά και τελεσίδικα την πανδημία του κορονοϊού έχει, μέχρι ενός σημείου, απενοχοποιήσει τις κυβερνήσεις από τις ευθύνες για τις χιλιάδες μολύνσεις και θανάτους ακόμη και σε χώρες που φημίζονται για εξαιρετικό σύστημα υγείας. Συζήτηση όμως χωρεί αν προνόησαν για τη λήψη ή όχι εκείνων των μέτρων που θα μπορούσαν να περιορίσουν τη διάδοση της νόσου, η οποία από επιδημία εξελίχθηκε σε πανδημία.
Τα ερωτήματα για το πότε, πού και πώς εμφανίσθηκε η νόσος έχουν ήδη απαντηθεί. Ξεκίνησε από την επαρχία Χουμπέι της Κίνας, για να διαδοθεί, σιγά σιγά, στις πέντε ηπείρους. Σε μερικές περισσότερο και σε άλλες λιγότερο. Ουδείς πλέον αμφιβάλλει ότι υπήρξε ολιγωρία και λανθασμένες εκτιμήσεις για τη δυνατότητα και ταχύτητα εξάπλωσης της νόσου, όπως στον τρόπο και τις ενέργειες για την αντιμετώπισή της.
Σε ό,τι αφορά ΗΠΑ και Ευρώπη, η καθυστέρηση στη λήψη των κατάλληλων μέτρων αποδόθηκε και σε σκοπιμότητες που συνδέονται με φόβους για επιπτώσεις στην οικονομία και τους ανταγωνισμούς με την Κίνα, ιδιαίτερα στον τομέα της υψηλής τεχνολογίας. Οι ΗΠΑ, όπως και ορισμένες ευρωπαϊκές χώρες, που συντάσσονται με την Ουάσινγκτον, επιρρίπτουν ευθύνες στο Πεκίνο για έλλειψη επίσημης ενημέρωσης και πληροφόρησης για το τι ακριβώς συνέβαινε στην επαρχία Χουμπέι αλλά και της παροχής κάθε άλλου χρήσιμου στοιχείου σχετικά με τον ιό και τα λαμβανόμενα μέτρα από πλευράς των κινεζικών αρχών.
Ακριβώς το αντίθετο υποστηρίζεται από κινεζικής πλευράς, η οποία επικαλείται τη στενή συνεργασία και συχνή επικοινωνία και ενημέρωση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας. Ποια στοιχεία προσκομίζουν που να ενοχοποιούν το Πεκίνο; Πραγματοποιήθηκαν ποτέ συλλογικά ή σε εθνική βάση διαβήματα των πρεσβειών δυτικών χωρών ή από την πρεσβεία της προεδρεύουσας χώρας της ΕΕ στο υπουργείο Εξωτερικών της Κίνας;
Οι πρεσβείες, βάσει της Συνθήκης της Βιέννης για τις διπλωματικές σχέσεις, δύνανται να προβαίνουν σε διαβήματα και να ζητούν απαντήσεις σε θέματα που άπτονται διμερών ή διεθνών σχέσεων από το υπουργείο Εξωτερικών ή άλλες υπηρεσίες της χώρας διαπίστευσης. Έγιναν τέτοια διαβήματα ή όχι; Και ποιες ήταν οι απαντήσεις των κινεζικών αρχών;
Η διεθνής και η ελληνική κοινή γνώμη δικαιούνται την ενημέρωση, από την οποία μπορεί να αποδειχθεί και το βάσιμο ή όχι των αιτιάσεων κατά της Κίνας. Όσο οι μέρες παρέρχονται, με τη νόσο να παρουσιάζει κάποια ύφεση, αρχίζουν να πληθαίνουν και οι θεωρίες συνωμοσίας, με συνταυτίσεις σε θέσεις για ευθύνες της Κίνας στην ανάπτυξη της νόσου του κορονοϊού και ότι το Πεκίνο οφείλει να απολογηθεί ενώπιον της διεθνούς κοινότητας. Διαγράφεται ήδη η δημιουργία δύο μετώπων.
Η αμυνόμενη Κίνα και από το άλλο οι ΗΠΑ και οι υποστηρικτές της, που επιδιώκουν να στριμώξουν την Κίνα με φόντο τον οικονομικό και τεχνολογικό ανταγωνισμό. Ουδέν, ασφαλώς, χωρίς την απαραίτητη συνωμοσιολογία, που συνεχώς αυξάνεται ακόμη και σε επίπεδο ανθρώπων που γνωρίζουν ή πρέπει να γνωρίζουν. Η συνωμοσιολογία είναι το όπλο της απλοϊκότητας και όχι της γνώσης. Να είμαστε άκρως επιφυλακτικοί σε ό,τι αποδίδεται σε σκοτεινές και μυστηριώδεις δυνάμεις που εξυπηρετούν σκοπιμότητες ή συμφέροντα.
Εκτός αν οι κατηγορίες συνοδεύονται από πειστικές αποδείξεις. Ακόμη και η υψηλή τεχνολογία και ιδιαίτερα η ασύρματη επικοινωνία έχουν ενοχοποιηθεί για πολλά δεινά του σύγχρονου κόσμου που θυμίζουν Μεσαίωνα. Προ ετών είχαν σημειωθεί σοβαρές αντιδράσεις στη τοποθέτηση ανεμογεννητριών σε διάφορα σημεία της χώρας και σε γεωγραφικές υψομετρικές τοποθεσίες. Ο λόγος; Επιδρούσαν αρνητικά στη γεννητικότητα των αιγοπροβάτων…
Ο κορονοϊός έχει επηρεάσει και θα επηρεάσει αρνητικά τη ζωή και την καθημερινότητα των πολιτών όλων των ηπείρων. Η απάντηση πρέπει να δοθεί μόνο με τη συνεργασία όλων των χωρών και με αποφυγή εύκολων και αναπόδεικτων κατηγοριών. Κυρίως αποφεύγοντας την πολιτικοποίηση της πανδημίας και τη συνωμοσιολογία, όταν μάλιστα δεν συνοδεύονται από αποδείξεις.