Τι αλλάζει στη χορήγηση του εφάπαξ – Ποιες κατηγορίες προηγούνται
– Επιταχύνονται οι διαδικασίες χορήγησής του μαζί με την απονομή της κύριας σύνταξης
– Δεν ικανοποιείται το αίτημα για τη χορήγησή του με την προσωρινή σύνταξη που θα παίρνει ο συνταξιούχος
Την Τετάρτη 29 Απριλίου υπογράφηκε από τον υπουργό Εργασίας Γιάννη Βρούτση η εγκύκλιος (Φ80020/οικ.12029/Δ16/310) που ρυθμίζει τις διαδικασίες και τον από εδώ και πέρα τρόπο χορήγησης του εφάπαξ, με βάση τις διατάξεις του «νόμου Βρούτση» (4670/2020).
Σύμφωνα με την εγκύκλιο, πλέον η χορήγηση του εφάπαξ (κι αυτό αφορά και τις παλαιές αιτήσεις που έχουν υποβληθεί) θα γίνεται μαζί με την απόφαση χορήγησης της κύριας σύνταξης γήρατος ή αναπηρίας, κάτι που επισπεύδει σημαντικά το χρονικό διάστημα αναμονής που υπήρχε μέχρι σήμερα και το οποίο μπορούσε να ξεπεράσει ακόμα και τα δύο χρόνια από την απονομή της κύριας σύνταξης. Μια ακόμα θετική εξέλιξη έχει σχέση και με τον τρόπο υπολογισμού του χρόνου ασφάλισης για τον ασφαλισμένο προς συνταξιοδότηση, αφού, ανεξάρτητα από τους φορείς στους οποίους έχει ασφαλιστεί, ο χρόνος θα υπολογίζεται ενιαία και συνολικά, ως να ασφαλίστηκε σε έναν και μόνον φορέα.
Κατόπιν αυτού, μειώνονται οι γραφειοκρατικές διαδικασίες και η αλληλογραφία ανάμεσα στα διαφορετικά Ταμεία, που έτσι κι αλλιώς είχαν ενσωματωθεί στο Ενιαίο Επικουρικό Ταμείο (ΕΤΕΑΕΠ), περιορίζοντας αισθητά τον χρόνο αναμονής. Σημαντική εξέλιξη, επίσης, αποτελεί επίσης η επιστροφή των εισφορών που έχουν καταβάλει όσοι ασφαλισμένοι δεν πληρούν τις προϋποθέσεις για να λάβουν το εφάπαξ.
Το εφάπαξ θα το δικαιούνται όλοι οι επιζώντες συγγενείς
Έτσι, ενώ με το προηγούμενο νομικό καθεστώς ένας ασφαλισμένος μπορούσε να λάβει πίσω τις εισφορές του μόνο εάν είχε συμπληρώσει τουλάχιστον τρία χρόνια ασφάλισης, αλλιώς τις έχανε, με τον «νόμο Βρούτση» και σύμφωνα με τις οδηγίες της εγκυκλίου αυτής θα μπορεί να τις πάρει πίσω στο ακέραιο. Η εγκύκλιος ρυθμίζει και τον τρόπο χορήγησης του εφάπαξ και στις περιπτώσεις εκείνες όπου έχει επέλθει ο θάνατος του δικαιούχου. Σύμφωνα με την εγκύκλιο, το εφάπαξ θα το δικαιούνται οι επιζώντες συγγενείς πρώτου ή δευτέρου βαθμού, δηλαδή οι σύζυγοι, τα τέκνα, οι γονείς και τ’ αδέλφια κι ελλείψει αυτών οι νόμιμοι κληρονόμοι, σύμφωνα με τις διατάξεις περί κληρονομικής διαδοχής.
Η σημαντική αλλαγή που επέρχεται με τη συγκεκριμένη ρύθμιση έχει να κάνει με την απάλειψη της υποχρέωσης για την τουλάχιστον 20ετή ασφάλιση του δικαιούχου, ώστε να μπορέσουν να λάβουν το εφάπαξ οι κληρονόμοι του, όταν αυτοί είναι οι γονείς ή τα αδέλφια του. Έτσι, με τη νέα ρύθμιση, αυτοί θα μπορούν να λάβουν το εφάπαξ του θανόντος, ανεξάρτητα από τα έτη ασφάλισής του, αρκεί φυσικά να πληρούσε τις προϋποθέσεις για τη λήψη του.
Η εγκύκλιος, επίσης, ορίζει την κατά προτεραιότητα χορήγηση του εφάπαξ σε τέσσερις συγκεκριμένες κατηγορίες ευπαθών ομάδων και συγκεκριμένα:
α. Στους δικαιούχους που λαμβάνουν επίδομα παραπληγίας ή τετραπληγίας.
β. Στους δικαιούχους που λόγω ασθένειας, χρόνιας πάθησης ή άλλης αιτίας έχουν ποσοστό αναπηρίας 50%, επιβεβαιωμένη από τα ΚΕΠΑ.
γ. Στους δικαιούχους που έχουν συνταξιοδοτηθεί λόγω τυφλότητας με σύνταξη γήρατος και τουλάχιστον 15 έτη ασφάλισης.
δ. Στους δικαιούχους που είναι γονείς ή νόμιμοι κηδεμόνες ατόμων που έχουν τουλάχιστον 50% ποσοστό αναπηρίας.
Παρά τις όποιες θετικές ρυθμίσεις εισάγει η συγκεκριμένη εγκύκλιος, είναι γεγονός ότι δεν τολμά την πλήρη εφαρμογή της διατάξεως του άρθρου 31 παρ. 3α του «νόμου Βρούτση», όπου σ’ αυτή αναφέρονται ρητά τα εξής: «Αν ο ασφαλισμένος λαμβάνει σύνταξη από Ταμείο που χορηγεί προσυνταξιοδοτική παροχή, απονέμεται η εφάπαξ παροχή, εφόσον ο ασφαλισμένος έλαβε προσυνταξιοδοτική παροχή.
Οι καταστατικές διατάξεις των Ταμείων, τομέων, κλάδων ή λογαριασμών του άρθρου 75, από τις οποίες προβλεπόταν ως προϋπόθεση για τη χορήγηση εφάπαξ παροχής η προηγούμενη συνταξιοδότηση από φορέα επικουρικής ασφάλισης καταργούνται. Εκκρεμείς αιτήσεις χορήγησης της εφάπαξ παροχής κρίνονται ως προς τις προϋποθέσεις απονομής βάσει των διατάξεων της παραγράφου αυτής».
Που σημαίνει, σύμφωνα με την διάταξη αυτή, ότι θα μπορούσε να χορηγηθεί το εφάπαξ ακόμα και με την έκδοση της απόφασης για τη χορήγηση της προσωρινής συντάξεως που θα έβγαζε ο e-ΕΦΚΑ. Κάτι που θα έδινε πραγματική ανάσα στους δεκάδες χιλιάδες σε αναμονή ασφαλισμένους, οι οποίοι αναμένουν εδώ και κάτι χρόνια να λάβουν την οριστική συνταξιοδοτική απόφαση.