Δρος ΓΑΛΑΝΟΠΟΥΛΟΣ – Περί κορονοϊού: Τα εως τώρα δεδομένα για τον SARS-CoV-2
Του δρος
ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ ΓΑΛΑΝΟΠΟΥΛΟΥ
Διευθυντή ΕΣΥ, Αιματολογική Κλινική ΓΝΑ «Γ. Γεννηματάς»
Σήμερα βρισκόμαστε εν μέσω μιας ιογενούς πανδημίας, η οποία δεν έχει ξαναεμφανισθεί τα τελευταία 100 χρόνια.
Από τις 19 Μαρτίου 2020 περισσότερες από 225.000 περιπτώσεις COVID-19 έχουν επιβεβαιωθεί παγκοσμίως και έχουν πεθάνει περισσότεροι από 9.000 άνθρωποι. Και φυσικά, οι αριθμοί αυτοί συνεχώς αυξάνονται.
Η πανδημία COVID-19 προκαλείται από ένα νέο είδος κορονοϊού (coronavirus), που ονομάζεται τώρα SARS-CoV-2 (μια σημείωση για την ορολογία: SARS-CoV-2 είναι η επίσημη ονομασία για τον κορονοϊό που προκαλεί τη νόσο COVID-19). Αυτός ο κορονοϊός σχετίζεται, αλλ’ όμως είναι τελείως διαφορετικός από τον κορονοϊό που προκάλεσε επιδημία σοβαρού οξέος αναπνευστικού συνδρόμου (SARS) το 2002 – 2003.
Υπάρχουν έξι είδη κορονοϊών, οι οποίοι είναι ευρέως διαδεδομένοι στη φύση και είναι υπεύθυνοι για το 25% των «κοινών κρυολογημάτων». Διάφορα είδη νυχτερίδων αποτελούν τον φυσικό ξενιστή για τους κορονοϊούς, οι οποίοι περιοδικά προκαλούν επιδημίες σε ανθρώπινους πληθυσμούς. Ο νέος κορονοϊός SARS-CoV-2 είναι ο έβδομος κορονοϊός, ο οποίος έχει προέλθει από φυσική επιλογή, μετάλλαξη του γονιδιώματος του κορονοϊού, και δεν έχει παρασκευασθεί εργαστηριακά για αλλότριους σκοπούς, σύμφωνα με τις θεωρίες συνωμοσίας.
Η πανδημία του COVID-19 ξεκίνησε στη Wuhan της Κίνας, τον Δεκέμβριο του 2019. Μέσα σε λίγες εβδομάδες, οι γιατροί και οι υγειονομικές αρχές της Κίνας αναγνώρισαν ότι ένας νέος ιός προκαλούσε βαριά αναπνευστική νόσο, με αποτέλεσμα πνευμονία και σοβαρή αναπνευστική ανεπάρκεια και θάνατο στις πιο σοβαρές περιπτώσεις. Αν και τα συμπτώματα του COVID-19 συχνά μοιάζουν με εκείνα της γρίπης, όπως πυρετός, βήχας, πονόλαιμος, δύσπνοια, κακουχία, η νόσος COVID-19 φαίνεται να είναι πολύ πιο μεταδοτική από τη γρίπη, με ποσοστά θνητότητας έως και δέκα φορές μεγαλύτερα απ’ αυτά της γρίπης.
Ενώ η θνητότητα, με βάση αποκλειστικά τους αναφερθέντες αριθμούς των περιπτώσεων και των θανάτων, φαίνεται να είναι 3,96%, ο πραγματικός κίνδυνος θανάτου από COVID-19 είναι ασαφής, δεδομένου ότι η εργαστηριακή επιβεβαίωση και υποστηρικτική αγωγή για COVID-19 ποικίλλουν σε μεγάλο βαθμό, ανάλογα με τη χώρα εμφάνισης σε όλο τον κόσμο. Τα πραγματικά ποσοστά θνητότητας ποικίλλουν σημαντικά, από 7,3% στην Ιταλία έως 0,9% στη Νότια Κορέα.
Επίσης είναι σαφές ότι η μεγαλύτερη ηλικία (ιδιαίτερα οι ασθενείς ηλικίας άνω των 70 ετών), τα υποκείμενα νοσήματα, όπως η υπέρταση, καρδιαγγειακά νοσήματα και χρόνια αναπνευστικά προβλήματα και ανοσοκαταστολή, αυξάνουν σημαντικά τον κίνδυνο θανάτου. Σε αντίθεση με την επιδημία γρίπης των χοίρων H1N1, του 2009, τα ποσοστά λοίμωξης από COVID-19 σε παιδιά και εφήβους είναι πολύ λιγότερα σε σχέση με ενήλικες.
Δεδομένου ότι δεν υπάρχει μέχρι τώρα εμβόλιο για τον συγκεκριμένο ιό, ποια μέτρα μπορούν να ληφθούν για την πρόληψη του COVID-19;
Τα παραδοσιακά μέτρα που χρησιμοποιούνται για ανάλογα νοσήματα, όπως η γρίπη, είναι εξίσου αποτελεσματικά, όπως αποφυγή συγχρωτισμού και κοινωνικών συναθροίσεων, συχνού και επιμελούς πλυσίματος χεριών και της αποφυγής της αφής των ματιών, της μύτης και του στόματος. Όσοι έχουν στενή επαφή με άτομο με επιβεβαιωμένο COVID-19 θα πρέπει να περιορίζονται, οίκοι, σε καραντίνα για 14 ημέρες (η μέση περίοδος επώασης είναι 5 – 7 ημέρες, αλλά σε ορισμένες περιπτώσεις διαρκεί έως και 12 – 14 ημέρες μετά την έκθεση).
Δυστυχώς, δεν υπάρχουν αποτελεσματικές αντιικές θεραπείες για τον COVID- 19. Σε in vitro μελέτες και κλινικές πειραματικές μελέτες σε ζώα έχει φανεί ότι ο αναστολέας της RNA πολυμεράσης, remdesivir, είναι πιθανόν να έχει δραστηριότητα έναντι του SARS-CoV-2 και να αποτρέπει σοβαρές πνευμονικές επιπλοκές.
Πολλές κλινικές μελέτες βρίσκονται επί του παρόντος σε εξέλιξη. Ομοίως, δεδομένα in vitro υποδηλώνουν ότι η χλωροκίνη ή η υδροξυχλωροκίνη (ανθελονοσιακό φάρμακο) μπορεί να έχει αντιική δράση, εμποδίζοντας την έξοδο του SARS-CoV-2 από τα ενδοκυτταρικά κυστίδια, δηλαδή παρόμοιο μηχανισμό με αυτόν της αμανταδίνης, η οποία αναστέλλει τη μόλυνση από γρίπη.
Επίσης δοκιμάζονται αντιικά φάρμακα που χρησιμοποιούνται στον ΗΙV (lοpinavir/ritonavir), αναστολέων υποδοχέων αγγειοτενσίνης ΙΙ, καθώς και διάφορα άλλα πειραματικά φάρμακα.
Οι ιατρικές, κοινωνικές, πολιτιστικές και οικονομικές συνέπειες του COVID-19 είναι πρωτοφανείς και τεράστιες στη σύγχρονη κοινωνία, σε παγκόσμιο επίπεδο.
Δεδομένου ότι, επί του παρόντος, δεν θα υπάρχει εμβόλιο για τουλάχιστον έναν χρόνο καθώς και αποτελεσματικές θεραπείες σήμερα, απαιτούνται αυστηρά περιοριστικά μέτρα και αποφυγή συγχρωτισμού για την αποτροπή μετάδοσης αυτού του φονικού ιού, με αίσθημα ατομικής ευθύνης, υπευθυνότητας κάθε ατόμου προσωπικά, μέσα από τις δικές μας ενέργειες, επαγγελματικά και προσωπικά, προκειμένου να τεθεί υπό έλεγχο η τρέχουσα πανδημία.