Το στοίχημα της αποφυγής της ανεξέλεγκτης διασποράς του Covid-19
Της
ΤΖΕΝΗΣ ΚΡΕΜΑΣΤΙΝΟΥ
Ομ. Καθηγήτριας Δημόσιας Υγείας
-Η υπευθυνότητα κάθε ανθρώπου
Στις 19 Δεκεμβρίου του 2019 ένας νέος κορονοϊός, ο Covid-19, έκανε την εμφάνισή του στην Κίνα και προκάλεσε μεγάλων διαστάσεων επιδημία. Ο κορονοϊός αυτός ανήκει στην οικογένεια των κορονοϊών που από μακρού είναι γνωστό ότι προκαλούν το κοινό κρυολόγημα.
Εντούτοις διάφορες μεταλλάξεις που συνέβησαν τα τελευταία χρόνια δημιούργησαν νέους κορονοϊούς, όπως ο SARS (2002), ο MERS (2012) και τελευταία ο Covid-19, που απασχόλησαν σοβαρά την παγκόσμια υγειονομική κοινότητα.
Η επιδημία της Κίνας με τον Covid-19, που χαρακτηριστικά μεταδίδεται από άνθρωπο σε άνθρωπο με την αναπνευστική οδό, έδωσε την ευκαιρία στον υπόλοιπο κόσμο να γνωρίσει τον νέο ιό και την ασθένεια που προκαλούσε με μορφή επιδημίας και να παρακολουθήσει όλα τα αυστηρά μέτρα περιορισμού της νόσου που εφαρμόστηκαν επιτυχώς στην Κίνα.
Σήμερα η επιδημία είναι παγκόσμια και αποτελεί το κύριο υγειονομικό γεγονός στα περισσότερα κράτη. Ο ιός Covid-19 είναι ένας αρκετά νέος ιός –μόλις τριών μηνών– και δεν έχουν απαντηθεί ακόμα πολλά στοιχεία της πορείας, της τελικής έκβασης και των επιπλοκών της νόσου, της επιβίωσης του ιού στο περιβάλλον, της επίδρασης της θερμοκρασίας, της ανοσίας που προκαλεί με την ανάπτυξη αντισωμάτων. Δεν είναι γνωστό ακόμα αν τα αντισώματα θα προκαλούν ανοσία εφ’ όρου ζωής ή η χρονική διάρκεια θα είναι περιορισμένη.
Το εμβόλιο που αναμένεται να αναπτυχθεί, θα δοθεί στον πληθυσμό έπειτα από σοβαρές κλινικές δοκιμές, οι οποίες αναμένεται να κρατήσουν περίπου έναν χρόνο, και δεν υπάρχει ακόμα ειδική θεραπευτική αγωγή.
Σήμερα αυτό που είναι σημαντικό είναι ο περιορισμός της διασποράς της νόσου για όλα τα κράτη και βεβαίως για την Ελλάδα. Ο απώτερος στόχος είναι ο περιορισμός των θανάτων. Δεν υπάρχουν επαρκή δεδομένα ότι ο Covid-19 θα εξαφανιστεί ξαφνικά στις επόμενες εβδομάδες. Για να δημιουργηθεί η ανοσία αγέλης, δηλαδή το τείχος ανοσίας που είναι απαραίτητο για την αποφυγή της επιδημίας, υπολογίζεται ότι χρειάζεται να νοσήσει το 65% – 67% του πληθυσμού και να αναπτύξει προφυλακτικά αντισώματα.
Στο στάδιο αυτό είναι βασικό η νοσηρότητα του πληθυσμού να είναι σταδιακή, χωρίς οξυκόρυφες εξάρσεις που θα καταπονήσουν το υγειονομικό σύστημα και τις υπηρεσίες όλου του κράτους. Τα μέτρα για τον περιορισμό της διασποράς έχουν αυτόν ακριβώς τον σκοπό, δηλαδή να είναι όσο το δυνατόν ομαλή η πορεία της νοσηρότητας για να κρατηθούν δυνάμεις για την εξυπηρέτηση των υγειονομικών αναγκών και της γενικότερης λειτουργίας του κράτους.
Η ιχνηλάτηση των στενών επαφών των κρουσμάτων είχε νόημα στις αρχικές φάσεις της επιδημίας. Τώρα ο ιός έχει περάσει στην κοινότητα και η ενδεδειγμένη κίνηση είναι ο αυτοπεριορισμός και κάθε άνθρωπος να συμπεριφέρεται ως να ήταν θετικό κρούσμα. Στα πλαίσια αυτά, τα μέτρα που έλαβε η ελληνική κυβέρνηση με πρόταση του ΕΟΔΥ είναι προς τη σωστή κατεύθυνση. Το σύνθημα «Μένουμε σπίτι» πρέπει να ενστερνιστούν όλοι οι πολίτες και να εφαρμόζουν συγχρόνως στο σπίτι τους σχολαστικά τους κανόνες υγιεινής (πλύσιμο χεριών, γάντια, μάσκα, απολύμανση κ.ά.).
Οι ενημερωτικές καμπάνιες απαιτούνται συστηματικά, ώστε να γίνουν συνείδηση των πολιτών οι ενέργειες που πρέπει να εφαρμόσουν για τα μέτρα προφύλαξης.
Ωστόσο, το γεγονός oτι, ενώ τα μηνύματα είναι σαφή, ο κόσμος δεν ανταποκρίνεται υπεύθυνα –όπως διαμαρτύρονται οι παρουσιαστές της τηλεόρασης– πιθανό να οφείλεται στο ότι παράλληλα με τα μηνύματα δεν υπάρχουν ζωντανοί πολλαπλασιαστές των μηνυμάτων, όπως γιατροί, νοσηλευτές, εκπαιδευτικοί, υγειονομικοί κ.ά., οι οποίοι ζωντανά να εξηγούν τον τρόπο που θα υλοποιηθούν τα μηνύματα, για να γίνουν βίωμα των πολιτών.