Η «μοιρασιά» του Αιγαίου και της Ανατολικής Μεσογείου που επιδιώκει η Τουρκία και ο στρουθοκαμηλισμός περί Χάγης
Του
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΤΣΑΚΑΛΟΥ
Στριμωγμένος από κάθε πλευρά ο Ταγίπ Ερντογάν, και ενώ στη Συρία πλέον είναι πολύ πιθανή μια ευθεία πολεμική αντιπαράθεση με τις συριακές ένοπλες δυνάμεις, παίζει όλα τα χαρτιά του τόσο στη Λιβύη, όσο και στην Ανατολική Μεσόγειο, με την προσδοκία ότι η προσφιλής τακτική του αυτήν τη φορά θα αποδώσει τα μέγιστα.
Μπορεί στην Αθήνα η αντιπαράθεση μεταξύ κυβέρνησης και ΣΥΡΙΖΑ να είναι για το ποιον θεωρεί πιο εθνικιστή ο υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας κ. Τσαβούσογλου, αλλά το θέμα είναι ότι η Τουρκία επιχειρεί να θέσει στο τραπέζι, με την απειλή της αποστολής ερευνητικού σκάφους στην ελληνική υφαλοκρηπίδα και παραβίασης των ελληνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων, θέμα «δίκαιης μοιρασιάς» των πόρων της Ανατολικής Μεσογείου.
Με μια αντίληψη η οποία καθόλου δεν λαμβάνει υπόψη το πρωταρχικό ζήτημα, δηλαδή την κατανομή και οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών βάσει του Δικαίου της Θάλασσας, αλλά αντιθέτως προκρίνει τη θολή και ασαφή γενική διανομή των πόρων, όπου φυσικά θα ισχύει το «δίκαιο του ισχυρού».
Ο κ. Τσαβούσογλου το είπε ακόμη πιο καθαρά, ζητώντας από την Ελλάδα να «μάθει να μοιράζεται και να συμβιβάζεται». Όπως είπε ο τούρκος ΥΠΕΞ, αυτό είχε μεταφέρει ο Ταγίπ Ερντογάν στον Κυριάκο Μητσοτάκη: «Εμείς μπορούμε να κάνουμε παρόμοια συμφωνία με εσάς, αρκεί να είστε έτοιμοι να συμβιβαστείτε! Μην κάνετε παιχνίδια πίσω από την πλάτη μας. Να είστε ειλικρινείς. Να μάθετε να μοιράζεστε στην Ανατολική Μεσόγειο. Όλοι έχουν δικαιώματα εδώ».
Η τουρκική ηγεσία, έχοντας να αντιμετωπίσει το οδυνηρό αδιέξοδο στη Συρία, όπου βρίσκεται μεταξύ Σκύλλας και Χάρυβδης και με κίνδυνο να εμπλακεί σε μια πολεμική αντιπαράθεση που θα έχει και σοβαρές απώλειες αλλά και θα οδηγήσει σε ανατροπή των ισορροπιών που νόμιζε ότι έχει επιτύχει με τη Ρωσία και τις ΗΠΑ, επιδίδεται σε ένα εξίσου επικίνδυνο παιχνίδι στην Ανατολική Μεσόγειο, με στόχο όχι πλέον αποκλειστικά την Κύπρο αλλά την Ελλάδα.
Ο κ. Ερντογάν κλιμακώνει τις ρητορικές απειλές έναντι της Ελλάδας προαναγγέλλοντας καθημερινά έρευνες στην ελληνική υφαλοκρηπίδα όπως και τη στρατιωτική πίεση στο Αιγαίο, καθώς πέραν των παραβιάσεων του εθνικού εναέριου χώρου η ποιοτική αναβάθμιση των προκλήσεων αποτυπώνεται στο ότι από την αρχή του χρόνου είχαμε περισσότερες από 100 υπερπτήσεις στα ελληνικά νησιά (όταν ολόκληρο το 2019 είχαν σημειωθεί 124 υπερπτήσεις).
Με όλα αυτά είναι προφανές ότι επιδιώκει είτε την πλήρη υποταγή και αποδοχή των τετελεσμένων που επιδιώκει η Τουρκία, με παράλληλη παραίτηση της άσκησης των κυριαρχικών δικαιωμάτων εκ μέρους της Ελλάδας, είτε την επιβολή μιας διαδικασίας συνομιλιών υπό το καθεστώς εκβιασμών και πιέσεων για την εξεύρεση λύσης στα πλαίσια των επιδιώξεων της Τουρκίας.
Δεν είναι τυχαίο επίσης ότι το διάστημα αυτό, με κάθε ευκαιρία, η Τουρκία επιχειρεί να ανανεώσει όλο το πλέγμα των διεκδικήσεών της εις βάρος της χώρας μας, από τις «γκρίζες ζώνες», με την αμφισβήτηση της ελληνικής κυριαρχίας επί ακαθόριστου αριθμού νησιών και νησίδων, μέχρι την απαίτηση για αποστρατιωτικοποίηση, ουδετεροποίηση πρακτικά των νησιών του Αιγαίου, τα οποία έτσι καθίστανται ευάλωτα σε κάποια μελλοντική διεκδίκηση και σε περιοχές άσκησης μειωμένης κυριαρχίας από την Ελλάδα, και φυσικά στα ζητήματα εναερίου χώρου και FIR.
Μάλλον όχι συμπωματικά αυτή η τουρκική τακτική εκδηλώνεται την ώρα που στην Αθήνα όλο και πυκνώνουν οι εκδηλώσεις με αντικείμενο τα ελληνοτουρκικά, τη Χάγη αλλά και την ανάγκη να «μοιραζόμαστε» στην Ανατολική Μεσόγειο.
Δύο εκδηλώσεις, η μία του ΕΛΙΑΜΕΠ και η άλλη του «Δικτύου» της Άννας Διαμαντοπούλου, με τη συμμετοχή του Γιώργου Παπανδρέου, της Ντόρας Μπακογιάννη, του Γιώργου Κατρούγκαλου, του Χρήστου Ροζάκη, των πρεσβευτών της Τουρκίας, του Ισραήλ, των ΗΠΑ, του πρώην υπουργού ναυάρχου Αποστολάκη, του πρώην διοικητή της ΕΥΠ πρέσβη Αποστολίδη και του βουλευτή της ΝΔ κ. Καιρίδη, ανέπτυξαν ένα σκεπτικό και έναν προβληματισμό ο οποίος κινείται αρκετά κοντά σε αυτό που ζυμώνει τις τελευταίες εβδομάδες η Τουρκία.
Το μήνυμα είναι ότι οι διεργασίες στη Μεσόγειο είναι ανοικτές και για την Τουρκία και ότι η Χάγη είναι η τελική κατάληξη για την επίλυση των ελληνοτουρκικών προβλημάτων. Είναι μια εντελώς μεταφυσική προσέγγιση η οποία τελικά μάλλον ευνοεί την Τουρκία, καθώς η συζήτηση για τη Χάγη προϋποθέτει και έχει στον πυρήνα της την έναρξη διαπραγματεύσεων μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας. Ένας διάλογος που έχει επιχειρηθεί να προχωρήσει αρκετές φορές αλλά διαρκώς σκοντάφτει, όχι για άλλο λόγο, αλλά επειδή η Τουρκία θεωρεί αυτόν τον διάλογο ως βήμα για την επισημοποίηση και κατοχύρωση των συνολικών διεκδικήσεών της εις βάρος της Ελλάδας.
Προϋπόθεση η επέκταση των χωρικών υδάτων στα 12 ν.μ.
Εξάλλου είναι χαρακτηριστικό ότι στις συζητήσεις αυτές κανείς δεν τολμά να εξηγήσει ότι δεν μπορεί να καθίσει η Ελλάδα στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων χωρίς να έχει έστω και μερικώς επεκτείνει τα χωρικά της ύδατα έως τα 12 ν.μ. Διότι η έναρξη διαπραγματεύσεων για οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας, η οποία θα υπολογισθεί από τα 6 ν.μ. ως όριο των ελληνικών χωρικών υδάτων, θα συνιστά πράξη απεμπόλησης εθνικής κυριαρχίας. Και φυσικά η διαπραγμάτευση θα πρέπει να αποκλείσει εκ προοιμίου τις διεκδικήσεις περί «γκρίζων ζωνών», στις οποίες όμως επιμένει ακόμη η Τουρκία.
Η συζήτηση περί Χάγης στην Αθήνα γίνεται σε κενό αέρος, λες και εξαρτάται μόνο από την καλή διάθεση της Ελλάδας και δεν αφορά και τις διαθέσεις και τις επιδιώξεις της Τουρκίας.
Η Χάγη μπορεί να είναι η κατάληξη μιας διαδικασίας όπου Ελλάδα και Τουρκία, χωρίς απειλές και εκβιασμούς, χωρίς αναθεωρητισμούς που ανατρέπουν το εδαφικό status quo, που καθορίστηκε με διεθνείς συνθήκες και συμφωνίες, και κυρίως με σεβασμό και προσήλωση στο Δίκαιο της Θάλασσας, θα μπορέσουν με καλή πίστη να καθορίσουν τις θαλάσσιες ζώνες τους.
Όμως προς το παρόν απέχουμε έτη φωτός από μια τέτοια συγκυρία και αυτό αποκλειστικά με ευθύνη της Τουρκίας, η οποία θεωρεί την Ελλάδα και την Ανατολική Μεσόγειο πεδίο επίδειξης της ηγεμονίας και της αλαζονείας της.
Και για τον λόγο αυτό η συζήτηση περί Χάγης είναι απολύτως παραπλανητική, καθώς το ζωτικό πρόβλημα της χώρας σήμερα είναι η αντιμετώπιση της τουρκικής απειλής, χωρίς να υπάρχει η επιλογή της Χάγης.
Κεντρική φωτό: Μητσοτάκης – Ερντογάν υπό το βλέμμα του Τσαβούσογλου. Από τις χειραψίες στις απειλές και τις διεκδικήσεις
Φωτό: newsique.gr