Τέλος ο «Κατρούγκαλος», έρχεται ο «Βρούτσης» με 104 άρθρα
Ανατρέπεται η ασφαλιστική μεταρρύθμιση του ΣΥΡΙΖΑ
– Μετά το 2022 θα δουν ουσιαστική αύξηση
Στα αποκαλυπτήρια του νομοσχεδίου για το Ασφαλιστικό προχώρησε ο υπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων Γιάννης Βρούτσης. Ανατρέπονται σε σημαντικό βαθμό τα μέχρι σήμερα δεδομένα, που είχε θεσπίσει ο ασφαλιστικός «νόμος Κατρούγκαλου» (4387/2016).
Τέλος το επίδομα «13ης σύνταξης»!
Στο πλαίσιο υλοποίησης των πρόσφατων αποφάσεων του ΣτΕ, τα 104 άρθρα του σημερινού σχεδίου νόμου θέτουν νέες βάσεις ως προς τα ποσοστά αναπλήρωσης των συντάξεων αλλά και ως προς το ύψος των καταβαλλόμενων εισφορών για τους ελεύθερους επαγγελματίες, τους αυτοαπασχολουμένους και τους αγρότες. Επιπλέον, στο τέταρτο μέρος του νομοσχεδίου περικλείονται όλες οι οργανωτικές αλλαγές για τον ψηφιακό μετασχηματισμό του ΕΦΚΑ, ο οποίος μετονομάζεται σε e-ΕΦΚΑ και συγκεκριμένα «Ηλεκτρονικός Εθνικός Φορέας Κοινωνικής Ασφάλισης», απορροφώντας ταυτόχρονα και το Ενιαίο Ταμείο Επικουρικής Ασφάλισης και Εφάπαξ Παροχών (ΕΤΕΑΕΠ).
Θεμελιακές αλλαγές στον ΕΦΚΑ, με ενσωμάτωση του ΕΤΕΑΕΠ
Κατά τον υπουργό Εργασίας, ύστερα και από αυτές τις αλλαγές το ασφαλιστικό σύστημα αποκτά βιωσιμότητα για εβδομήντα χρόνια, εξασφαλίζοντας ικανοποιητικές συντάξεις σε όλους εκείνους τους εργαζομένους που θα έχουν πάνω από τριάντα χρόνια ασφάλισης, με όσο γίνεται πιο υψηλές αμοιβές, για τις οποίες θα πρέπει να έχουν καταβάλει και τις αναλογούσες εισφορές. Όμως αυτό το τελευταίο είναι και η «αχίλλειος πτέρνα» του υπό ψήφιση νόμου, αφού στις μέρες μας, λόγω και της οικονομικής κρίσεως, ολοένα και λιγότεροι εργαζόμενοι καταφέρνουν να έχουν σαράντα χρόνια ασφάλισης με ιδιαίτερα υψηλές αμοιβές.
Αναπροσαρμογή προς τα πάνω των ποσοστών αναπλήρωσης για τις συντάξεις
Στο σχέδιο νόμου υλοποιείται η απόφαση του ΣτΕ για την αναπροσαρμογή των ποσοστών αναπλήρωσης για το ανταποδοτικό μέρος της σύνταξης, όταν υπάρχουν περισσότερα από 30,01 έτη ασφάλισης. Συγκεκριμένα, αυξάνεται ο συντελεστής υπολογισμού της σύνταξης για κάθε επιπλέον μέρα ασφάλισης πέραν των 30 ετών από 1,42% που ήταν με τον «νόμο Κατρούγκαλου» στο 1,98%. Αυτό σημαίνει ότι ένας ασφαλισμένος με 33 έτη ασφάλισης θα έχει ποσοστό αναπλήρωσης για την ανταποδοτική του σύνταξη 32,31%, έναντι 30,63% που είναι σήμερα, ενώ όταν θα έχει 40 έτη ασφάλισης το ποσοστό αναπλήρωσης θα είναι 50,01%, αντί του 42,8% με τον «νόμο Κατρούγκαλου». Από εκεί και πέρα, για κάθε παραπάνω μέρα ασφάλισης πέραν των 40 ετών προβλέπεται αύξηση του ποσοστού αναπλήρωσης για κάθε πρόσθετο έτος 0,5%, σε αντίθεση με τον «νόμο Κατρούγκαλου», που ήταν πιο ευνοϊκός σ’ αυτήν την περίπτωση, καθώς είχε αυξημένο συντελεστή δύο ποσοστιαίες μονάδες για κάθε έτος πέραν των 40 ετών ασφάλισης.
Λογική αύξηση στις κύριες συντάξεις από 2% έως 15%
Με τα νέα ποσοστά αναπλήρωσης που προβλέπει το σχέδιο νόμου, αναμένεται να υπάρξει λογιστική αύξηση στις κύριες συντάξεις από 2% έως και 15% τον μήνα. Λέμε για λογιστική αύξηση, αφού εξαιτίας της λεγόμενης «προσωπικής διαφοράς», η οποία διατηρείται από τον «νόμο Κατρούγκαλου», τόσο οι παλαιοί συνταξιούχοι (δηλαδή αυτοί που είχαν συνταξιοδοτηθεί προ της ψήφισης του «νόμου Κατρούγκαλου», μέχρι τις 12/5/2016), όσο και αυτοί που συνταξιοδοτήθηκαν κατόπιν δεν θα δουν άμεσα ουσιαστική διαφορά.
Έτσι, παρότι θα μειωθεί ή και θα εξαφανισθεί –για μερικές κατηγορίες συνταξιούχων– το ποσό της «προσωπικής διαφοράς» που είχαν με τον προηγούμενο ασφαλιστικό νόμο, ουσιαστική και πραγματική αύξηση στο χορηγούμενο ποσό της σύνταξής τους αναμένεται να δουν από το 2022 και μετά. Οπότε, καλό θα ήταν να μη δημιουργούνται ψευδείς εντυπώσεις για άμεσες αυξήσεις, πέραν ίσως αυτών που θα δουν κάποιες συγκεκριμένες ομάδες συνταξιούχων και όχι η πλειονότητα των 2,5 εκατομμυρίων συνταξιούχων.
Αυξήσεις στις επικουρικές συντάξεις
Στο πλαίσιο υλοποίησης των αποφάσεων του ΣτΕ, το σχέδιο νόμου προβλέπει μεσοσταθμική αύξηση των επικουρικών συντάξεων περίπου 100 ευρώ. Φυσικά, αυτό δεν σημαίνει ότι όλοι οι συνταξιούχοι θα δουν αυξήσεις 100 ευρώ στις επικουρικές τους συντάξεις, αφού κάποιοι μπορεί να δουν αύξηση μόλις 5 ευρώ και κάποιοι άλλοι μέχρι και 200 ευρώ μεικτά. Μάλιστα, οι όποιες αυξήσεις υπάρξουν, θα δοθούν αναδρομικά από την 1η Οκτωβρίου του 2019 και, κατά δήλωση του υπουργού Εργασίας, σε μία εφάπαξ καταβολή.
Ψηφιακός και διοικητικός μετασχηματισμός και δημιουργία του e-ΕΦΚΑ
Ένα σημαντικό μέρος του νομοσχεδίου περιλαμβάνει τις αλλαγές που επέρχονται στη δομή και στον τρόπο λειτουργίας του ΕΦΚΑ, ο οποίος μετονομάζεται σε «Ηλεκτρονικός Εθνικός Φορέας Κοινωνικής Ασφάλισης», χάριν συντομίας e-ΕΦΚΑ. Στα άρθρα περιγράφεται το νέο σύστημα χορήγησης των ψηφιακών συντάξεων, ενώ δημιουργούνται νέες γενικές διευθύνσεις, καθώς θα υπάρξει απορρόφηση του Ενιαίου Ταμείου Επικουρικής Ασφάλισης και Εφάπαξ Παροχών (ΕΤΕΑΕΠ).
Με τη διοικητική ενσωμάτωση του ΕΤΕΑΕΠ αναμένεται η συντόμευση στον χρόνο απονομής των επικουρικών συντάξεων, παρότι υπάρχουν σοβαρές επιφυλάξεις επ’ αυτού, αφού είναι κάτι περισσότερο από σίγουρο ότι θα χρειαστεί μία σημαντική περίοδος προσαρμογής στα νέα δεδομένα. Να σημειώσουμε τη δέσμευση της κυβέρνησης για την έναρξη χορήγησης των πρώτων ψηφιακών συντάξεων (35% επί των νέων αιτήσεων) από την 1η Ιουνίου του 2020. Αυτό σημαίνει ότι μέσα σε λιγότερο από πέντε μήνες θα πρέπει να έχουν «τρέξει» σε μεγάλο βαθμό οι οργανωτικές αλλαγές στον e-ΕΦΚΑ, κάτι που θα είναι πρωτόγνωρο για τα δεδομένα της ελληνικής πραγματικότητας.