Εκβιάζει τους πάντες ο Ερντογάν με «θερμό» επεισόδιο
Του
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΤΣΑΚΑΛΟΥ
Ρίχνει τις «γέφυρες» με Ελλάδα και Ευρώπη
-Είναι ώρα για αποφασιστική απάντηση από Ελλάδα και ΕΕ
Να εκβιάσει τις εξελίξεις και να σύρει την Ελλάδα σε τραπέζι διαπραγμάτευσης, υπό την πίεση στα σύνορα και την ευθεία, έμπρακτη αμφισβήτηση των κυριαρχικών δικαιωμάτων της, επιχειρεί ο Ταγίπ Ερντογάν, διακινδυνεύοντας –αν όχι επιδιώκοντας– ένα «θερμό» επεισόδιο σε θάλασσα, αέρα, ακόμη και στην ξηρά.
Μετά την αποτυχία του να αιφνιδιάσει την Ελλάδα με την εισβολή χιλιάδων μεταναστών από τον Έβρο, που θα σήμαινε την κατάλυση και τον εξευτελισμό του ελληνικού κράτους, ο κ. Ερντογάν κλιμακώνει με κάθε τρόπο την ένταση στις διμερείς σχέσεις, τόσο με την πρόκληση επεισοδίων, όσο και με μια ρητορική η οποία κόβει κάθε περιθώριο διαλόγου και συνεννόησης με την Αθήνα.
Οι λοιδορίες που απευθύνονται προσωπικά στον έλληνα πρωθυπουργό, οι συκοφαντίες που εκτοξεύονται εναντίον της Ελλάδας, την οποία έφθασε να συγκρίνει με τους ναζί ο ηγέτης μιας χώρας που είναι από τις λίγες που δεν πολέμησαν τη ναζιστική Γερμανία, ενώ ο κατάλογος των τούρκων θυμάτων της ναζιστικής θηριωδίας δεν γεμίζει καν μία κόλλα χαρτί, και ο προσβλητικός τρόπος με τον οποίο αντιμετωπίζει τη χώρα μας κλείνουν κάθε κανάλι επικοινωνίας σε ανώτατο επίπεδο και καθιστούν ακόμη πιο δύσκολες τις σχέσεις των δύο χωρών.
Όπως μάλιστα αποδείχθηκε και από την τελευταία συνάντηση του τούρκου πρέσβη στην Αθήνα με τον Γ.Γ. του ΥΠΕΞ Θεμιστοκλή Δεμίρη, όπου ο τούρκος διπλωμάτης, αντί να δώσει εξηγήσεις για το επεισόδιο με την προσπάθεια διεμβολισμού σκάφους του Λιμενικού από τουρκική ακταιωρό, εντός των ελληνικών χωρικών υδάτων, ισχυρίστηκε ότι το ελληνικό σκάφος παραβίασε τα τουρκικά χωρικά ύδατα και επανέλαβε τις κατηγορίες περί βασανισμού(!) και κακομεταχείρισης μεταναστών από τις ελληνικές αρχές, είναι εξαιρετικά δύσκολο να ξεκινήσει προσπάθεια αποκλιμάκωσης ακόμη και σε χαμηλότερο επίπεδο.
Σε αντίστοιχους ισχυρισμούς προέβησαν και οι επικεφαλής του τουρκικού ΥΠΕΞ στο διάβημα το οποίο έκαναν στον έλληνα πρέσβη Μιχάλη Διάμεση στην Άγκυρα.
Οι ελληνοτουρκικές σχέσεις έχουν εισέλθει σε μια δύσκολη στενωπό και στο ήδη επιβαρυμένο περιβάλλον θα πρέπει να αναμένονται και οι εξελίξεις στο Κυπριακό, καθώς μετά τις «εκλογές» στα Κατεχόμενα θα επιδιωχθεί επανέναρξη των συνομιλιών και σύγκληση πενταμερούς και φυσικά θα πρέπει να αναμένεται και η επόμενη κίνηση του κ. Ερντογάν για την υλοποίηση του μνημονίου που έχει υπογράψει με τη Λιβύη. Είτε αυτό σημαίνει αποστολή ερευνητικού σκάφους στην ελληνική υφαλοκρηπίδα ανατολικά της Κρήτης είτε ακόμη και νότια της Κρήτης, εκεί που, με βάση το μνημόνιο, μεγάλο μέρος της ελληνικής υφαλοκρηπίδας μετατρέπεται σε… λιβυκή.
Παρά την καθυστέρηση που έχει υπάρξει, κατόπιν και των ελληνικών παρεμβάσεων, στην επίσημη πρωτοκόλληση του μνημονίου Τουρκίας – Λιβύης στον ΟΗΕ, η Τουρκία φρόντισε με επιστολή της στον ΟΗΕ να δηλώσει τα εξωτερικά όρια της υφαλοκρηπίδας της, όπως ορίζονται με βάση το συγκεκριμένο μνημόνιο, το οποίο και έχει επισυνάψει με την επιστολή, σε μια έμμεση προσπάθεια να προσδώσει νομιμοφάνεια στο συγκεκριμένο μνημόνιο.
Και καθώς η Τουρκία φροντίζει πάντοτε να βρίσκει «φύλλο συκής» πριν προβεί σε κάποια από τις γνωστές παράνομες δράσεις της (όπως κάνει και στη Συρία και στην κυπριακή ΑΟΖ), εκτιμάται ότι με την επιστολή αυτή θεωρεί ότι έχει επίφαση νομιμότητας προκειμένου να ασκήσει τα «δικαιώματα» που της προσφέρει το συγκεκριμένο μνημόνιο.
Επίσης ανησυχητικό ήταν το επεισόδιο στην Κω, με τη ζημιά που προκάλεσε η τουρκική ακταιωρός στο σκάφος του Λιμενικού, το οποίο εμβόλισε στην πλώρη, μετά μάλιστα και τη δήλωση Ερντογάν, που με πραγματικά σοκαριστικό τρόπο απείλησε ότι από δω και πέρα «έτσι θα κυνηγάμε τα ελληνικά σκάφη…». Το γεγονός ότι καθημερινά, όχι μόνο γύρω από τα Ίμια, αλλά σε όλο το μήκος του Αιγαίου, υπάρχει πολύ συχνά κοντινή επαφή σκαφών των Λιμενικών των δύο χωρών, το σύνθημα που δίνει στις τουρκικές δυνάμεις ο κ. Ερντογάν είναι προάγγελος επικίνδυνου «θερμού» επεισοδίου.
Και φυσικά η κλιμάκωση με την υπερπτήση F-16 στον Έβρο, όπου πρακτικά παρενοχλήθηκε ελληνικό ελικόπτερο που επόπτευε το έδαφος εντός του ελληνικού εναέριου χώρου, δείχνει την επιλογή της Άγκυρας να κλιμακώσει σε όλα τα μέτωπα.
Αυτό το κλίμα δεν φαίνεται ότι θα σταματήσει ή θα ανακοπεί το επόμενο διάστημα, καθώς είναι λάθος η προσέγγιση ότι ο κ. Ερντογάν τα κάνει όλα για να πετύχει μια καλύτερη συμφωνία για το Μεταναστευτικό ή να κερδίσει μια υπόσχεση των Ευρωπαίων για μερικά δισ. ακόμη για την κάλυψη των αναγκών φιλοξενίας μεταναστών και προσφύγων.
Ο στόχος του κ. Ερντογάν δεν είναι να μετατρέψει την Τουρκία σε μεγάλο στρατόπεδο φιλοξενίας προσφύγων και μεταναστών. Χρησιμοποιεί όμως αυτήν την ασύμμετρη απειλή προκειμένου να ενισχύσει γεωπολιτικά τη χώρα του και, στη συγκεκριμένη περίπτωση, να προωθήσει τις θέσεις του έναντι της Ελλάδας.
Συνεπώς, έχει ιδιαίτερη σημασία η κατάληξη των διαπραγματεύσεων με την ΕΕ για το Μεταναστευτικό, με πιο κρίσιμη τη συνάντηση που θα έχουν πιθανότατα στις 17 Μαρτίου στην Κωνσταντινούπολη (εκτός εάν αναβληθεί λόγω κορονοϊού) ο Ταγίπ Ερντογάν, η Άνγκελα Μέρκελ και ο Εμανουέλ Μακρόν, αλλά δεν πρόκειται να οδηγήσει σε άμεση αποκλιμάκωση της έντασης στα ελληνοτουρκικά.
Πολύ περισσότερο μάλιστα όταν ορισμένα από τα ανταλλάγματα που ζητά ο κ. Ερντογάν αφορούν την άρση του βέτο της Κύπρου τόσο στο άνοιγμα κεφαλαίων των ενταξιακών διαπραγματεύσεων (λόγω των παράνομων γεωτρήσεων στην κυπριακή ΑΟΖ), όσο και στην αναβάθμιση της τελωνειακής ένωσης, καθώς η Τουρκία αρνείται να εφαρμόσει την ήδη ισχύουσα συμφωνία και προς την Κυπριακή Δημοκρατία, όπως είχε υποχρέωση και συμβατική δέσμευση.
Επίσης ο κ. Ερντογάν θεωρείται απίθανο να δεχθεί να περιπολεί εντός τουρκικών χωρικών υδάτων η ευρωπαϊκή δύναμη Frontex και πολύ περισσότερο την υποχρέωση αποδοχής από την Τουρκία επιστροφών μεταναστών και προσφύγων όχι μόνο από τα νησιά αλλά και από την ηπειρωτική Ελλάδα αλλά και από όσους εισέρχονται παράνομα από τον Έβρο.
Θα είναι όμως απογοητευτικό εάν οι Ευρωπαίοι, που τουλάχιστον σε πρώτη φάση έδειξαν αποφασισμένοι να στηρίξουν την Ελλάδα στη φύλαξη των ευρωπαϊκών συνόρων, δεν επιδείξουν την ίδια αποφασιστικότητα έναντι του Ερντογάν στις διαπραγματεύσεις που θα ακολουθήσουν τις επόμενες εβδομάδες, ώστε να απαλλάξουν την Ευρώπη από τη θηλιά την οποία ο τούρκος ηγέτης επιχειρεί να περάσει στον λαιμό της ΕΕ.